یا من نه دیدم، یا فرزندان یاسین خموش قدر‌ نه‌شناس…

محمدعثمان نجیب «زنده‌گی در زنده‌گی بی زنده‌گی، بازنده‌گی‌ست» ـ یاسین خموش خموش خالق…

واکاوی فرصت های از دست رفته و امکان رهایی افغانستان…

نویسنده : مهرالدین مشید از سایه‌ی ترور تا افق رهایی؛ بررسی…

مرگ‌اندیشی و مرگ‌آگاهی

اغاز زیستن در آینه‌ی فنا، بیداری در افق حقیقت مقدمه مرگ، یکی از…

آزادی، برابری، و برادری

تتبع و نگارش  میرعبدالواحد سادات   آزادی، برابری، و برادری آرمان تاریخی  پر تاثیر…

  افغانستان کشور واحد وتجزیه ناپذیراست

         ما یان گل یک باغ  وبری این گلشن  فا میل بزرگ…

تاریخِ من، خون و خاکستر 

روایتِ افغانستان ای خاکِ من، ای نامِ زخمی از هزاران سالِ…

دمیدن صور در نفخ خاطره ها

نویسنده: مهرالدین مشید از سنگ بابه کلان تا سنگ های سوخته…

آرامگاه مونیخ !

تاریخ انتشار :28.07.2025 hoshyaresmaeil2017@hotmail.com سیرک تابستانی «همکاری ملی برای نجات ایران» در…

انار مفتی

خانم “انار مفتی” (به کُردی: هەنار موفتی) شاعر کُرد زبان،…

مانور های سیاسی طالبان در غیاب یک اوپوزوسیون قدرتمند

نویسنده: مهرالدین مشید دورنمای ثبات و بحران در افغانستان؛ سکوت سنگین…

از منظر مکتب دینی فلسفی من بیش از نه می‌دانم…

امید و توحش، جان‌مایه‌ی ماندن از آشوب‌ها و کجایی جای‌گاه نویسنده‌گان…

جمعآوری کتابها و دستگیری جمعی زنان و دختران توسط عمال…

نوشته بصیر دهزاد در هفته گذشته رژیم اختناق ، ظالم  زن …

نمونه ی چند از سروده های خانم مفتوحه ایماق به…

 زیارتگاه مفتوحه ایماق در حضیره اندخوییان شهدای صالحین کابل - افغانستان آق …

 مکتب دینی فلسفی «من بیش از این نه  می‌دانم»، از…

فرستنده: محمدعثمان نجیب مکتب دینی–فلسفی «من بیش از این نمی‌دانم» با…

اگرعمل نداریم!

امین الله مفکر امینی     2025-21-07! تا کی سخــن رانیــــــم زوحدتی همه ابنـــــــای…

دمیدن صور در نفخ خاطره ها

نویسنده: مهرالدین مشید از سنگ بابه کلان تا سنگ های سوخته…

رفقا نباید در دوئل های عشقی شرکت کنند!

Ferdinand Lassalle (1825-1864) آرام بختیاری فردیناند لاسال،- مرگ بدلیل یک دوئل عشقی. جوانمرگی…

اعلامیه بنیاد فرهنگی اوستا در باره سرکوب و اخراج جبری…

در ماه های اخیر برخوردهای خشن در برابر پناهجویان افغان…

غمنامه ی غمگنانه ی خونین من

غرب، حامی و مسئول این‌همه جنایات و خونریزی است! سلیمان کبیر…

فراخوان دهمین دوسالانه‌‌ی «داستان کوتاه نارنج» اوایل مردادماه منتشر می‌شود

 کوتاه نارنج» اوایل مردادماه  ۱۴۰۴ با رونمایی از کتاب باغ نارنج، پوستر و…

«
»

مسايل اجتماعي

نفی آرای مردم و تقسیم قدرت دولتی، یا نیشخند بر قانون اساسی

گفته می شود باز هم تحمیل معامله و زد و بندی در راه است. در سال ۱۹۱۴ آقای جان کیری بر قانون اساسی ما رید و حکومت دو سره را به نام  حکومت وحدت ملی بر ما تحمیل کرد. بعد از انتخابات سال ۲۰۱۹ و تکرار سیناریوی نپذیرفتن نتایج آن، آقای پومپیو رغم این اظهارش…

