توهم پولی، دستمزد، تورم ـــ برشی از کتاب: «درس‌گفتارهای کاپیتال»

دانش و امید، شمارهٔ ۲۹، اردیبهشت ۱۴۰۴ ــ  اوایل سال ۱۴۰۳،…

     انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت…

نویسنده: مهرالدین مشید انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه…

یوغلط خبر د جنجال منبع

نور محمد غفوری په دې ورځو کې د مغرضو او دروغجنو…

و.ای. لنین- وحدت فلسفه و سیاست

ترجمه. رحیم کاکایی اوگورودنیکوف ولادیمیر پتروویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور، رئیس کرسی…

ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

افغانستان؛ طعمه قدرت‌های منطقه‌یی و قربانی جنگ‌های نیابتی

چکیده افغانستان طی دهه‌های اخیر همواره درگیر جنگ، بی‌ثباتی و بحران‌های…

«
»

د افغانستان سیاسي جغرافیه څوک ویشي؟

د دښمن طرحه دا وه چې خدای مه کړه د افغانستان سیاسي جغرافیه په دوو برخو ووېشي، موږ پوهېږو چې په ټولو ځایونو کې د امنیت په راوستلو کې پاتې راغلي یو خو لوی هدف مو چې د ملي وحدت خوندیتوب او د افغانستان ملي حاکمیت دی په هغې کې بریالي شوي یو، او هېڅ کله به هم چاته اجازه ورنکړو چې د افغانستان سیاسي جغرافیه په دوو برخو وویشي« دا د ګډ حکومت مشر اشرف غني هغه وینا ده چې تیره ورځ یې په کابل کې د کلي د شوراګانو پنځم ملي مشورتي کنفرانس کې ولس ته وکړه. اشرف غني په داسې حال کې د دښمنانو له خوا د افغانستان د وېشلو خبره کوي چې په وروستیو څو لسیزو کې د سیمې او نړۍ ځینو هیوادونو هڅه کړې ده څو دغه هېواد په دوو برخو ووېشي. که څه هم د غني اشاره د هغو هیوادونو په لور وه چې د تاریخ په اوږدو کې یې په افغانستان او افغانانو ښه ورځ نه ده پیرزو شوې او اوس هم عملاً د جګړې د یوې خوا ملاتړ کوي خو دلته ځینې نیمګړتیاوې شته چې په خپله همدغه ګډ حکومت په دې برخه کې پړ ثابتوي. د اوسني ګډ حکومت تیره یو کلنه دوره داسې ده چې په خپله یې دښمن ته د لاسوهنو او د افغانستان د سیاسي جغرافیه د ټوټه کیدو زمینه برابره کړیده. په خپله په دې حکومت او دولت کې داسې افراد ځای لري چې هغه د پخواني متل په مصداق «قُد قُد دلته کوي خو هګۍ ګاونډي کره اچوي« دا افراد تغذیه له افغان حکومته اخلي خو کار د پردیو د ګټو لپاره کوي. په دې حقیقت سترګې نشي پټیدای چې دلته ځيني هیوادونه قومي، مذهبي، سمتي، ژبني او توکمیز تعصب ته لمن وهي او غواړي د افغانانو تر منځ د بدبینۍ او بې باورۍ فضا رامنځته کړي. دغه هیوادونه د نظام دننه زمونږ له چارواکو څخه دخپلو موخو په ترلاسه کولو کې ګټه اخلي. دلته په حکومت، دولت او سیاست کې هر هیواد خپل لاسپوڅي او مزدوران لري چې د فرصت په ترلاسه کولو سره د افغانانو په ریښو د تبر ګوزار کوي. تاسې ولیدل چې د ګډ حکومت ځینی چارواکي حتا له خپل هویته منکر شول، له افغانستانه منکر شول، د افغانیت، اسلامیت او د افغانستان له نومه تیر شول. ځیني چارواکي مو په سیاسي، مالي او اخلاقي فساد کې ډوب دي، د ګډ حکومت د مشرانو نظرونه سره ویشلي دي. له کوچنیو خپل منځي مسایلو نیولی آن د هیواد په ملي مسایلو کې هم سره په یوه خوله نه دي. ولسمشر یو څه وایې؛ اجرایوي ریس بل څه وایي هاخوا په ښې حکومتولۍ کې د ولسمشر ځانګړی استازی په بل نظر دی. یو د سولې طرفدار دی خو بل بیا په جنګ کې خپلې ګټې ویني. یو له امریکا سره اړیکې خو بل بیا له روسيې سره یارانه لري. یو پاکستان ته یو طرفه امتیاز ورکوي خو بل ورته د دښمن په سترګه ګوري. همداسې په لسګونو نورې بیلګې. نو په داسې یو هیواد کې چې په ملي مسایلو کې یې مشران واحد نظر ونلري، چارواکي یې د بل ګټو ته وفاداره وي، فساد په کې اوج ته رسیدلی وي، مخدره توکي په عام بازار کې خلاڅ مټ پلورل کیږي، چارواکي د رسمي دندې او مسولیت پر ځای په کې شخصي کاروبار ته ډیر وخت وکوي، وزیر یې قراردادي وي، رتبه او بست په پيسو خرڅيږي، بې روزګاره خلک یې سیاسي شنونکي وي، بډې او رشوت بهترین کاروبار وي، قانون یوازې په غریب پلی کیږي، رسنۍ او میډیا په خپل سر وي او دولت یې وږی وي نو څنګه به نور هیوادونه ددې خاوري د سیاسي جغرافیي د ویشلو پلانونه نه عملي کوي؟ د دښمن د تبر لپاره لاستي په خپله د حکومت په بدنه کې شتون لري او څو چې ددوی مخنیوی ونه شي؛ د افغانانو برخلیک به د بهترۍ په ځای د بدترۍ په لور روان وي. اوس مهال د افغانستان د وېشلو طرحه د سیمې او نړۍ د پیاوړو هېوادونو د هڅو په سر کې ځای لري، او افغان چارواکي باید دې موضوع ته ځیر وي. که د نورو مسایلو په شان دغه مسله هم له پامه وغورځول شي نو د هیواد بهرني دښمنان به ډير په اسانۍ خپلو موخو ته ورسیږي.

لیکنه : خوشحال آصفي