راز ماندگاری محبوب‌ترین مرد کرملین
ولادیمیر پوتین در دورانی که روسیه دچار فروپاشی درونی شده بود به قدرت رسید و با اصلاحات خود به محبوب‌ترین مرد کرملین تبدیل شد.
ولادمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه ماه گذشته بار دیگر گوی سبقت را از رقبای خود در انتخابات ریاست جمهوری ربود و با کسب بیش از 76 درصد آرا، برای چهارمین دوره این سمت را از آن خود کرد. پس از این پیروزی، او هفته گذشته مجددا به عنوان رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه سوگند یاد کرد. اما دلیل محبوبیت فزاینده پوتین در جامعه روسیه چیست؟
ولادیمیر پوتین در سال 2000 پس از استعفای «بوریس یلتسین»، نخستین رئیس‌جمهور منتخب روسیه، در دورانی که این کشور همچنان بحران‌های ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را پشت سر می‌گذاشت، از سمت نخست‌وزیری روسیه ابتدا به رئیس‌جمهور موقت ارتقاء یافت و سپس به سمت رئیس‌جمهور رسمی روسیه دست پیدا کرد.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، یلتسین در امیدواری جامعه برای دوره‌ای جدید از دموکراسی و اقتصاد آزاد به قدرت رسید. اما همه چیز مخالف آن چه پیش‌بینی می‌شد، اتفاق افتاد و روسیه بار دیگر دچار زوال شد.
طبق گزارش پایگاه اینترنتی روسیا پدیا، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اصلاحات رادیکالی در بازار و خصوصی‌سازی وسیعی که به دست یلتسین صورت گرفت، موجب درون‌پاشی این کشور شد. سرمایه‌داری غرب که به معنای فقر برای اکثریت و ثروت ناعادلانه برای اقلیت است، موجب افسردگی و فلج شدن اقتصاد روسیه گشت و جنایات و فساد گسترده این کشور را فرا گرفت. حقوق ماهیانه کارمندان پرداخت نمی‌شد و مستمری بازنشستگان به حداقل کاهش یافت. در نهایت اصلاحات انجام شده توسط یلتسین موجب خشم و انزجار مردم در روسیه شد.
در پی رسوایی‌هایی که در دوران ریاست جمهوری یلتسین اتفاق افتاد، وی روز 31 دسامبر 1999 در یک برنامه تلویزیونی استعفای خود را اعلام کرد و گفت تا زمان انتخابات جدید در سال 2000 ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر وقت روسیه، کفیل دولت خواهد بود.
به دنبال انتشار بیانیه یلتسین، پوتین پس از 4 ماه در روز 26 مارس 2000 با کسب 53 درصد آرا، در میان ناآرامی‌هایی که ماحصل دولت قبل بود به عنوان رئیس‌جمهور رسمی روسیه انتخاب شد. وی پس از نشستن بر صندلی ریاست جمهوری، نجات روسیه از فروپاشی را در راس اهداف خود قرار داد تا ثبات-چیزی که این کشور به سختی در یک قرن گذشته تجربه کرده بود- را دوباره به روسیه بازگردانده و در میان مردم خسته از بحران احساس امید و افتخار به وجود آورد.
پوتین در راستای تحقق ایده‌های خود برای ساختن کشوری بهتر، علاوه بر اصلاحات سیاسی و اقتصادی، سطح استاندارد زندگی را در میان خانوارها افزایش داد و برنامه‌های بلندپروازانه اجتماعی برای آنها تدارک دید.
روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی در مورد دوران ریاست‌جمهوری پوتین می‌نویسد: «ولادیمیر پوتین در ابتدای کار هیچ دیدگاه اقتصادی بزرگی نداشت اما مالیات را برای احیاء سود کسب‌وکار قطع و بخش‌های کلیدی اقتصاد را از نو بازنویسی کرد. در عین حال، افزایش قیمت نفت که صادرات اصلی روسیه است موجب دو برابر شدن درآمد این کشور بین سال‌های 1999 تا 2006 شد.»
رشد اقتصادی روسیه بین سال‌های 2000 تا 2008 واقعا چشمگیر بود. طبق گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، تولید ناخالص داخلی این کشور حدود 70 درصد، صنعت 75 درصد و سرمایه‌گذاری‌ها به میزان 125 درصد افزایش یافت که روسیه را در میان ده اقتصاد برتر دنیا قرار داد. تولید ناخالص داخلی روسیه در سال 2007 به سطح قبلی خود در سال 1990 رسید، به این معنی که کشور از بحران اقتصادی پس از دهه 90 گذر کرد و به شکوفایی دست یافت.
به گزارش وبسایت خبری فورت روس، روسیه توانست تحت ریاست جمهوری پوتین میزان قابل توجهی از بدهی‌های خود را به موسسات مالی بین‌المللی بپردازد. اگرچه هنوز به بازارهای خارجی مقروض است، اما افزایش تولید ناخالص داخلی از حجم میزان این بدهی کاسته است.