بیشتر بخوانید

د بندیانو د تبادلې او خلاصون پېچلې قضیه

نظرمحمد مطمئن لیکوال او شناند په دوبۍ کې د بهرنیانو له غونډې”۱۷ جنوري ۲۰۲۰” یوه ورځ وروسته، لوړ پوړي بهرني ډیپلوماټ راته وویل: “جان باس له ډاکتر غني سره ښې اړیکې نه درلودلې، د امریکا نوی سفیر چې راځي، دا هم ډیره زیاته تجربه لري، په ترکیه او نورو هیوادونو کې د امریکا سفیر پاتې…

بیشتر بخوانید

افغانانو پوهيژي چي ولي امنيت نه راځي ؟؟؟؟؟؟؟؟

په خاطر ددي چي د پاکستان غوښتني نه دي پوره شوي ، پاکستان اصلا لوي ستراتيژيک اهداف په افغانستان کي لري لکه ::-  ۱- بايد د ديورند خط د سرحد په نامه د پاکستان سره ومنل شي ، او پاکستان ته ډير لوي خطر دي که ديورند ونه منل شي له همدي کبله ضياولحق د…

بیشتر بخوانید

حکومت توافقی !!!؟؟؟

          نوشته ی : فروغی      باوجود تبلیغات و چانه زنی های نمایشی میان حاکمان کابل ، طالبان و امریکاییان بر سرِ کنُدی روند آزادی پنجهزار طالب ، هر روز دهها جنایتکار انتحاری و دهها قاتل سربازان ما  ، از زندان ها رها گردیده ، به جبهات گرم جنگ در سرتاسرافغانستان – بخصوص شمال کشور گسیل…

بیشتر بخوانید

د تړون منل یې مجبوریت، ماتېدل یې زړه غواړي

نظرمحمد مطمئن لیکوال او شناند خلیلزاد وایې چې مذاکرات معامله ده، یو څه سړی ترلاسه کوي او څه له لاسه ورکوي. د امریکا – طالبانو مذاکراتو کې لاندي راکړې ورکړې وشوې: الف: امریکا له طالبانو غوښتل چې القاعده او نورې اسلامپاله جنګیالۍ ډلې وغندي، مګر جوړ جاړی پر دي شو چې طالبان له القاعدې سره…

بیشتر بخوانید

معمای سه بعدی

برطبق موافقتنامه امریکا وطالبان: ۱- طالبان بر عساکر امریکایی حمله نمیکنند.۲–دولت افغانستان مکلف است تا پینج هزار زندانی طالب را اززندانها رها سازد .۳– درجلوگیری از کشتار عساکر افغانی توسط طالبان مکلفیت صریح ذکر نشده ، تخفیف خشونت گفته شده که معنی خودداری از جنگ را نمیدهد. برد وباخت با کیست ؟ تا حال برنده…

