کارد قصابی افغانستان در گلوی تلویزیون نوروز
نوشته : داکتر حمیدالله مفید:
داکتر فروید روانشناس نامور در کورس های سیاسی که در کشور آلمان به راه می انداخت ، از هر شاگرد کورس فی ساعت مبلغ یک هزار مارک در یافت می کرد . در این کورس ها به یک نگاه به دیده ای ژرف نگریسته می شد.داکتر فروید، بر این باور بود : رسانش وتبلیغ به منظور تغییر ذهنیت یا نگاه یک جامعه یا همبودگاه نقش ویژه وبسزای دارد، او به این دیدگاه پافشاری می کرد ، که به خاطر ته نشین شدن یک اندیشه ، دیدگاه ویا هدف باید، آنقدر تبلیغ کرد ، تا مردم با آن خویگری یا عادت کنند. او نقش رسانه های گروهی را در تغییر افکار ونگاه همبود گاه وجامعه بسیار موثر می دانست ، از دیدگاه همین روانشناس اجتماعی یا همبودگاهی است ، که امروز نقش رسانه ها را انقلاب خاکستری می دانند. در کشور آلمان تلویزبونها ورسانه های چاپی ذهن همبودگاه یا جامعه را تعیین می کند ، آنها با سروی های خود ساخته ای شان به مردم می فهمانند ، که در انتخابات یا گزینگاه کدام حزب برنده می شود وتلقین می کنند تا مردم به همان حزب رآی بدهند.تا ایدون واقع نشده است ، که خلاف پیشبینی آنها تغییر بسیار جدی در پیروزی حزب ها سیاسی آلمان به میان آمده باشد. امروز در آلمان نقش تلویزیون های ورسانه های چاپی آنقدر تعیین کننده است ، که اگر بنویسند ، که شیر سیاه است ، هشتاد در صد مردم با آنکه می دانند ، شیر سپید است ، با اعتماد کور کورانه ای که به رسانه ها دارند، به این باور می شوند ، که شیر سیاه است .
در این کشور مردم از هیچ رویداد آگاه نمی شوند ، مگر اینکه رسانه های آلمانی آنها را در خورد مردم بدهد. اگر رسانه ها تآیید کردن ، مردم تآیید می کنند واگر رسانه ها منکوب کردند ، مردم نیز آن را منکوب می نمایند.
نقش رادیو وتلویزیون بی بی سی در تغییر افکار مردم ایران ، افغانستان وتاجکستان به مثابه یگانه تلویزیون ورادیویی منحصر به فرد بسیار تعیین کننده است .
نگاه به زمینه ها ایجاد تلویزیون نوروز :
با دریغ مردم کشور های ایران ، افغانستان وتاجکستان نسبت پخش اخبار دروغین ، یک جانبه وتبلیغی تلویزیون های بی بی سی ، الجزیره وآشنای امریکا ورادیو های یکسو ویکجانبه آزادی ، صدای مسکو ودیگران در ه هاله ای از گمراهی قرار می گیرند ، آنچه در این کشور ها روی می دهد ، تحت تآثیر فلتر سیاسی دستگاه های جاسوسی تغییر پذیرفته ودر خورد مردم داده می شود. جعل واقعیت ها وتغییر رویداد ها موجب شده است تا مردم از واقعیت های اساسی با خبر نشده وحقایق را از چشم دست اندر کاران شبکه های تلویزیونی مغرض بنگرند ، در زبان فارسی ضرب المثلی وجود دارد، که هیچ پشک یا گربه ای موش را از برای خدا شکار نمی کیند. رسانه های غربی به هیج روی به خاطر رشد آگهی مردم این کشور ها سرمایه گذاری نمی کنند. تلاش آنها این است ، تا همه رویداد های جهان وآنچه در این کشور ها رُخ می دهد ، باید از زبان آنها با تحریف نیرنگانه سیاسی داده شود.
از اینرو در گام نخست فرهنگیان وسیاسیون کشور های افغانستان ، ایران و تاجکستان تصمیم گرفتند ، تا شبکه تلویزیون منطقه یی را به زبان فارسی به منظور درستکاری حقایق ورشد خدمات واقعی رسانه یی پی ریزی نمایند .
بر بنیاد این دیدگاه در ماه اسد سال ۱۳۸۵خورشیدی برابر به سپتامبر سال ۲۰۰۶ ترسایی بر بنیاد پیشنهاد همسو ومشترک کشور های افغانستان ، ایران وتاجکستان قرار بر آن شد، تا تلویزیون مشترک فارسی زبانان به نام نوروز پی ریزی شود ، دو سال پس بر بنیاد توافق کلی رییسان جمهوران کشور های افغانستان ، ایران وتاجکستان ودستینه اسناد مربوط توسط وزیران خارجه سه کشور که در فرایند آن تلویزیون مشترک برای پوشش مسایل مربوط به حوزه ای کشور های فارسی زبان در تاجکستان به راه افتد، گروه کاری در تیر ماه سال ۱۳۸۷در شهر دوشنبه کشور تاجکستان ایجاد گردید .
