توهم پولی، دستمزد، تورم ـــ برشی از کتاب: «درس‌گفتارهای کاپیتال»

دانش و امید، شمارهٔ ۲۹، اردیبهشت ۱۴۰۴ ــ  اوایل سال ۱۴۰۳،…

     انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت…

نویسنده: مهرالدین مشید انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه…

یوغلط خبر د جنجال منبع

نور محمد غفوری په دې ورځو کې د مغرضو او دروغجنو…

و.ای. لنین- وحدت فلسفه و سیاست

ترجمه. رحیم کاکایی اوگورودنیکوف ولادیمیر پتروویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور، رئیس کرسی…

ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

افغانستان؛ طعمه قدرت‌های منطقه‌یی و قربانی جنگ‌های نیابتی

چکیده افغانستان طی دهه‌های اخیر همواره درگیر جنگ، بی‌ثباتی و بحران‌های…

«
»

د تاریخ نه یو مهم درس زده کړۍ

لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک لندن د جنوری ۲۹مه  ۲۰۱۵ کال

قدرمنو هیواد والو ، زه نه پوهیږم چې ۵۰۰۰ کاله تاریخ مو له کومه پیدا
کړو او چا دغه تاریخ دقیق ولیکلو زما په ژوند دغه ۵۰۰۰ کاله لیکل کیژي نن
زه ۶۸ کلن یم هم دغه ۵۰۰۰کلن تاریخ تاسې یادوۍ ،او کوم درس مو ددغو تاریخ
نه زده کړو ، اوس را ته ووایاست چې زموږ استادانو او تاریخ لیکونکو څه
وخت شاګردانو د مکتب او یا لیسو او بل اخره پوهنتونو ته دقیقا تاریخ
ورزده کړۍ او تشریح کړۍ دی ، کوم یو نارینه یا ښځینه ځوان زموږ دقیق خبر
دی چې دغه ۵۰۰۰ کاله کوم پادشاهان وو او زموږ دهیواد قلمرو د کومه ځایه
تر کومه ځایه وو، اریانا وه بیا خراسان وو او نن افغانستان دی او ستاسې
نیکونه اوغورنیکونه د مذهب له طرفه (( بودایان – زردشتان او مسلمانان
وو))  او نن اخرین دین اسلام دی چې په زور او د ملیون افغانانو په وینه
توییدو زموږ او ستاسو نیکونو او غورنیکونو سرونه پکي وبایلل او دغه دین (
اسلام ېې قبول کړو ) تر ننه اکثریت خلک په کلیو او بانډو کی په سونتو او
فرایضو نه پوهیژي ، لمونځ په اکثریت کلیو کی د بیسیواده اخوندانو او عادی
خلکو له خوانه ورکول کیژي ، حتی زه شاهد یم چې په یوه کلی کی یوه سپین
ګیری ته چې د مړي په ګیلم ناست وو او پاکه شکلېې ګیره ېې درلوده درۍ نفره
ځوان محصلین وږي تږي دغو کلی ته را غلل چې اقلا دخلکو نه یوه کاسه شړومبې
او یوه ډوډۍ یا جواری تر لاسه کړي ، د فاتحه دار کورنۍ او ملا د غرمې
ډوډۍ ته تللی وو فقط دغه یو سپین ژیرۍ ېې په ګیلم ناست پریښۍ وو نو
محصلینو فکر کولو چې دغه سپین ګیرۍ او سپین پاج لرونکۍ سړۍ به ملا یا
اخوند وی نو محصلینو ورته وویل چې یو آیت ولونه چې دوعا وکړو ، سپین ګیري
وویل چې زما قران نه دی زده او ایتونه می هیڅ نه دی زده ، نو هلکانو یو
بل ته وکتل او یوه مسخره شروع وکړه او د (( تیري منکي ګنګا خواندن ېې
شروع کړو )) دغو دوو نورو سترګی په لاړو لندی کړی او په ژړلو ېې شروع
وکړه ، او دوعا ېې وکړه نو سړې ته ېې وویل که لږ تروې یا شړومبي دیوی
ډوډۍ سره وی ، ځکه موږ ډیر وږي یو ، اوس تاسې ووینۍ چې زموږ خلک تر اوسه
اکثریت بیسیواده دی او په ایت او نصیحت نه پوهیژي یعنې شپاهی مسلمانان دی
چې هر څه چی ملا وویل دوی ېې مني لکه همیشه چې اخوندانو او ملانو ویل
مځکه د غوایه په ښکر ولاړه ده ، یا د ماهي په شاپر ولاړه ده او هر کله چې
غويي ستړۍ شي دیوه شکر نه ېې بل شکر ته واچوی زلزله پیدا کیژي وقت چی
اسلام زموږ هیواد ته په زور راغلی او نن زموږخلک تر عربانو زیات په اسلام
ځان قربانوی خاصتا د امریکا او غرب افغانان او په افغانستان کی د تنظیمو
نوکران ومزدوران چې د اسلام نه هیڅ اګاه نه دی او فرامین صادروی چې ریس
جمهور باید د فرانسی او غرب سره مناسبات ختم کړی ، دوه کاله مخکی په
دنمار کی او سږ کال په فرانسه کی د محمد کاریکاتورونه نشر شوی یوه عربی
هیواد مخصوص د محمد ( ص )  قوم په سعدی عربستان کې هیڅ ونه ویل خو د عربو
نوکرافغانانو ، چې نه تلخه لری – نه غیرت لری او نه وجدان لری چې دغو
عربانو هم ووژل او هم ېې د خاورو خمیر کړل او نن بیا یوه خبره دعربانو د
پخوا ظلم او زور نه ور په یادیژي او نن هم دغه ملان فقط بیسیواده بیچاره
یوې ګولې ډوډۍ ته مجبور کسان مجبوروی چې د غرب په ضد قیام وکړي ،
وطندارانو منتظر وسۍ چې که عربستان علم بردار شوو بیا تاسې هم بیرغ پورته
کړۍ ، عربان د یهودو سره نیک مناسبات لری خو د افغانستان خلک د یهودو سره
دشمنی ته تحریکوي ، یو عربی هیواد د یهودو په ضد د فلسطین نه دفاع نه کوی
او یوه ورځ ېې تیل په غربي هیوادوباندی بند نه کړل ، دوی د غرب نوکران دی
او زموږ بیسیواده افغانان د کمونست او مجاهد په نامه یو پر بل وژنی .