بیشتر بخوانید

مبهم توافق او مبهم لیدلوری

ولي منګل  د روان کال د فبرورۍ په نویشتمه د متحده ایالتونو او طالبانو تر منځ توافق او هوکړه وشوه؛ چې  پهترڅ کې به یې متحده ایالتونه له افغانستان څخه په زماني چوکاټ کې خپلې ځواکونه   باسي؛  اوطالبان به  بین الافغاني خبرو اترو ته د یوه باثباته ، سوله ایز او ټولو افغانانو ته د یوه منلي راتلونکيدولت او حکومت   د رامنځ ته کولو  لپاره چمتو کیږي. دغه د توافق دوه عمده ټکي دي. اوس پوښتنه دا ده ، چې څنکه او ترکومه بریده به دغه هوکړه عملي شي؟ په نړۍ او  په ځنګړي توګه په افغانستان کې، که د جنګ جګړو او منازعاتو تاریخ او پېښو ته وکتلشي، نو باید وویل شي چې، اپتمیزم او هیلې دغه توافق ته بېځایه دي. ځکه : په افغانستان د متحده ایالتونو یرغل او د هغه لاندې کولو سره ، ددغه لوی امپریالیستي ښامار سترېجیوستراتیژيکي او جیوپولیتیکې ګټې او منافع تړلې وې او دي؛ او هغه په هېڅ قیمت او بیه نه غواړي لهلاسه ورکړي. د متحده ایالتونو د حاکمو کړیو په اند په هندوکش ولکه یا تسلط د اسیا فتح ده . که داومنو ، نو ویلای شم چې دغه توافقات هسې د کاغذ پرمخ  بې ادرسه متن دی ؛ د جګړې ختم او سوله ددغو توافقاتو سره تړاو نه لري ، ځکه دغه هوکړه یوازې د امریکا او طالبانو سره لکه د موازي حکومتنماینده ګانو  سره شوې ده ؛ نه د افغان حکومت  سره چې په اوس کې د جنګ عمده لوری دی. یو مشکل اړخ  او پوښتنه داده چې ددغې پروسې بین الافغاني مذاکرات به تر کومه د یوه افغان شمولهپراخ راتلونکي سیاسي نظام پر سر کامیاب وي او څومره وخت به ونیسي ؛ پداسې حال کې چې دجګړې میدان به ګرم او تود وي؟ دوهم مشکل او له ابهامه ‌‌‌‌‌‌ډک وضعیت دادی چې ایا متحده ایالتونه به دغو توافقاتو ته په رښتیا ژمنواوسي؛ که هسې د ترامپ  لپاره په راروانو انتخاباتو کې د بریا لپاره د میز پر سر  « د کمپاین توس » دی .. د متحده ایالتونو د ولسمشر ترامپ ، مبهم او ناپېژندونکی سیاست  څخه ، او د نوموړي له سیاسيسواد نه خو داسې معلومیږي چې هغه به له دغې هوکړې او توافقاتو ووځي، ځکه په اغلب ګمان کههغه بیا انتخابات وګټل ، ددغه کار لپاره کافي وخت لري.متحده ایالتونه د خپل بهرني متکبرانه سیاستپه بهیر کې د بین المللي  او بین دولي توافقاتو نه د سرغړونو تاریخچه اومخینه لري. دایران سره روان ګرم کړکېچ ؛او په نړۍ کې د روسیې مخ په زیاتیدونکي سیاسي، اقتصادي اونظامي نفود ، د متحده ایالتونو کارنګریس ماینان ګانګستران او په نړې کې جګړو او اخ‌‌‌‌‌‌ډوب ته لېوالهجنرالان، جمهور ریس ترامپ  هڅوي چې له افغانستان څخه خپل ځواکونه و نه باسي، هغوی په دېاند دي چې له امریکا وروسته به  دغه منطقه د هغوی د دښمانانو ؛ روسیه او ایران د فعال حضور اونفوذ ساحه وګرځي او د سوریه سڅېناریو به تکرار شي. د ستونزې عمق حقیقت دادی چې افغان منازعه  د دولتي قدرت او حاکمیت ، د نظام د څرنګوالي د جوړښت پر سر ،په  يو ټولنیز ، سیمه ایز او نړیوال سیندروم بدله شوې ده :  یوه ‌‌‌‌‌‌ډله د قدرت مدعیان طالبان؛ پدې اند دي چې ټولنه او عنعنه له دوی سره ده؛ او غواړي چې مطلقاسلامي بنسټپال او ردیکال نظام رامنځ ته شي. بله ‌‌‌‌‌‌ډله پخواني جهادي باندیتیزم دی چې، که پرون یې د نظام لپاره طالباني فکر درلود؛ نن تر یوه حداو بریده د معتدلې اسلامي دموکراسۍ  او نظام غوښتونکي دي، په کوم کې  چې همدا اوس غوړهچربه برخه لري. بله د افغانستان مدرنیزه ، روڼ انده او روښانفکره ترقي پاله د یویشتمې پېړۍ ټولنه ده؛ چې د یوهواقعي دموکراتیک  کثرت ګرا، مدني او حقوقي « پان افغان  دولت او ملت » یا په بل عبارت ، د یوهواحد غوړیدلي دولت او ملت ؛ او په هغه کې د انتخابي حاکمیت غوښتونکي دي. نوی نسل اوس په تېروماورا قبیلوي، دیني او قومي استبدادي حاکمیتونو باور نه لري. که دغو پاس د ټولنې دریو متضادو کتګوریو ته وکتل شي؛ نو د یوه راتلونکي باثباته دولت او حاکمیت دجوړښت  لپاره هیلې ‘باد ګزکولو’ ته  په اوس کې ورته کیږي؛ ځکه د افغانستان شخړه  په د ننه کې دنظام او قدرت پر سر ده ؛ او په بهر کې ، د سیمه ایزو هېوادونو او د لویو قدرتونو ؛ د ستراتیژيک عمقاو جیوپولیتیکو مفاداتو او ګټو پر سر ده. پایله: د افغانستان ستونزه او منازعه یوازې او یوازې د بین  الافغاني پراخ سیاسي دیالوګ؛ او ورسرهجوخت د سیمه ایز و او نړیوالو قدرتونو د یوه صادقانه ، د حسن نیت کنسېنسوس او وفاق له مخېبنیادي حل و فصل کېدای شي. نېږدې او لیرې تاریخ موږ ته راښي چې دا هېواد په یکتازۍ ، زور اوجبر هېڅ قدرت او طاقت نه دی په بشپړ ‌‌‌‌‌‌ډول مستعمره او لاندې کړی.…

