کهن افسانه ها

رسول پویان برآمد آفـتاب از مشـرق دل در سحـرگاهان شب یلـدای تار…

مهدی صالح

آقای "مهدی صالح" با نام کامل "مهدی صالح مجید" (به…

جنگ های جدید و متغیر های تازه و استفادۀ ی…

نویسنده: مهرالدین مشید تعامل سیاسی با طالبان یا بازی با دم…

                    زبان دری یا فارسی ؟

میرعنایت الله سادات              …

همه چیز است خوانصاف نیست !!!

حقایق وواقعیت های مکتوم لب می کشاید  نصیراحمد«مومند» ۵/۴/۲۰۲۳م افغانها و افغانستان بازهم…

مبانی استقلال از حاکمیت ملی در جغرافیای تعیین شده حقوق…

سیر حاکمیت فردی یا منوکراسی تا به حاکمیت مردمی و…

نوروز ناشاد زنان و دختران افغانستان و آرزو های برباد…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان در جاده های کابل پرسه می زنند؛…

زما  یو سم تحلیل چې غلط؛ بل غلط تحلیل چې…

نظرمحمد مطمئن لومړی: سم تحلیل چې غلط ثابت شو: جمهوریت لا سقوط…

کابل، بی یار و بی بهار!

دکتر عارف پژمان دگر به دامنِ دارالامان، بهار نشد درین ستمکده،یک سبزه،…

ارمغان بهار

 نوشته نذیر ظفر. 1403 دوم حمل   هر بهار با خود…

چگونه جهت" تعریف خشونت" به تقسیم قوای منتسکیو هدایت شدم!

Gewaltenteilung: آرام بختیاری نیاز دمکراسی به: شوراهای لنینیستی یا تقسیم قوای منتسکیو؟ دلیل…

تنش نظامی میان طالبان و پاکستان؛ ادامۀ یک سناریوی استخباراتی

عبدالناصر نورزاد تصور نگارنده بر این است که آنچه که میان…

بهارِ امید وآرزوها!

مین الله مفکر امینی        2024-19-03! بهار آمــــد به جسم وتن مرده گـان…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

نویسنده: مهرالدین مشید قسمت چهارم و پایانی شاعری برخاسته از دل تبعید" اما…

سال نو و نو روز عالم افروز

 دکتور فیض الله ایماق نو روز  و  نو  بهار  و  خزانت …

میله‌ی نوروز

یاران خجسته باد رسیده‌ است نوبهار از سبزه کوه سبز شد…

تحریم نوروز ، روسیاهی تاریخی طالبان

                 نوشته ی : اسماعیل فروغی        در لیست کارنامه های…

طالب چارواکو ته دريم وړانديز

عبدالصمد  ازهر                                                                       د تروو ليموګانو په لړۍ کې:           دا ځلي د اقتصاد…

    شعر عصر و زمان

شعریکه درد مردم و کشور در آن نبوُدحرف از یتیم…

مبارک سال نو

رسول پویان بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد دم افـراطیت…

«
»

پیدا و پنهان سیاست خاورمیانه‌ای روسیه

پیدا و پنهان سیاست خاورمیانه‌ای روسیه

 تقویت همکاری‌های اقتصادی و تجاری از اهداف سفر وزیر امور خارجه روسیه به بغداد بیان می‌شود؛ با این حال، تحلیلگران مسائل بین‌الملل، راهبرد مسکو برای خاورمیانه را کلان و فراتر از توسعه روابط دوجانبه روسیه با کشورهای منطقه ارزیابی می‌کنند.

 «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه طی چند روز اخیر با سفر  به عراق با مقام های سیاسی این کشور دیدار و گفت وگو کرد. بیشتر رسانه ها و تحلیلگران مسائل منطقه تمرکز ویژه این سفر را بر مباحثی همچون افزایش همکاری های اقتصادی و تجاری در کنار هماهنگی در مبارزه با تروریسم و مقابله با افراطی گری مذهبی عنوان کردند. در طرف مقابل، مقام های عراقی همکاری بیشتر مسکو به ویژه در حوزه سرمایه گذاری در بخش های انرژی، دفاعی و  زیرساخت ها را خواستار شدند.