کروه کاری پس از ارزیابی آیین نامه ایجاد تلویزیون را تآیید وچنین فیصله کردند. تا :
۱-کشور افغانستان مسایل مربوط به ماهواره وانترنیتی آن را پیگیری وحل نماید.
۲- کشور ایران مسایل مربوط به تجهیزات آن را سازماندهی نماید.
۳- کشور تاجکستان مسایل مربوط به محل وساختمان آن را تدارک وکار سازی نماید.
کشور ایران تمام تجهیزات ونیازمندی های تخنیکی این تلویزین را به کشور تاجکستان انتقال ونصب نمودند.
کشور تاجکستان جای مناسبی را به این منظور تخصیص وساختمان آن را اعمار و برای بهره برداری آماده ساخته است .
مگر از جانب افغانستان تا ایدون نه نسبت مشکلات تخنیکی بلکه بنا بر بدبینی که نسبت به نام فارسی ونوروز در داخل ژریم کرزی ورژیم موجود نیز وجو دارد، هیچ کاری صورت نگرفته و از وصل این تلویزیون با شبکه ماهواره ای ممانعت بعمل آمده است
نیکویی های پروژه تلویزیون نوروز :
با به راه اندازی این طرح این امکانات فراهم خواهد شد:
افزایش همگرایی فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشورهای فارسی زبان .
کاهش واگرایی های گذشته بین سه کشور هم زبان.
افزایش همکاریهای راهبردی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی سه کشور .
کمک به شناخت بیشتر مردم سه کشور از هم و تقویت احساس یکی بودن بیشتر میان مردم این سه کشور با تاکید بر ریشه های یکسان تاریخی ، فرهنگی ، نژادی وزبانی .
گسترش و تقویت زبان فارسی کاربردی میان سه کشور، رفع معضل جداییهای زبانی میان مردم سه کشور و تقویت جایگاه زبان فارسی به عنوان یک زبانی فراملی و بین المللی و کمک به طرحهایی مانند تشکیل فرهنگستان مشترک زبان فارسی و دسترسی به زبان معیاری از دیگر حسن های این شبکه بیان شده است.
مقابله با شبکه هایی همانند بی بی سی فارسی، تلویزیون آشنا ،تلویزیون روسیه رو که اغلب کشورهای فارسی زبان را هدف قرارمی دهند.
تقویت همکاریهای رسانه ای بین سه کشور و انتقال تجارب از دیگر فواید راه اندازی چنین شبکه است.
با وجود فواید بیان شده در باره طرح راه اندازی تلویزیون مشترک کشورهای فارسی زبان، این ایده از ابتدا مخالفان سر سختی نیز داشته است.
چرا در افغانستان با این پروژه مخالفت صورت می گیرد:
یکم: سؤ تفاهم ویا نادرست دانی که در اینمورد وجود دارد: برخی از هموطنان غیر فارسی زبان کشور افغانستان به این باور هستند ، که شاید ، این تلویزیون به واژه های مروج وکاربردی در افغانستان رویکرد ننماید وتلاش صورت گیرد ، تا واژه های کاربردی ایرانی در خورد مردم افغانستان داده شود. از اینرو با حس بدبینی که نسبت به زبان فارسی دارند وتلاشهای آنها در زمینه گسترش وسراسری ساختن واژه های زبان پشتو به جای واژه های زبان فارسی موجب شده است ، تا در برابر این پروژه قرار بگیرند وآن را بایکوت یا بندش نمایند.
این دیدگاه به هیچروی درست نیست ، زیرا:
بدون شک وتردید ،در تلویزیون نوروز به واژه های کاربردی زبان اداری وگفتاری مردم افغانستان، ایران وتاجکستان باید رویکرد صورت گیرد. امروز واژه های که در نظام اداری کشور افغانستان کاربرد دارند ، مانند: پوهنتون در پهلوی دانشگاه ، سارنوالی در پهلوی دادستان ، محکمه در پهلوی دادگاه ، القاب ارتشی یا اردوی کشور چون: بریدمن ، تورن ، تا سترجنرال در پهلوی افسر. سرهنگ ، ارتشبد وغیره ، ولسی جرگه در پهلوی مجلس نماینده گان ، مشرانو جرگه در پهلوی مجلس عیان وهزارها واژه دیگر چون : افگارشدن درپهلوی زخم برداشتن وغیره باید ، در این تلویزیون بکار روند ، این مساله موجب می شود ، تا واژه های کاربردی اداری وگفتاری مردم افغانستان ، که ایدون تنها در داخل کشور به کار می روند و برای مردم افغانستان قابل فهم ودانستن هستند ، برای مردم ایران وتاجکستان نیز روشن وقابل دانستن گردند. این مساله نه تنها موجب رشد وسراسری شدن واژه های پشتو کاربردی در افغانستان می گردد، بلکه موجب می شود ، تا دشواری های که ایرانی ها وتاجکستانی هادر دانستن متن های کاربردی اداری کشور دارند ، به مرور زمان مرفوع گردد.
