نقض حاکمیت سریلانکا توسط آمریکا، برای دست‌یابی به سرمایه‌گذاری‌های چین
نویسنده: کی جی نوح *مترجم: سایت «۱۰ مهر»
علت کودتا را باید در نزدیکی سریلانکا به چین و روسیه دید. این کشور با کمک چین در مسیر توسعه افتاده بود، و به یاری چین (از طریق اجارۀ بندر هامبانتوتا ــ و نه فروش آن به چین)، توانست بحران قبلی در مورد بدهی‌های دولتی را از سر بگذارند.
اخیراً، سریلانکا برای حل بحران سوخت خود با روسیه وارد مذاکره شده بود. قرار بود که تحویل سوخت از روسیه آغاز شود، کودتا بلافاصله پس از مذاکره رخ داد. (درست مشابه کودتای میدان، که چند ماه بعد از بازدید ویکتوریا نولاند از اوکراین آغاز شد).
اجرای «سیاست تله بدهی» در مورد سریلانکا تنها جنگی اطلاعاتی برای حمله به چین و مشروعیت‌زدایی از آن نیست. هدف این سیاست تضمینی است که دولت‌های بعدی سریلانکا روابط خود را با چین به کل قطع یا آنرا کاهش دهند.
آنچه در سریلانکا می‌گذرد به ظن قوی یک انقلاب رنگی است که با تحریک و یا تشویق ایالات متحده صورت می‌گیرد. ایالات متحده در صدد تغییر رژیم، ایجاد هرج و مرج، اعمال ریاضت اقتصادی، و تسلیم دولت سریلانکا به موافقت با ایجاد پایگاه‌های نظامی ارتش آمریکا در خاک این کشور است. فشار برای پرداخت بدهی‌ها از سوی آمریکاست، و نه از سوی چین.
سریلانکا بدهی چندان هنگفتی ندارد. با نزدیک شدن زمان سررسید پرداخت چند میلیارد دلار قسط وام، کمبود نقدینگی دلاری کوتاه‌مدتی به‌وجود آمده است. علت این کمبود، اختلالات ناشی از تحریم‌های تحت رهبری ایالات متحده علیه روسیه ــ تجارت، حواله‌ها، و صنعت گردشگری است.
غرب که صاحب بخش اعظم بدهی است، می‌توانست با به تعویق انداختن زمان سررسید اقساط، این کمبود نقدینگی کوتاه‌مدت را مدیریت نماید، اما در عوض بر فشارها افزوده، و سریلانکا را به حالت خفگی کشاند. بحران نقدینگی دلار، سریلانکا را به لحاظ مالی به‌نوعی دچار ایست قلبی کرد. این امر منجر به کمبود شدید سوخت و کود کشاورزی شده، که به‌نوبۀ خود اعتراضات و نارضایتی مردم را برانگیخت.
ایالات متحده، از طریق عوامل خود، اوضاع را به یک بحران تمام عیار کشاند و موجب شد که اقتصاد سریلانکا «به ضجه بیفتد» ــ و در نهایت یک کودتا ــ کودتایی که درست مانند آشوبگران هنگ کنگ که خواستار مداخله ترامپ شدند ــ از صندوق بین‌المللی پول تقاضای مداخله میکند.
وقتی تظاهر‌کنندگان خواستار مداخله خارجی شوند، باید گفت که با یک انقلاب رنگی مواجهیم.
این هفدهمین مورد مداخله نامعقول صندوق بین‌المللی پول در سریلانکا است، لذا به‌نظر نمی‌رسد که تظاهر‌کنندگان واقعا خواستار علاجی کارساز باشند.
روش صندوق بین‌المللی پول، سلب مالکیت دارایی‌ها، خصوصی‌سازی نظام بهداشتی و زیرساخت‌های عمومی سریلانکا و به بند کشیدن کشور است. هدف صندوق ــ به‌عنوان بخشی از استراتژی هند ــ اقیانوس آرام ایالات متحده علیه چین ــ تغیر موضع غیرمتعهد سریلانکا، و تسلیم آن به فرمان‌برداری بی‌چون و چراست.
علت کودتا را باید در نزدیکی سریلانکا به چین و روسیه دید. این کشور با کمک چین در مسیر توسعه افتاده بود، و به یاری چین (از طریق اجارۀ بندر هامبانتوتا ــ و نه فروش آن به چین)، توانست بحران قبلی در مورد بدهی‌های دولتی را از سر بگذارند.
اخیراً، سریلانکا برای حل بحران سوخت خود با روسیه وارد مذاکره شده بود. قرار بود که تحویل سوخت از روسیه آغاز شود، کودتا بلافاصله پس از مذاکره رخ داد. (درست مشابه کودتای میدان، که چند ماه بعد از بازدید ویکتوریا نولاند از اوکراین آغاز شد).
ساختارهای نوین حاکمیت در اکثر کشورها هنوز آنقدر قوی نیست که در برابر عزم ایالات متحده به سرنگونی، بتوانند در مقابل کودتا مقاومت کنند. همانطور که تعداد اندکی از کشورهای جنوب جهانی (کره، اندونزی، آفریقا، آمریکای لاتین) یا اروپا توانستند در دوران جنگ سرد در برابر مداخله ایالات متحده تاب آورند.
سریلانکا قطبی کلیدی از ابتکار کمربند و جاده است، به‌ویژه بندر هامبانتوتا و مناطق اقتصادی که توسط چین تأسیس شده است. این کشور نقطه‌ای [استراتژیک] در اقیانوس هند است و از نظر ژئوپلیتیکی برای استراتژی ایالات متحده در اقیانوس هند و آرام اهمیت فراوان دارد. (حضور پایگاه ایالات متحده در جزایر چاگوس توسط آرای صادره از سوی دیوان بین‌المللی لاهه تهدید می‌شود).
ایالات متحده یک قرارداد محرمانه SOFA (۱) برای ساخت پایگاهی در سری لانکا، حتی بدون اطلاع وزارت دفاع، با وزیر امورخارجۀ کشور امضا کرد. با فاش شدن خبر، اجرای این توافق به خطر افتاد. اکنون با تغییر دولت عملی شدن این توافق تضمین خواهد شد.
این پیامی است از سوی امپریالیسم به همۀ کشورهای جهان: اگر می‌خواهید از زیر سلطۀ ما خارج شده و برای توسعۀ مستقل با چین همکاری کنید، باید در انتظار آواری از شکنجه و هرج و مرج باشید.
(کی جی نوح، فعال صلح و محقق در زمینه ژئوپلیتیک قاره آسیا است که برای کانتر‌پانچ و دسی دنت می‌نویسد.)
۱ــ SOFA: موافقت‌نامه میان دو کشور، پیرامون حضور نیروی‌های نظامی کشوری خارجی در خاک کشور میزبان.
