ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

آیا محمد اشرف غني د بیا راڅرګندېدو په درشل کې…

نور محمد غفوری لنډیز د ۲۰۲۱م کال د اګست له سیاسي بدلون وروسته…

برگردان، یا همان واژه‌ی شناسای عربی ترجمه

محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب دینی-فلسفی من بیش از این نه می‌دانم از گذشته‌‌های…

چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

«
»

افغانستان کې ايراني ترهګر، د فاطميون ليوا څه موخې لري؟

وروسته له هغې چې د اجرايه رياست دويم مرستيال محمد محقق په ايران کې د سپاه پاسدارانو قوماندان قاسم سليماني له دې امله وستايه چې په سوريه کې افغانان چې د فاطميون ليوا تر قيادت لاندې د اسد د رژيم په ملاتړ جنګوي؛ د افغانستان لپاره له فاطميون شورا څخه د راپيښو ګواښونو په اړه اندېښنې زياتې شوې. تازه د افغانستان د مشرانو جرګې د کورني امنیت او دفاعي چارو کمېسیون د ایران له‌خوا د افغانستان په یو شمېر هزاره‌جاتو سیمو کې د لشکر فاطمیون وسله‌والې ډلې د ځای پر ځای کېدو په اړه اندېښنه ښيي او وايي، داسې راپورونه ورته رسېدلي چې ایران په افغانستان کې د دغه ډلې د ځای پر ځای کولو هڅه کوي. په ورته مهال د افغانستان د ملي امنیت شورا یو شمېر پخواني چارواکي هم د فاطمیون لښکر د افغانستان ملي امنیت ته یو بالقوه یا پټ ګواښ بولي.

د فاطميون ليوا چا او څنګه رامنځته کړه؟

ايران په نورو هيوادونو کې د لاسوهنې او مداخلې نوم لري، او ويل کيږي په نورو هيوادونو کې د خپلو اهدافو ترلاسه کولو لپاره يا د نوموړي هيواد له افراطي ډلو ملاتړ کوي او يا په مستقيم ډول په ياد هيواد کې خپلې افراطي ډلې زيږوي. د همدې هدف د ترلاسه کولو لپاره يې په سوريه کې د اسد د رژيم د ملاتړ په نوم يې افراطي ډلې رامنځته کړي چې يوه يې د فاطميون ليوا نوميږي. دغه ليوا چې پوځي فعاليت لري په کال ۱۳۹۰ کې رسمي اعلان شوه او فعاليتونه يې ښکاره شول. د ليوا رامنځته کوونکی او بنسټ ايښودونکی يې علي رضا توسلي نوميږي چې په ابو حامد مشهور دی او د فاطميون ليوا له رامنځته کولو درې کاله وروسته ووژل شو.

د فاطميون ليوا ترکيب له اهل تشيع افراطيانو جوړ دی چې په ډله کې يې افغان، پاکستاني، سوريايې او ايراني شيعه ګان برخه لري. دغه ليوا خپلې ترهګريزې کړنې او فعاليت «سپېڅلو ځایونو د ساتنې جهاد» يادوي او له جوړېدو څخه تر ننه يې په زرګونو افغان شيعه ګان د اسد رژيم په ملاتړ جنګولي او وژلي دي.

په افغانستان کې د فاطميون ډلې د خوځښتونو دلايل

۱ـ پر ايران د امريکا بنديزونو ته غبرګون

وروسته له هغې چې د امریکا متحده ايالتونو پر ايران د اټومي پروګرام له امله يو ځل بيا بنديزونه ولګول؛ د دغه هيواد حکومت په کور دننه له ګڼو اقتصادي مشکلاتو سره مخ شو. له نړۍ سره سوداګري يې بنده شوه او د سيمي له هيوادونو سره يې هم په اړيکو کې محدوديت وضع شو. کله چې ايراني حکومت ځان په تاوان کې وليد نو يې په سيمه کې له امريکا سره ښکر جنګول پيل کړل. ښه بېلګه يې د ايراني چارواکي د تېرې اونۍ څرګندونې يادولی شو چې ويلي يې دي؛ که امريکا په ايران بنديزونه ليرې نه کړي نو ايران به په افغانستان او عراق کې د امريکا پوځې اډې په توغنديز بريد په نښه کړي.

۲ـ د افغانستان د اوبو د مهار لپاره پر افغان حکومت د فشار وسيله

له کله نه چې د ايران او امریکا تر منځ ټانټې ژوول پيل شوي نو ايران لکه اوبو اخيستې شخص په شان هرې خوا ځګ ته هم لاس اچولی دی. څو مياشتې وړاندې د ايران ولسمشر حسن  روحاني د دې لپاره چې په کور دننه د امریکا د بنديزونو په اړه د ايراني ولس پام پلې خوا ته واړوي؛ د افغانستان د اوبو په اړه غير مسولانه څرګندونې وکړلې. نوموړي وويل چې له افغانستان څخه د اوبو د حقابې د ترلاسه کولو لپاره به له هر ډول امکاناتو او انتخابونو ګټه پورته کړي. نو اوس د دې لپاره چې په افغان حکومت يو ډول فشار راوړي څو له ايران سره د اوبو مساله د ايران په خوښه حل کړي؛ د فاطميون ليوا يې رامخې ته کړې ده.

۳ـ مذهبي او قومي جګړو ته لمن وهل

که څه هم له وړاندې ايران په افغانستان کې په مستقيم ډول د ځينو ډلو پر مټ قومي او مذهبي تعصب لپاره کار کړی دی؛ خو په وروستیو کې کله چې په کابل پوهنتون کې د محصلینو ترمنځ وروستی اخ و ډب ترسره شو؛ اوس د افغان شيعه ګانو او سنيانو تر منځ د نفاق اچولو په اړه د ايران په لاسوهنې شکونه زيات شوي دي. ځکه د کابل پوهنتون د محصلينو په شخړه کې د شيعه ايزم او سنيزم بحث راپورته شوی و. يو شمېر سياسيون او په خپله ځينې محصلان هم د کابل پوهنتون د تيرې اونۍ په پېښه کې د ایران فاطمیون ‌ډله مخامخ ښکېله بولي.

۴ـ له طالب سره له سولې وروسته د ايران د ګټو ساتل

وروسته له هغې چې د افغانستان د سولې لپاره د امريکا د بهرنيو چارو وزرات لخوا زلمی خليلزاد د ځانګړي استازي په توګه ټاکل شوی؛ ورسره سولې ته هم د افغان حکومت، افغان ولس او وسله والو طالبانو هيله مندي زياته شوې ده. په وروستيو کې دغو خبرو پرمختګ هم کړی او لا هم د پرمختګ پر لور روانې دي. ايران چې دغه حالت وليد نو اندېښنه ورسره پيدا شوه چې که له طالب سره سوله کيږي نو د ايران ګټې به څوک تعقيب کړي. د همدې په خاطر يې سر له اوسه په افغانستان کې د فاطميون ليوا د ځای پر ځای کولو هڅې روانې کړي دي.

لیکنه: خوشحال آصفي