نگاهی به یک نگاه نادرست در مورد نام زبان پارسی 

نوشته: دکتر حمیدالله مفید ————————————‫-‬ از مدت ها به این سو در…

زبان پارسی چون ستاره!

امین الله مفکرامینی                    2025-23-02! درآسمـــــانِ ادب، نورافشان است پارسی چون ستـاره چه بازیب…

چیستی عشق؟

چیستی در پی علت و مبدا گرایی پدیده می باشد٬ که…

میدان هوایی بگرام

گیریم که ادعای غلط ترامپ در مورد حضور چینائی ها…

دلبری مهرورز!

امین الله مفکر امینی                         2025-22-02! دلبـری مهــــرورزی دارم که دیـــده و دلم…

غیابت رهبران طالبان بازی استخباراتی یا آغاز یک سونامی وحشتناک

نویسنده: مهرالدین مشید خود کامگی ملاهبت الله و نارضایتی و خشم…

خانه های مردم افغانستان دور از دسترس مردم

زمانی " خانه ملت " که منظور پارلمان افغانستان است…

عاشق وفاسق!

امین الله مفکر امینی      2025-20-02! درعشـق وعاشقـــــی گردربزم عشق نمیســـــــوزی مشـــــو ز این…

«حزب باد»: تحلیل پدیده فرصت‌طلبی و تبعیت از جریانات غالب…

«حزب باد Opportunism»: تحلیل پدیده فرصت‌طلبی و تبعیت از جریانات…

        زیارتگاه امام صاحب ولایت کندز دومین شهر مذهبی افغانستان

  نوشته کریم پوپل مورخ ۲۱ فبروری ۲۰۲۵    مقدمه  ولسوالی امام صاحب با داشتن…

روایتی از کشت زار های خستۀ رنگین کمان خاطره ها

نویسنده: مهرالدین مشید این هم می گذرد ما مرده ایم، مرده ی در…

             تاریخچه نام گردیز

نوشته : کریم پوپل مورخ ۱۵فبروری ۲۰۲۵ بسیاری از دوستان یکی از…

مماشات خویشتن دارانۀ غرب با طالبان و پراگنده گی مخالفان…

نویسنده: مهرالدین مشید نشست های بیرونی پیرامون افغانستان؛ بستر سازی برای…

چاپنداز

بزکش، پهلوانی که  با سواری اسب، بز را به دایره…

انارستان دل 

رسول پویان  دل ز درد و داغ هجران بی‏نوا افتاده است  برگ…

فیلسوف شدن دانشمند اتمی، بعد از یکسال زندان

Weizsäcker, k.F.(1912-2007) آرام بختیاری فیزیک دان اتمی، میان فلسفه و رسالت صلح. کارل…

کلبه ی تارم!

امین الله مفکر امینی       2025-11-02! دربســاطی بیکسی ام ، دلبری آمـد با…

خاطره ها بیانگر واقعی ترین حقایق تاریخی 

نویسنده: مهرالدین مشید خاطره ها تصویری از "تاریخ در بستر جغرافیا" بازهم…

ګوندي فعاليتونه او دموکراسي

نور محمد غفوری یادونه: دا مقاله مې په ۲۰۱۸ کال لیکلې ده…

«
»

علمی و معلوماتی

بیرونی- دانشمند تراز جهانی

دکتر بیژن باران ابو ریحان بیرونی 973م– 1048م، دانشمند تراز جهانی علوم طبیعی و انسانی است. او فیزیکدان، منجم، جغرافیدان، زمین شناس، داروشناس، کانشناس، ریاضیدان، جامعه/ انسان شناس، هندشناس، تاریخنگار، زبانشناس، تقویم پژوه، دین پژوه بود. او را پدر انسان ‌شناسی و هند شناسی ‌دانند که در نگارشِ باورهای مردمِ “بیطرف” بود.  او 75 سال…

