مناسبات افغانستان با هند چرا رشک خشم آلود پاکستان را…

تاسیس یا انکشاف مناسبات میان دولت‌ها از صلاحیت‌های قبول شده…

د نوموتي تاریخپوه پوهاند محمد حسن کاکړ د اتم تلین…

. په کابل کې د روانې اونۍ د تیرې سه شنبې…

روزای خونین؛ میان نامه های زندان و تئوری انقلاب

Rosa Luemburg (1871- 1919) آرام بختیاری فدایی سوسیالیسم؛ 14 کتاب خانم روزا-…

بگذارید ادیان و فرهنگ ها بدور از سایه ی سیاست…

نویسنده: مهرالدین مشید جنگ ادیان باطل و برتری جویی هر دینی…

سیاست خارجی بی‌طرف و اقتصاد محور

در طول سه و نیم سال جوابگوی عاجل موقف افغانستان…

واخان سر و گردن أفغانستان است !

میرعبدالواحد سادات واخان سر و گردن أفغانستان است ! همه ما ،…

لوږه او جګړه

ليکنه: حميدالله بسيا لوږه، فساد، جنگونه او په نړۍ کې اقليمي…

پیورزگرا

نوشته : دکتر حمیدالله مفید داستان کوتاه  ————— ———— احمد خان خراسانی به فرماندهی …

   خالق تروریست های اسلامی؛ الله یا امریکا؟

بخش دوم سلیمان کبیر نوری      پس از افشاگری ریچارد هیدن بلک، از…

هر تفنگدار طالب هم پولیس و هم سارنوالی و هم…

نویسنده: مهرالدین مشید حاکمیت اختاپوتی ملاهبت‌الله و آینده ی ناروشن افغانستان مردم…

عشق وطن 

از زنده‌گیم دلتنگ وز زمزمه بیزارم  نه حوصلهء حرفی نه ذوق…

واخان

طی هفته اخیر سال عیسوی توسط شبکه های خبر رسانی…

نانوشته

       پس از دیر باز ، شعرقشنگ و پراُبُهَتی از" حسیب…

ګوندي فعاليتونه او دموکراسي

نور محمد غفوری ټول پوهيږو چې د بريالۍ سياسي مبارزې له…

ساعت "کنزل" نمادی از نوستالوژی؛ اما به روایتی دیگر

نویسنده: مهرالدین مشید نه یک ساعت؛ بلکه حماسه ای در فضای…

ریبوار طاها

آقای "ریبوار طاها" (به کُردی: ڕێبوار تەها) با نام کامل…

نقارۀ جنگ 

رسول پویان  نـوای ســال نــویــن تـا نقـارۀ جـنگ است  به خون خلق…

عرفان و زبان

– دکتر بیژن باران من در جهان لغات دیگران می…

ای حزب قهرمان انیس  ستمکشان

      به افتخارسالگرد حزب پر   افتخاردموکراتیک خلق افغانستان ای حزب قهرمان انیس  ستمکشان یادت…

ریباز سالار

آقای "ریباز سالار" (به کُردی: ڕێباز سالار) با نام کامل…

«
»

مقرره ۱۱ ماده‌ای تحمیل شده بر رسانه‌ها راه را بر سانسور و خودسری می‌گشاید

طالبان مقرره تازه‌ای در یازده ماده برای کار خبرنگاران اعلام کرده‌اند. به باور گزارش‌گران بدون مرز (RSF) مواد این دستورعمل در شکل کنونی آن‌ ناروشن و خطرناک هستند و می‌توانند برای تعدی نسبت به روزنامه‌نگاران بکار گرفته شوند.

 انجام فعالیت روزنامه‌نگاری در افغانستان از این پس به ناچار باید همراه با پذیرش این یازده ماده باشد که به تاریخ ۲۸ سنبله توسط  رئیس نهاد رسانه‌های دولت موقت طالبان، قاری محمد یوسف احمدی به رسانه‌ها اعلام شدند. در نگاه اول این مقرره که روزنامه‌نگاران تشویق می‌کند تا «حقیقت» را محترم شمرده و نباید آنرا در گزارش‌های خود مخدوش کنند، خوب به نظر می‌رسد. ولی در نگاهی عمیق‌تر  این دستورعمل می تواند خطرناک باشد چرا که راه را بر سانسور و تعددی نسبت به روزنامه‌نگاران شود.  