همدا رنګه دغه نن ستاسې نوشتې او کامنتونه  د فیس بوک په صفحو کې د
دیورند په هکله او د  پاکستان له خوانه د خندق د کندلو په هکله ، د تحفو
په اخیستلو او د پاکستان سره دایمی دشمنۍ ته لمن وهل او د بیسیواده ،
نشنالستو – پر وطن مینو پشتنو او نورو وروڼو ملیتو افغانانو له پاکو
احساساتو نه استفاده کوی او وایی زموږ سر حد ( اتک ) دی ، زه ېې منم ، زه
درسره موافق یم ، خو لطفا را ته ووایاست چې په کومو سربازانو د پاکستان
سره جنګ کوۍ – په کومو وسلو د پاکستان سره جنګ کوۍ – په کوم ملی وحدت سره
د پاکستان سره جنګ کوۍ- په کوم اقتصاد د پاکستان سره جنګ کوۍ د اسلامی
تنظیمو رهبرانو او لوړ رتبه قوماندانانو ېې  د تاسې ناموس په پاکستان او
غرب خر څ کړو یعنې ( دوسله وال پوځ محاربوی تخنیک ) راشۍ یو ساعت د ببرک
کارمل یا شهید دکتور نجیب الله د وخت رسم ګذشت وګوری او هغه زړور  د
مکلفیت دورې سربازان او تحصیل کرده  افسران ، محاربوی تخنیک وګورۍ ، نن
دهغو له جملی نه هیڅ نه لری ټول دغو د جهاد رهبرانو او قوماندانانو خرڅ
کړل او د پاکستان ( آی اس آی ) د هریوه جهادی رهبر نه او جهادی قوماندان
څخه رسمی سند او اقرار اخیستۍ دي چې دوی به تر ابده د پاکستان نوکران وي
مخصوصا د دیورند هغه یا بل طرف د ( پشتونخواه ) په نامه ۱۰۰٪ د پاکستان
نوکران – د پاکستان د حکومت سره رسمی کارکوی او په پارلمان کی دی – او
ځانونه د پاکستان بولی ، او هره ورځ دوی همدغه پشتانه پولیس افغان
محاجرین په کویټه او پیښور کی بندی کوی او وژني ، یوه ورځ دوی ځانونه د
افغانستان ونه بلل ، یوه ورځ ېې د افغانی تجارو د لاریو او تجارتی مالونو
په بندشت مظاهره ونه کړه ، نو اوس زما اخرین نصیحت دافغانستان خلکو ته
دادی چې نور مه ځانونه په اسلام او نه ځانونه په پشتونستان او دیورند
وژنۍ ، فقط ددیورند دی خواته یعنی زموږ خوا ته د دشمن مخه ونیسۍ یو متر
پاکستانۍ او پشتونستانۍ را پری نه ږدۍ یعنی (( مال ته نګاه کن و همسایه
را دزد نه ګیر)) ، پاکستان د پیدایشته تر ننه زموږ دشمن وو او دی او وي
به هیڅکله ېې بازی و نه خورۍ ، همدا رنګه د ایران او عربانو ، دوی دری
واړه هیوادونه زموږ دشمنانو ته د تخریباتو تعلیم او تربیه – وسلی او نقدی
پیسې ورکوی او زموږ خلک ورباندې وژني ، موږ ته مهمه دا ده چې اول یو بل
پذیره شو ـ یو بل ومنو – تفرقه اندازان افشا او محاکمه کړو – دشمنان
ووژنو – ددشمن سره مصالحه جرم دی د صلحی شورا باید فورا لغو شي ، دشمن
دومره باید و ځپل شی ترڅو په زړا ژړا صلحی ته رجوع وکا (( پوتین وایی ،
تا جای که زور باشد به منطق ضرورت نیست )) ، اول باید د افغانستان خلک د
افغانستان دننه ځانونه متحد کا ، قوی کا- بیکاری لری کا – بیکوری لری کا
– مریض لغو کا – بی اتفاقی لری کا – د ملی وحدت حکومت تقویه کا – وسله
وال پوځ تر ستونیه په محاربوی تخنیک خاصتا هوای قوی ځواک او ټوپچي ځواک
سمبال کا ددکتورشهید نجیب الله دوخت سلاح او تخنیک ولری – قوی اقتصاد
ولری او بیا که په خپله پشتونستانیانو ځانونه ازاد ول او زموږ نه ېې
مرسته وغوشته بیا هغه وخت او د هغو وخت فیصله ، هیله ده یوه اندازه قناعت
مو حاصل شوۍ وي .