لاوروف در سخنان خود روندهای قانونی و  استقرار دولت در بغداد را مطلوب دانست و ابراز امیداری کرد با بهبود روابط بغداد – اربیل، در کل شرایط اجتماعی و اقتصادی کل عراق ارتقا پیدا کند.

لاوروف همچنین از تشابه دیدگاه و موضع بغداد و مسکو در قبال تحولات سوریه سخن گفت و بر ادامه روند کنونی این کشور تا تشکیل کمیته قانون اساسی در ۳۰ اکتبر در ژنو تاکید کرد.

ابعاد اقتصادی سفر لاوروف به بغداد

وزیر امور خارجه روسیه پس از ورود به بغداد با همتای عراقی خود «محمدعلی الحکیم» گفت وگو کرد و سپس در یک نشست خبری حاضر شد. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک» تبادل نظر در زمینه مسائل سوریه، ایران، فلسطین و حوزه خلیج فارس در کنار تروریسم و اشاعه گروه های تندرو از جمله محورهای مذاکره دو طرف بود.

البته افزایش همکاری در حوزه های اقتصادی و امنیتی نیز از جمله محورهایی بود که وزرای امور خارجه دو کشور بر آن تاکید کردند. مبارزه با تروریسم و همچنین هماهنگی در مسائل اقتصادی و تجاری به ویژه در زمینه انرژی از جمله نیازمندی های مشترک دو طرف است.

اسپوتنیک گزارش داد نخستین سفر وزیر امور خارجه روسیه به عراق در پنج سال گذشته با هدف تسهیل انجام تعهدات نظامی مسکو به بغداد هم صورت گرفته است. لاوروف در نشست خبری به علاقه مندی و نیاز دو کشور به اجرای قراردادهای کمیته دولتی مشترک همکاری تجاری و اقتصادی، اشاره داشت.

گذشته از تلاش روسیه برای بهبود روابط اقتصادی و تجاری با عراق، انجام این سفر می تواند با تحولات سوریه و حضور سیاسی نظامی مسکو در این کشور هم ارتباط داشته باشد. از سوی دیگر نکته مهم آن است که سفر در شرایطی صورت گرفته است که ایالات متحده آمریکا با پشت کردن به متحدان کُرد خود در شمال سوریه، به نوعی خلائی را در این منطقه ایجاد می کند.

راهبردی فراتر از روابط دوجانبه

اگرچه روابط روسیه و عراق دارای سابقه به نسبت طولانی است اما این روابط نوسان دار پس از دوره ای سکوت، اکنون وارد مرحله تازه ای می شود. روابط دو کشور که در دهه ۱۹۷۰ باعث شکل گیری پیمان دوستی میان شوروی و عراق شده بود در حوزه های اقتصادی و نظامی تا زمان فروپاشی شوروی ادامه داشت. تا چند سال قبل، نقش آفرینی مسکو در تحولات خاورمیانه جدی و محسوس نبود اما با مداخله روسیه در سوریه شرایط شکل تازه ای پیدا کرد. نقطه عطف زمانی بود که دو کشور عراق و سوریه با غده سرطانی داعش دست به گریبان شدند و در نهایت  با کمک های ایران و روسیه قادر شدند بر این چالش فائق بیایند.

روسیه اکنون موقعیت محکمی را در سوریه ایجاد کرده و به تدریج بر میزان نقش آفرینی خود در منطقه می افزاید. به نظر تحلیلگران، تقویت روابط مسکو با بغداد نیز در راستای بهبود و محکم تر کردن جای پای کرملین در منطقه است. جالب اینجا است که مسکو اکنون این سیاست را در کشوری پیگیری می کند که ایالات متحده سال ها آن را اشغال کرده بود و هنوز تعدادی از نیروهای نظامی و غیرنظامی را در پایگاه های خود در این کشور حفظ کرده است.