کریستف دولوار دبیر اول RSF  در این باره می‌گوید : « این مقرره تازه که بدون هیچ‌گونه نظرخواهی از روزنامه‌نگاران تهیه شده است، با توجه به سواستفاده‌هایی که از آن می‌تواند انجام گیرد، ترسناک است و خبری خوب برای آینده روزنامه‌نگاری مستقل و کثرت‌گرا در افغانستان نیست. این مقرره  به جای تضمین چوکاتی حمایت‌گر از روزنامه‌نگاران و زنان خبرنگار که بتوانند به کار خود ادامه دهند، چارچوبی بی‌ثبات و مغایر با اصول و روش انجام فعالیت روزنامه‌نگاری می‌سازد. این مقرره راه را بر خودسری و سرکوب می‌گشاید.»

 سه ماده نخست این مقرره که خواهان :« ۱ -موضوعاتی که با اسلام در تضاد باشد نشر نشود. ۲- در فعالیت‌های رسانه به شخصیت های ملی توهین نشود. ۳- به حریم ملی و شخصی توهین نشود»، تقریبا برگرفته از قانون رسانه‌های همگانی پیشین کشور هستند. در حالی که آن قانون رسانه‌های همگانی تعاریف مشخصی از این ماده‌ها داشت و آن‌ها را با موازین جهانی حقوق بشر از آن میان اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق جهانی حقوق سیاسی و مدنی برای اجرا پیوند زده بود. این سه ماده در این مقرره بدون چوکاتی روشن و مشخص برای اعمال آن‌ها راه را بر سانسور و خودسانسوری و یا سرکوب آزادی اطلاع رسانی می‌گشاید. در این مقرره مشخص نشده است بر کدام مبنا و اساس و چه کسانی می‌توانند مشخص کنند که این نوشته و یا آن گزارش با «اسلام در تضاد» و یا «توهین به حریم ملی و شخصیت ملی» شناخته شوند؟

سه ماده دیگر «۴- رسانه‌ها و خبرنگاران در محتویات خبری تحریف نکنند. ۵- ژورنالیست‌ها در نوشتار خود اصول ژورنالیستی را مد نظر داشته باشند. ۶- رسانه‌ها در نشرات خود توازن را مدنظر داشته باشند » هشدار به روزنامه‌نگاران در رعایت موازین حرفه‌اخلاقی است. عدم ارجاع به موازین حرفه‌ای روزنامه‌نگاری و در کنار سه ماده نخست می‌تواند امکان سواستفاده از این مواد را برای تعابیر خودسرانه این اصول را فراهم کند.

ماده‌های ۷ و ۸ به روشنی راه را بر کنترل اطلاع‌رسانی و حتا سانسور پیش از انتشار می‌گشاید امری که در بیست ساله گذشته به شکل همگانی در افغانستان وجود نداشت. « ۷- موضوعاتی که صحت آن معلوم نیست و از سوی مسئولان تایید نشده، در نشر آن احتیاط شود. ۸- موضوعاتی که بروی افکار عمومی تاثیر منفی دارد و یا روحیه مردم را خراب می کند، در نشر آن احتیاط شود.» این خطر با دو ماده دیگر این مقرره یعنی ماده‌های ۱۰ و ۱۱  بیشتر می‌شود . این دو ماده  اعلام می‌کنند :« ۱۰- مرکز رسانه‌های حکومت تلاش می‌کند تا با رسانه‌ها و خبرنگاران همکار باشد و در تهیه گزارش‌ها تسهیلاتی را فراهم کند و رسانه‌ها بعد از این در هماهنگی با این اداره گزارش‌های تفصیلی شان را تهیه خواهند کرد. ۱۱- در دفتر رسانه‌های حکومت برای سهولت رسانه‌ها و خبرنگاران، یک فرم مشخص آماده شده تا با همکاری آن گزارش‌ها تهیه شود.»

ماده ۹ با این شکل نوشتاری هرچند بر وطیفه درست روزنامه‌نگاری و رسانه‌ها تاکید دارد ۹-رسانه‌ها در نشر اخبار بی‌طرفی خود را حفظ و هر آنچه را واقعیت است منتشر کنند. اما بازهم بدون مشخص شدن روزنامه‌نگاران را با تعابیر خودسرانه مواجه سازد.

 به هنگام انتشار ویرایش ۲۰۲۱ رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌های گزارش گران بدون مرزافغانستان در میان ۱۸۰ کشور جهان در رده‌ی ۱۲۲ قرار داشت.