از دید این قلم ، ایجاد شبکه تلویزونی نوروز نه تنها موجب به حاشیه راندن واژه های ناب زبان پشتو از زبان اداری کشور نخواهد شد ، بلکه موجب همه گیر وسراسری در کشور های تاجکستان وایران نیز خواهد گردید.
از سوی دیگر نام این تلویزیون به در خواست افغانستان نوروز گذاشته شده است ، زیرا ایرانی ها نوروز باستانی را عید سال نو می گویند مردم افغانستان وتاجکستان نوروز باستانی را، نوروز باستانی می گویند.
دوم: تفاوت های نظام های سیاسی ونگاه بر مسایل از این دیدگاه :
ساختار نظام های موجود ، ارزش های فرهنگی وقوانین سیاسی کشور های افغانستان وتاجکستان نزدیک وبا هم همگون می نمایند، مگر ساختار رژیم سیاسی کشور ایران اسلامی شیعه با آنهاتفاوت دارد. مگر به هیچروی این تلویزیون یک تلویزیون دینگرا نخواهد بود ، این مساله در آیین نامه این تلویزیون به صراحت بیان شده است ، که این تلویزیون زیادتر به رویداد های جهان وکشور های ایران ، تاجکستان وافغانستان با نگرش واقعی خواهند پرداخت . این تشویش نیز سوده و باهوده نیست.
مخالفت روسیه وازبکستان با این پروژه:
روسیه از جمله مخالفان سرسخت این پروژه به شمار می رود . این کشور ایجاد شبکه تلویزیونی نوروزرا عاملی برای کاهش دایره نفوذ وتاثیر زبان روسی در منطقه تاجکستان وفارسی زبانان ازبکستان می داند.
ازبکستان نیز از جمله مخالفان این شبکه است ، زیرا : نزدیک به ۵۰ در صد نفوس سی ملیونی ازبکستان را فارسی زبانان وتاجکان تشکیل می دهد، مردم مناطق : بخارا ، سمرقند،خیوه ، قوقند اغلب فارسی زبان اند ، از اینرو ازبکستان چنین می انگارد ، که این شبکه به نفع این کشور نخواهد بود.
این دیدگاه نیز قبل ازوقت ونادرست است ، زیرا همین اکنون هزار ها واژه زبان روسی وازبکی در زبان اداری تاجکستان به کار می رود ، که با به کار گیری آنها در شبکه تلویزیون نوروز در پهلوی واژه های فارسی ، به گسترده گی این واژه ها کمک خواهد کرد.
در حالی که اموزش زبان وتکلم به یک زبان حق مسلم مردم ازبکستان وبه ویژه فارسی زبانان انکشور است ، مخالفت روسیه وازبکستان غیر دموکراتیک وغیر انسانی خواهد بود.
نقش استخبارات انگلیس در این زمینه :
انگلستان که از ده ها سال با پخش رادیو وتلویزیون بی بی سی ذهن وروان مردم کشور های تاجکستان ، افغانستان وایران را تسخیر نموده ودر اختیار دارد ، نمی خواهد تا اعتبار رسانه یی اش کاهش یابد ، از اینرو با استفاده از شبکه های اجنتوری واستخباراتی تلاش می کند ، تا حس بد بینی نسبت به این پروژه را در میان پشتون های افغانستان وبه ویژه احزاب ناسیونالیستی کشور تقویه نماید.
چی بایدکرد تا این شبکه رسانه یی تلویزیون نوروز به بهربرداری برسد:
اگر افغانستان به این شبکه نپیوندد. فکر می شود ، که کشور های ایران وتاجکستان این شبکه را بدون اشتراک افغانستان فعال خواهند ساخت ، پخش این شبکه بدون اشتراک افغانستان ، به این معنی خواهد بود ، که افغانستان وبه ویژه واژه های ناب زبان پشتوی اداری کشور از رشد ورونق وبه کار گیری از این شبکه محروم خواهد گردید، این تلویزیون فعال خواهد شد ودر افغانستان فارسی زبانان کشور آن را با دل وجان خواهند شنید ، در آنجا فرهنگستان زبان فارسی ایجاد خواهد شد، مگر افغانستان از آن بی بهره خواهند ماند و آنگاه ناسیونالیست های تنگنظر وسرخورده حق هیچ نوع شکایتی را در مورد زدودن واژه های کاربردی اداری پشتوی کشور از این شبکه نخواهند داشت.
گمارش چند زبانشناس ورزیده افغان وکارشناسان ورزیده در این پروژه که صلاحیت پاسداری علمی از زبان
اداری وفرهنگی کاربردی افغانستان را داشته باشد. یک کار درست وارزشمندی خواهد بود.
رفتن از این پروژه واز این شبکه رسانه یی به نفع فرهنگ کشور نیست ونباید تا به گمان شوونیست های تنگنظر آن را مردود شمرد . بادرود
داکتر حمیدالله مفید