شاید بتوان تا حدودی نیات واقعی مسکو از نزدیکی به بغداد را در این بخش از سخنان لاوروف جست وجو کرد که از همکاری و نزدیکی تلاش های منطقه ای برای مقابله با تروریسم سخن گفت و کانال های موجود به ویژه ائتلاف اشتراک اطلاعات میان ایران، روسیه و عراق را ابزار مناسبی برای تقویت این همکاری ها عنوان کرد.

تارنمای تحلیلی خبری «المانیتور» قبل از این سفر در گزارشی ارزیابی مشابهی را ارائه کرد و این تردید را مطرح ساخت که روسیه قصد دارد گزینه های ایدئولوژیکی خود برای مفهوم امنیت را جایگزین دیدگاه های ایالات متحده در خاورمیانه کند. یکی از جنبه های نادیده گرفته شده در درک اهداف مسکو، ادامه و تثبیت حضور روسیه در خاورمیانه است که مهمترین جنبه آن نیز «مفهوم سازی جهانی روسیه» در چارچوب «جهان اسلام» به شمار می رود.

مجموعه ای از تحلیل ها و کتاب ها در مورد سیاست های روسیه، از سوی برخی تحلیلگران و اندیشکده های نظامی و اطلاعاتی این کشور منتشر شده اند. یکی از مهمترین نظریات از سوی «الکساندر دوگین» بانفوذترین ایدئولوگ روسیه نوین مطرح شده است که مسکو را در حال تدوین نقشه راهی برای فرایند تغییر اورآسیا ارزیابی می کند. این دگرگونی در راستای منافع روسیه با نگاه به تحولات جدید ژئوپلیتیکی در خاورمیانه صورت می پذیرد.

طبق تحلیل فوق، در این چارچوب سه عامل مهم برای روسیه مطرح است که عبارتند از نابودی داعش در عراق و سوریه، بهار عربی نافرجام و بحران جهانی پوچ گرایی لیبرالیسم. این شرایط فرصت های جدیدی را برای مسکو ایجاد کرده است تا به خاورمیانه ای شکل دهد که در آن ساختار نظمی چند ستونی به پشتوانه روسیه پایه گذاری می شود. به اعتقاد کارشناسان روسی، این ابتکار روسیه، راه حل جایگزینی برای طرح آمریکایی «خاورمیانه بزرگ» دیده می شود.

به نوشته المانیتور، دوگین همان فرد پشت پرده ای است که اتحاد سه گانه و استراتژیک مسکو- تهران- آنکارا را برای ایجاد خاورمیانه و اورآسیای عاری از حضور آمریکا بنا نهاد. بسیاری از کارشناسان تئوری وی را «آمریکازدایی» نامیده اند.

به طور کلی تلاش جهت آماده سازی زمینه های ایدئولوژیک برای حضور روسیه در این منطقه به دقت زمانبندی شده و این همان موضوعی است که حتی لاوروف هم بدان اشاره ضمنی داشت. درواقع روسیه تنها برای به چالش کشیدن برنامه های آمریکا در خاورمیانه (که مهمترین آن ها ایجاد ناتوی عربی و توافق قرن است) تلاش نمی کند، بلکه ممکن است این خط مشی مسکو برای پر کردن خلاء ایدئولوژیک در رویکردهای خاورمیانه ای روسیه صورت گرفته باشد.

چگونگی ایجاد اتحاد میان مسیحیان، ترک تبارها و شیعیان در منطقه ای با جمعیت فراوان اهل سنت مساله ای مهم در دیدگاه امنیتی مسکو است که حامیانی در ایران و ترکیه هم دارد. طبق تحلیل فوق این وظیفه ای است که نخبگان فکری باید آن را حل کنند و خود مسکو نیز در حال پایه گذاری زمینه های ایدئولوژیک آن است.