استالین – تاجیکان مردمی ویژه‌اند
سخنرانی استالین در مراسم پذیرایی در قصر کرملین برای شرکت‌کنندگان در دهه ی هنر تاجیکستان – ۲اپریل ۱۹۴۱
برگردان- جیلانی گلشنیار
ماخذ- پراودا
استالین- می‌خواهم چند کلمه درباره ی تاجیکان بگویم:
تاجیکان مردمی ویژه اند. آن‌ها نه ازبک‌اند، نه قزاق و نه قرقیز؛ آن‌ها تاجیک‌اند — کهن‌ترین مردم آسیای مرکزی.
“تاجیک” به‌معنای “تاج‌دار” است. ایرانیان آنان را بدین نام می‌خواندند، و تاجیکان نیز این عنوان را در کردار و فرهنگ خویش به‌کار گرفتند.
در میان تمام مسلمانان غیرروسی قلمرو اتحاد جماهیر شوروی، تاجیکان تنها قومی ایرانی‌تبار و غیرترک هستند. مردمی که از دل روشنفکران‌شان، شاعری بزرگ همچون فردوسی برخاسته است. بی‌دلیل نیست که تاجیکان ریشه‌های فرهنگی خود را در فردوسی و میراث او بازمی‌یابند.
شما در جریان این دهه، بی‌تردید دریافته‌اید که تاجیکان حس هنری لطیف تری دارند. فرهنگ کهن و سلیقهٔ زیبا شناسانهٔ آن‌ها، در موسیقی، آواز و رقص‌شان تجلی می‌یابد.
گاهی رفقای روس ما دچار اشتباه می‌شوند و همه را به‌هم می‌آمیزند: تاجیکان را با ازبک‌ها، ازبک‌ها را با ترکمن‌ها، ارمنی‌ها را با گرجی‌ها… این البته نادرست و یک اشتباه است.
تاجیکان قومی ممتاز، با فرهنگی اصیل و باستانی‌اند که در چارچوب اتحاد شوروی، آینده‌ای درخشان پیشِ رو دارند.
تمام ملت‌های اتحاد شوروی باید در راه توسعهٔ آن‌ها یاری رسان باشند. من آرزو دارم که هنر تاجیکان توجه جهانیان را جلب کند.
من برای شکوفایی هنر مردم تاجیک تلاش خواهم کرد، و بر پایه ی همین حقیقت است که ما، مسکوی‌ها، همواره آماده‌ایم در هر زمینه‌ای که لازم باشد به آنان یاری رسانیم و دعای خیر نثارشان کنیم.
تلاش‌های استالین در زمینهٔ سیاست ملیت‌ها، به همراه فداکاری هزاران تن دیگر، چهرهٔ آسیای میانه را دگرگون ساخت — سرزمینی که تنها ۱۰ تا ۱۵ سال پیش، به‌گفتهٔ و. ای. لنین، “در چنگال مردسالاری، نیمه‌وحشی‌گری و وحشی‌گری واقعی” گرفتار بود.
از میان حدود بیست هزار کارخانه ی صنعتی در دوران امپراتوری روسیه، کمتر از دو درصد در استان‌های آسیای میانه باقی مانده بود. طبق آمار سال ۱۹۲۶، تنها ۳٫۸ درصد مردم تاجیکستان باسواد بودند. در همان دوره، دولت تزاری از تاجیک‌ها رسماً ۵۵ نوع مالیات دریافت می‌کرد:
برای استفاده از زمین و آب، برای زندگی در خانه، برای تولد فرزند، برای حق روشن کردن اجاق، برای عبور از جاده‌ها، و بسیاری موارد دیگر…
اگر استالین سیاست روسی‌سازی پیش از انقلاب را ادامه می‌داد — سیاستی که منتقدان امروزی او چیزی جز جدایی قومی و مذهبی در آن نمی‌بینند — رشد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تاجیکستان امری ناممکن می‌بود.
تا سال ۱۹۴۰، حجم تولیدات صنعتی در جمهوری تاجیکستان ۸٫۸ برابر افزایش یافته بود. یک و نیم میلیون مترمربع مسکن ساخته شد و دو هزار و هشت‌صد مدرسه افتتاح گردید.
امروز، اگر کسی از همان سرزمین برای کار به فدراسیون روسیه بیاید، نخست باید در آزمونی جامع از تاریخ، زبان روسی و اصول قانون اساسی شرکت کند تا مجوز کار بگیرد.
آنان اجازه ی پیوستن خانواده و وابستگان‌شان را نیز ندارند.
