جنگ ۲۰ ساله
مترجم: حمید بهشتی
برگرفته از : سایت سازمان مراقب سیاست خارجی آلمان ــ اول ژوئیه ۲۰۲۱
ارتش آلمان افغانستان را ترک نمود. بیلان جنگ: یک چهارم میلیون کشته، خسارات شدید به مردم، طالبان به‌سرعت در حال پیشروی!
فزون بر منابع عظیم مالی که توسط آمریکا و آلمان هزینه گشته‌اند مبالغی نیز که برخی از سایر کشورهای غربی و سایر متحدین آنها صرف نموده‌اند به جنگی اختصاص یافته است که نه‌فقط موجب مرگ انسان‌های بسیار و خسارات اجتماعی غیرقابل حساب و خسارات مالی بوده است، بلکه علاوه بر آن، این مبالغ تلف گشته و مطابق معیارهای خود کشورهای دخیل در این جنگ فاقد موفقیت و بیهوده بوده‌اند. در تأیید این مطلب حتّا بالاترین فرمانده نیروهای آمریکا ژنرال اوستین «سکُت» میلر بر پیشرفت سریع طالبان تأکید نموده است.
دومین جنگ به لحاظ طولِ مدت و خونین‌ترین اقدام نظامی آلمان به پایان رسید. به‌دنبال جنگی بیست ساله، چهارشنبه گذشته آخرین سربازان آلمان که شب پیشتر کابل را ترک گفته بودند به فرودگاه نظامی «وونزتُرف» واقع در نزدیکی شهر هانور وارد گشتند. در پیکارهای سرزمین هندوکش به گزارش پروژه هزینه جنگ „Costs of war“ که حاصل کار دانشگاهی برای نخبگان آمریکا موسوم به براون می‌باشد، قریب به یک چهارم میلیون انسان کشته شده‌اند، علاوه بر شمار نامشخصی از قربانیان جنگ که به‌دنبال عواقب مستقیم این جنگ‌ها جان داده‌اند، نزدیک به هفت میلیون مردم افغانستان آواره، افراد بسیاری مجروح و علیل گشته‌اند، از‌جمله ده‌ها هزار کودک. فقط میزان هزینه آمریکا برای این کشتارها ۲۲۰۰ میلیارد دلار بوده است. دولت آلمان مخارج اقدام نظامی این کشور در افغانستان را به ۱۲/۲ میلیارد یورو رقم زده است. به موازات اینکه گردان‌های غرب از آنجا می‌روند، همواره طالبان بر قسمت‌های بیشتری از کشور مسلط می‌گردد و طولی نخواهد کشید که مناسبات قدرتِ سپتامبر ۲۰۰۱ تجدید گردد، یعنی درست همان مناسباتی که پیش از آغاز جنگ وجود داشته است.
یک چهارم میلیون کشته
این جنگ برای افغانستان بهای سنگینی داشته است. آمار دقیق و قابل اطمینان کشته‌شدگان را پروژه هزینه جنگ که از جانب موسسه واتسن در دانشگاه براون (واقع در IslandProvidence/Rohde) که یکی از دانشگاه‌های خبره‌پرور آمریکا می‌باشد برای اطلاع عموم از سال ۲۰۱۰ در فواصل ثابت زمانی منتشر می‌سازد. مطابق اطلاعات پروژه مزبور تا اواسط آوریل ۲۰۲۱ در افغانستان و مناطق مجاور در پاکستان که جنگ بدانجا سرایت نموده است ۲۴۱ هزارتن کشته شده‌اند که میان آنها ۷۱۳۰۰ غیرنظامی و ۶۹ هزار سرباز و پلیس افغانستان بوده‌اند [۱]. علاوه بر آن بنابر اطلاعات پروژه مزبور که از جانب جمعی از دانشمندان و کارشناسان تهیه می‌گردد، فهرستی از کشته‌شدگان، شامل بر ۲۴۴۲ سرباز آمریکایی، ۱۱۴۴ تن پرسنل نظامی کشورهای هم‌پیمان و قریب به ۴۰۰۰ نفرات مزدور آمریکا و سایر نیروهای امنیتی کشته شده‌اند. در گزارش پروژه مزبور بر این موضوع تأکید شده است که این فهرست فقط شامل کسانی است که مستقیماً در این جنگ‌ها کشته شده‌اند و نیز افغان‌ها و پاکستانی‌هایی که متعاقب این جنگ‌ها مستقیماً کشته شده‌اند؛ قید مزبور مربوط به تمام کسانی است که بر اثر بیماری، کمبود آب و تغذیه و فقدان مسکن یا سایر شرایط ناشی از جنگ جان داده‌اند.
