جایشانکار: پیوند زدن تحولات روابط هند و چین به «اقدامات آمریکا» تحلیلی خطا است
نویسنده: لیو کایو ــ
وزیر امور خارجهٔ هند، سوبراهامانیام جایشانکار، روز شنبه گمانه‌زنی‌ها دربارهٔ این که نزدیکی اخیر دیپلماتیک میان هند و چین ناشی از اقدامات تجاری واشنگتن از جمله تعرفه‌های رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، بوده است را رد کرد. این خبر را رسانه‌های هندی گزارش داده‌اند.
جایشانکار در سخنرانی خود در «فروم رهبران جهان ۲۰۲۵» که به ابتکار اکونومیک تایمز برگزار شد، تأکید کرد که نگاه به روابط هند و چین به‌عنوان واکنشی مستقیم به تحولات مرتبط با ایالات متحده «تحلیلی اشتباه» خواهد بود. به گزارش نیوز ۱۸، وی اظهار داشت: «می‌خواهم درک کنید که موضوع به این سادگی و سیاه و سفید نیست. این‌گونه نیست که اتفاقی با آمریکا رخ دهد و بلافاصله چیزی با چین اتفاق بیفتد… ما با مسائل گوناگون در بازه‌های زمانی متفاوت و ابعاد مختلف سروکار داریم.»
او خاطرنشان ساخت که روابط دهلی‌نو و پکن بخشی از مسیری طولانی و در حال تحول است و نمی‌توان آن را به واکنش‌های مقطعی نسبت به رویدادهای جهانی فروکاست.
با این حال، برخی رسانه‌های آمریکایی تحولات اخیر در روابط چین و هند را از دریچهٔ مناسبات واشنگتن و دهلی‌نو ارزیابی کرده‌اند. برای نمونه، مجلهٔ تایم اخیراً نوشت: «روابط هند و چین در حال گرم‌تر شدن است، در حالی که مناسبات آمریکا و هند زیر سایهٔ ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ رو به سردی می‌رود.»
برخی سیاستمداران آمریکایی نیز همچنان بر این ذهنیت پای می‌فشارند که باید از هند برای مهار چین بهره‌برداری کرد.
نیکی هیلی، سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل، روز جمعه مدعی شد که رویگردانی از دهلی‌نو در حالی که جسارت و تهاجمی‌گری چین رو به افزایش است، «فاجعه‌ای راهبردی» خواهد بود.
هیلی در مقاله‌ای که همراه با بیل درکسل از اندیشکدهٔ هادسون نگاشت، استدلال کرد که «شراکت آمریکا و هند برای مقابله با چین باید امری بدیهی تلقی شود».
چیان فنگ، رئیس بخش پژوهش در مؤسسهٔ ملی راهبردی دانشگاه تسینگهوا، در گفت‌وگو با گلوبال تایمز، روز یکشنبه تأکید کرد که بهبود روابط دوجانبه میان چین و هند تحت تأثیر طرف سومی نظیر آمریکا نیست؛ اما به‌طور عینی، مناسبات آمریکا و هند به تسریع این روند کمک کرده است.
او افزود: «از زمان دیدار رهبران دو کشور در کازان در سال گذشته، چین و هند روندی را برای بهبود روابط آغاز کرده‌اند. این بهبود عمدتاً ناشی از عوامل درونی در خود مناسبات دوجانبه است.»
سفر وانگ یی، وزیر خارجهٔ چین، به هند روز چهارشنبه پایان یافت. دو طرف در این دیدار بر مجموعه‌ای از توافقات دربارهٔ مسائل مرزی و همچنین پیشرفت‌هایی در حوزه‌هایی چون پروازهای مستقیم و تجارت تأکید کردند.
کارشناسان چینی اظهار داشتند که دیدارهای اخیر نشانگر پیشرفت باثباتی بوده و عزم هر دو کشور برای بهبود روابط و گسترش همکاری‌ها را آشکار ساخته است.
چیان ادامه داد: «به‌عنوان دو کشور بزرگ و همسایه، روابط پرتنش با منافع اساسی چین و هند همخوانی ندارد. این منافع مشترک در غلبه بر اصطکاک‌های گذشته، بزرگ‌ترین وجه اشتراک برای توسعه هر دو کشور به شمار می‌رود.»
لان جیانشوه، رئیس دپارتمان مطالعات آسیا-اقیانوسیه در مؤسسهٔ مطالعات بین‌المللی چین، در گفت‌وگو با گلوبال تایمز خاطرنشان کرد که هند در مواجهه با فشارهای آمریکا، از جمله تعرفه‌های سنگین، به دنبال تقویت مناسبات اقتصادی و تجاری با کشورهایی نظیر چین است تا بدین‌وسیله بخشی از فشارهای بیرونی واشنگتن را کاهش دهد.
چیان همچنین افزود: «هند از رویکرد پیشین خود که گرایشی آشکار به سوی ایالات متحده داشت، فاصله گرفته و هرچه بیشتر به سیاستی متوازن‌تر در قبال قدرت‌های بزرگ بازمی‌گردد.»
کارشناسان چینی هشدار دادند که روند مثبت اخیر در روابط چین و هند باید تداوم یابد، و باید دید آیا این مسیر می‌تواند در طول زمان، بدون وقفه یا نوسان، حفظ شود یا خیر.
منبع: گلوبال تایمز، ۲۴ اوت ۲۰۲۵