بیشتر بخوانید

باز هم از انگلس

فرانک دیهبرگردان: ظفر دخت خواجه پور «اگر از پا درآمدیم، کاری جز این نداریم که دوباره از نو آغاز کنیم. استراحتی که ارزانی ما شده، مهلتی برای انجام یک کار بسیار ضروری به ما می‌دهد: بررسی عللی که به ‌ناگزیر منجر به آخرین قیام و نیز شکست آن شده است.»   فریدریش انگلس مارکس و انگلس…

بیشتر بخوانید

قضاء وچگونگی آفرینش عدالت

قسمت سوم عدالت قضائی وتأثیر آن برامنیت جامعه وعدالت اجتماعی:      واقعیتیکه من به آن ایمان کامل دارم اینست که: امنیت وحفاظتِ جامعه وافراد آن، منوط به حاکمیت قانون ونظام مضبوط حقوقی وبالاخیره عدالت اجتماعی بوده که بدون گسترش عدالت قضائی هیچگاهی نمیتواند وجود کاملِ خارجی پیدا کند وهمچنان تطبیق سالم احکام قانون وحاکمیت آن مستقیما…

بیشتر بخوانید

دینی گُم شده با عالمانی جنایت پیشه

قسمت دوم مردی که خاتم پیامبران بود به عربی سخن می‌گفت اگر چه چندین نسل او در میان عرب زیسته بودند اما خداوند او را از نوادگان اسماعیل فرزند ابراهیم خلیل الله معرفی می‌کند [ ملة ابیکم ابراهیم – تو از ملت پدرت ابراهیم هستی ]  حج ۷۸– ابراهیم پدر اسحاق است که بنی اسرائیلی…

بیشتر بخوانید

چرا خرافات؛ تعین کنندهِ جنگ و صلح و حاکمیت و محکومیت و شیوه های زندگیست!؟

محمد عالم افتخار بدون «حس کنترول بر محیط زیستی» در بشر؛ احساس امنیت و اطمینان از «بقا» در جهان پر از خطر و آشوب به پرتگاه هولناک می افتد. لذا تلاش برای اینکه افراد؛ از چنین حسی برخوردار شوند؛ نزد انسانهای نخستین ظهور کرده؛ و با گذشت زمانه ها و عصر ها تشدید می یافته…

بیشتر بخوانید

قضاء وچگونگی آفرینش عدالت

قسمت دوم روند بی عدالتی را تنها به محکمه وقاضی  نسبت ندهید: منبع تأمین عدالت قانون ـ وقضاء ومحاکم مسئولیت تطبیق احکام قانون را دارند:  همانطوریکه در قسمت اول این بحث ملاحظه فرمودید قضاء درمحتوا وداشته های قانون حق هیچگونه تصرف، زیادت وتنقیص را نداشته وتنها مکلف به تطبیق سلامت آن وازین طریق برمبنای تقاضای…

بیشتر بخوانید

سیری کوتاه بر نظام جمهوریت و چالش های آن به مثابۀ آخرین نظام ایده آل 

نویسنده: مهرالدین مشید در این تردیدی نیست که جمهوریت و مردم سالاری آخرین نظام مطلوب و ایده آل برای بشریت است و تنها عملی شدن مولفه های جمهوریت در حوزه های گوناگون پاسخگوی واقعی نیاز انسان امروز است. درست این زمانی ممکن است که مولفه ها و اجزای یک نظام مردم سالار در یک جامعه…

بیشتر بخوانید

اقتصاد جرمی، عامل بازدارنده تطبیق حاکمیت قانون

نوشته از بصیر دهزاد این مقاله بازتابی از بحث و صحبت اینجانب در برنامه حقوق شهروندی رادیو و تلویزیون وطن میباشد که بتاریخ ۱۷ مارچ همین ماه صورت گرفته است. اقتصاد جرمی در افغانستان یکی از مسائل و معضلات جدی قابل بحث وبررسی علمی و تحقیقی است، زیرا این معضله در بیست سال بعد از…