بیشتر بخوانید

آیا دستانی بهم داده شده تا طومار عمر حکومت را ببندند 

نویسنده: مهرالدین مشید سیاستگران درگیر تقسیم قدرت؛ اما تروریزم، فقر و کرونا بیداد می کند در این روز ها مردم افغانستان روز های دشوار و آزمونی را پشت سر می گذارنند. هرچند این مصیبت مردم افغانستان تازه نیست و این مردم مظلوم از چهار دهه بدین سو درگیر فاجعه اند و قربانی سناریو های رنگارنگ…

بیشتر بخوانید

مکثی بر طرح دکتور عبدالله عبدالله ”زیر عنوان ” چارچوب توافق سیاسی

این متن زیر همین عنوان برای حکومت مشارکتی در بعضی صفحات فیسبوکی با مآخد روزنامه هشت صبح نشر شده است ، اگر دقیق ودرست باشد چیزی نیست جز همان حکومت موازی، زیرا صلاحیتها بین دورراس قدرت بصورت موازی ودربرخی موارد برتر از ریاست جمهوری جاداده شده است .ازمتن برمی اید که آغای عبدالله عبدالله وتیم…

بیشتر بخوانید

منافع ملی را برمنافع شخصی ارجحیت بدهید

  نوشته ی : فروغی         به ادامه ی اظهارات تند و تهدیدآمیز رهبران امریکا به آدرس شیفته گان قدرت در افغانستان ، اینبار باز زلمی خلیلزاد نماینده ی خاص امریکا ، محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله را تهدیدکنان توصیه کرده است تا در ماه مبارک رمضان  ، منافع ملی را بر منافع شخصی شان ارجحیت…

بیشتر بخوانید

ثور در مسیر تحولات سیاسی

صبح بیست ونهم حمل ۱۳۵۷ خورشیدی هنوز از خواب  بر نخاسته بودم که صدای حلقه ی دروازه حویلی بشدت بیدارم کرد وبا هیجان تمام وصدها سوال در ذهنم دروازه را باز کردم قطرات بهم ریخته از چشمان استاد مضرابشاه رویین حکایت از یک واقعه ی توفانی داشت  که با اضطراب تمام خبر شهادت استاد میر…

بیشتر بخوانید

توحید آگاهی برای پیشگیری از سقوط در گودال بنیادگرایی و افراطیت 

سلیمان کبیر نوری درونمایه و عمق پیچیدگی تاریخچه های بحران های افغانستان در ادوار عدیده خصوصن در قرن 20 و 21، ما را وا میدارد تا با کنکاش ها و پژوهش های مستمر و به یاری از رویداد های جاری و کسب تجارب از تاریخ سیاسی و دیپلوماسی جهان و به ویژه منطقه، برای رسیدن…

بیشتر بخوانید

دستگاه پروپاگند طالبان نمادی از انکار و دروغ

تبصره بر یک خبر و نظامی اهداف ترین برای ادامه و تطبیققابل اعتماد و وفادار تریندروغگوترین گروه به مردم خود و طالبان در برابر آرزو بی احساس ترین گروهدر عمل ثابت نموده اند که دروغگو ترین، اند و استخبارات پاکستان کاستراتیژی، خون آشام ترین پذیرش کلتور معمول شهروندی ردر براب بی فرهنگ ترین های مردم…

بیشتر بخوانید

ازتاریخ اموختن وبه ان سرزدن ارتجاعی نیست!

به مناسبت قیام 7ثور هفت ثور یک پدیده تاریخیست که فضای وسیع از حافظه تاریخ کشورما را  احتوا کرده که ازان هم به سطح داخلی وجهانی  همه ساله به مثابه پدیده یی تاریخی یاداوری میشود .  هفت ثور  تغییر بزرگی سیاسی ، اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی را در افغانستان بوجود اورد .این امر برای بعضی پسندیده…

بیشتر بخوانید

کمکها مفقود الاثراست و” ویروس کرونا 19″پیشروی دارد!

ویروس کرونا 19 که درسال 2019 از چین اغاز وبه تمام جهان پراکنده شد که ده ه هزاره تن را درجهان نابود وبه کام مرگ رسانید . این مرض ناخواسته نه سرحد میشناسد نه ویزه ونه گذرنامه درهرجاه خواست میماند وهرجا نه خواست فرار میکند. این یک واقعیت تلخ زندگیست که امروز دامنگیر جهانیان از…

بیشتر بخوانید