سطح بیکاری نیز در دوران ریاست جمهوری پوتین کاهش یافت. شاخص بیکاری روسیه از 6/10 درصد به 2/5 درصد جمعیت فعال کشور به لحاظ اقتصادی کاهش پیدا کرد و به حداقل میزان خود رسید. این در حالی است که شاخص بیکاری در اتحادیه اروپا 4/7 درصد است.
نظارت بر اقتصاد و رشد سریع آن پس از دوران رکود در دهه 90 باعث شد پوتین به آسانی و برای بار دوم برنده انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2004 شده و بیش از پیش تمرکز خود را معطوف به بهبود روابط خارجی مسکو با کشورهای دیگر کند. او علاوه بر دیدار با مقامات ارشد اروپایی، در سال 2006 نیز به عنوان اولین رهبر روسی که از آفریقای جنوبی دیدن می‌کرد، با «تابو امبکی»، رئیس جمهور این کشور ملاقات کرد.
وبسایت خبری فورت روس در ادامه گزارش خود در مورد افزایش روابط بین‌المللی روسیه در دوران پوتین می‌نویسد: رشد نفوذ سیاسی روسیه بین سال‌های 2000 تا 2015 این کشور را از رتبه‌‌ای میان بیستم تا سی‌ام به جمع 3 کشور برتر جهان ارتقاء داد.
دستاوردهای پوتین در دومین دوره ریاست‌جمهوری خود در روسیه تا آنجا پیش رفت که مجله آمریکایی تایم در سال 2007 او را به عنوان “شخصیت سال” معرفی کرد.
اما در سال 2008 به دلیل محدودیت دو دوره‌ای ریاست‌جمهوری، پوتین از شرکت در انتخابات محروم و «دمیتری مدودف»، نخست‌وزیر او در انتخابات پیروز شد. مدودف تنها دو ساعت پس از سوگند یاد کردن و به دست آوردن ریاست جمهوری، پوتین را به عنوان نخست‌وزیر روسیه انتخاب کرد.
در سال 2012، پوتین برای بار سوم با کسب بیش از 65 درصد آراء در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه که در دوره مدودف از 4 سال به 6 سال افزایش پیدا کرده بود، پیروز شد و مدودف را به سمت نخست‌وزیری منصوب کرد.
او در این دروه به عنوان یکی از اولین سیاست‌های دولت جدید خود بر رشد جمعیت روسیه که در مقایسه با اقتصاد آن به موفقیت کمتری دست یافته بود، متمرکز شد. اقدامات او موجب شد در چهار سال آخر دولت سوم او نرخ موالید در روسیه برای نخستین بار از سال 1991 مثبت شود و طی سال‌های 2000 تا 2016 زاد و ولد یک و نیم برابر افزایش یافت. افزایش اقدامات حمایتی پوتین از خانواده‌ها و نیز کاهش مرگ و میر نوزادان در افزایش زاد و ولد نقش تعیین کننده‌ای ایفا کرد.
پوتین همچنین در سال 2014 برای نشان دادن تصویر جدیدی از یک روسیه قدرتمند، مدرن و پیروز به جهان، مسابقات المپیک زمستانی را در سوچی برگزار کرد. کمی پس از المپیک نیز بعد از یک دوره مبارزه، جزیره کریمه را که تا دوران «نیکیتا خروشچف» -رهبر شوروی بعد از استالین – جزئی از روسیه بود، به قلمروی این کشور بازگرداند.
علاوه بر دستاوردهای ذکر شده، اصلاحات نظامی موفقیت‌آمیز پوتین جایگاه روسیه را بیش از پیش تثبیت کرد. «دمیتری آبزالوف»، رئیس مرکز ارتباطات استراتژیک روسیه اظهار می‌کند طی 18 سالی که پوتین قدرت را در دست داشته است، علاوه بر موفقیت‌های اقتصادی، روسیه در مدرن‌سازی نیروهای مسلح نیز پیشرفت چشمگیری به دست آورده است.
علاوه بر افزایش حقوق نظامیان و هزینه‌های کلی ارتش، اصلاحاتی اساسی نیز در قوای مسلح انجام گرفت و ارتش روسیه به نوین‌ترین نمونه‌های تسلیحات و تجهیزات مجهز شد. تنها در سال 2017 سطح بازتجهیز ارتش روسیه 62 درصد بوده است. تمام این عوامل به روسیه کمک کرد تا چهره کاملا جدیدی از نیروهای مسلح خود را در جامعه جهانی به نمایش بگذارد.
در دسامبر سال 2017 پوتین اعلام کرد قصد دارد برای یک دوره 6 ساله دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کند. دستاوردهای او در سه دوره پیشین به او کمک کرد تا در انتخابات 18 مارس 2018 با کسب بیش از 76 درصد آراء و اختلاف بسیار فاحش با رقیبان خود بار دیگر سکان کاخ کرملین را به دست گیرد و به عنوان محبوب‌ترین رهبری که روسیه برای خود برگزیده است به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه دهد.
او ماه آینده نیز برای اولین بار در روسیه میزبان رقابت‌های جام جهانی فوتبال خواهد بود.
نویسنده: مرضیه کدخدایی