بیشتر بخوانید

موعود در ادیان ابراهیمی

در تمام ادیان هدف منجی، برپایی قسط و عدل در رسیدن آدمی به مقام‌ انسانیت است که با تصحیح و تجدید عقیده، از میان بردن انحرافات و بدعتها در دین، وحدت کامل و امنیت دائمی جهانی ، عدالت واقعی و مترقی در همه ی زمینه ها و برخورداری از همان سعادت بزرگ ابدی خواسته شده…

بیشتر بخوانید

شناختی از مارکسیزم

نویسنده – ریچارد دیود. ولف ناشر – دیموکراسی درعمل گرداننده ازانگلیسی – دکتور میر سید احمد جهش بخش هفتم دربخش نهائی این رساله، ما به پیشنهاد های مارکس ومارکسیست ها در مورد حل مسایل نارسائی های سرمایه داری نظری می اندازیم. مارکس درباره آینده ی فراتر ازسرمایه داری کمترچیزی گفته و یا نوشته است. او…

بیشتر بخوانید

سه تهدید بزرگ: چامسکی و پراشاد

آمادور نویدی خطر نه برای آینده، بل‌که برای همین الان است… نابرابری مخوف اجتماعی نتیجه ضعف سیاسی نسبی سیاسی طبقه کارگر است. همین ضعف است که میلیادرها را قادر می‌سازد سیاست‌هایی را تنظیم کنند که باعث افزایش میزان گرسنگی شود… نابودی هسته ای و انهدام توسط فاجعه آب و هوایی تهدیدهای دوقلوی کره زمین هستند. در…

بیشتر بخوانید

دینی گُم شده با عالمانی جنایت پیشه

قسمت اوّل   سال دهم هجری ، در مکه مراسم حج الوداع پیامبری در میان اعراب بود که کار ابلاغ دین را تمام کرده بود به‌ جای اینکه خوشحال باشد اما آثار نگرانی در چهره‌اش نمایان بود . در کنار درب کعبه ایستاده و قفل کعبه را با دست راستش گرفته بود نه آنکه به آن…

بیشتر بخوانید

قضاء وچگونگی آفرینش عدالت

منبع ومنشأ تأمین عدالت قانون ـ وقضاء ومحاکم مسئولیت اجرا و تطبیق احکام قانون را دارند: چنانیکه میدانیم حقوق ویاحق طورطبیعی مقدم برقانون وعدالت زایشی ازاحکام قانون است که با سلامت تطبیق احکام آن بوجود می آید وپدیدهٔ عدالت با ابعاد مختلف خویش ستون استواربرامنیت وتأمین حقوق جامعه وافراد ودرنهایت رهگشای توصل برعدالت اجتماعی می…

بیشتر بخوانید

فلسفۀ سیاسی و سیاست و سیاستگری در کشور سیاست زده گان

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند بحث برسر سیاست و سیاستگری و سیاست زده گی در کشوری مانند افغانستان بحثی نیست که به ساده گی به آن پرداخت و سیاست را در آن به بحث گرفت و سیاستگرانش را  سره و ناسره نمود؛ زیرا کشوری که با توجه به موقعیت مهم و حساس چیوپولیتیک، چیو استراتیژیک و…

بیشتر بخوانید

۵ تدابیر آبرسانی شهر کابل که هنوز در عمل پیاده نشده است

نوشته کریم پوپل مورخ ۱۸ مارچ ۲۰۲۱ در صورت عملی نشدن  ممکن فاجعه فروپاشی کابل بروز کند کابل به کاسه می ماند که چهارطرف آن کوه است . کابل داری پوست ۵۰ کیلومتر از جوف زمین واز ۲۰ کیلومتر به اینطرف گداخته رسوبی ، عمق خاک و سنگ چل الی ۵۶۸ متر بطور اوسط میرسد. …

بیشتر بخوانید