مجروح، معلول، گرسنه
علاوه بر کشته‌شدگان، سایر خسارات انسانی و مادّی نیر به حساب می‌آیند. افغان‌های بیشماری در این جنگ‌ها مجروح یا معلول گشته‌اند. سازمان ملل متحد فقط عرض ۱۰ سال گذشته علاوه بر ۷۷۹۲ کودکان کشته شده، ۱۸۶۶۲ کودکان مجروح را شمرده است. صدمات وارده بر این کودکان بر اثر انفجار مین و مهمات خوشه‌ای بوده و یا بر اثر حملات هوایی، آنان اعضاء پیکر خویش را از دست داده‌اند [۲]. افغانستان که در حال حاضر جمعت آن به ۳۶ میلیون تخمین زده میشود، دارای ۴ میلیون آواره درون کشوری و ۲/۷ میلیون آواره در خارج از کشور می‌باشد که اکثر آنها به پاکستان و ایران فرار کرده‌اند [۳]. در حالیکه انتظار طول عمر مردم افغانستان از ۵۶ سال در ۲۰۰۱ به ۶۴ سال در ۲۰۱۹ افزایش یافته است ــ که این یکی از پیشرفت‌های نادر این کشور به حساب می‌آید ــ درصد فقر به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است: از ۳۳/۷ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۵۴/۵ درصد در سال ۲۰۱۶. به گزراش بخش فرهنگی سازمان ملل متحد UNICEF در سال ۲۰۱۹ به میزان ۳/۷ میلیون کودکان افغان در سنین تحصیلی از رفتن به مدرسه محروم بوده‌اند. بسیاری از مدارس، همانند ساختمان‌ها و برخی از بیمارستان‌ها، نیمه مخروبه و یا کاملاً تخریب گشته‌اند. خسارات آنها با توجه به ضعف ساختاری افغانستان بسیار شدید است.
بیلیون‌ها هزینه جنگ
فزون بر آن، جنگ در افغانستان مبالغ هنگفتی را بلعیده است، مبالغی که برای سایر مصارف به‌شدت بدان نیاز می‌باشد. پروژه هزینه جنگ، فقط مخارج آمریکا را در بازه ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱، مبلغ ۲۲۶۰ میلیارد دلار اعلام نموده است. در این مبلغ هزینه‌ای را که آمریکا باید برای بازگشتگان از جنگ به این کشور صرف نماید حساب نشده است. همچنین بهره‌هایی که بابت پس دادن قرضه‌های مربوطه باید پرداخت گردند نیز به حساب نیامده‌اند [۴]. در ماه مارس اعلام گشت مبالغ عظیمی که برای تأمین بازسازی ساخت‌های غیرنظامی هزینه گشته‌اند به باد هوا رفته است. مطابق گزارش بازرس ویژه عمومی برای بازسازی افغانستان (SIGAR) که از‌جمله مقامات بازرسی دولتی آمریکاست، واشنگتن از سال ۲۰۰۸ در جمع ۷/۸ میلیارد دلار برای تأمین ساختمان‌ها و تهیه وسایل تردد در افغانستان صرف نموده است. اما فقط ۱/۲ میلیارد دلار از این مبلغ برای اینکار هزینه شده است [۵] که اکثر آنها نیز در طول زمان متلاشی و غیرقابل استفاده گشته‌اند، زیرا مخارج تعمیر آنها را در نظر نگرفته بودند. لذا در حال حاضر ساختمان‌ها و وسائل تردد باقی‌مانده آنها فقط به میزان ۳۴۳/۲ میلیون دلار قابل استفاده می‌باشند.
میلیاردها هزینه نظامی
آلمان نیز برای این جنگ مبالغ هنگفتی هزینه کرده است. دولت آلمان برای مأموریت نظامی در افغانستان از ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ مبلغ ۱۲/۲ میلیارد یورو صرف نموده است [۶]. علاه بر آن در همین بازه زمانی برای کمک‌های انسانی ۴۲۵ میلیون یورو هزینه گشته است که کمتر از ۴ درصد مبلغی است که آلمان مستقیماً برای امور نظامی خرج کرده است. میزان سایر مخارج پروژه‌های غیرنظامی که به‌موازات اقدامات نظامی صرف گشته است، کاملاً روشن نیست. البته می‌توان با اتکا بر اطلاعی که دولت آلمان در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸ داده است این مبلغ را تخمین زد. بر این مبنا از ۱۵/۸۲ میلیارد یورویی که تا ۲۷ اوت ۲۰۱۸ از جانب آلمان در افغانستان هزینه گشته است، ۱۱/۲۲ میلیارد مربوط به ارتش بوده است [۷]. لذا هزینه‌ای که مستقیماً برای مقاصد نظامی بکار نرفته ۴/۶ میلیارد یورو بوده است.
طالبان در حال پیشرفت
فزون بر منابع عظیم مالی که توسط آمریکا و آلمان هزینه گشته‌اند مبالغی نیز که برخی از سایر کشورهای غربی و سایر متحدین آنها صرف نموده‌اند به جنگی اختصاص یافته است که نه‌فقط موجب مرگ انسان‌های بسیار و خسارات اجتماعی غیرقابل حساب و خسارات مالی بوده است، بلکه علاوه بر آن، این مبالغ تلف گشته و مطابق معیارهای خود کشورهای دخیل در این جنگ فاقد موفقیت و بیهوده بوده‌اند. در تأیید این مطلب حتّا بالاترین فرمانده نیروهای آمریکا ژنرال اوستین «سکُت» میلر بر پیشرفت سریع طالبان تأکید نموده است. براساس تخمین کارشناسان، طالبان در این بین ۱۴۰ بخش از ۳۴۰ بخش کشور را کنترل نموده و در ۱۷۰ بخش دیگر دارای نفوذ قابل‌ملاحظه می‌باشند؛ «تقریباً روزانه» بخش‌های دیگری نیز یا در برخوردهای نظامی یا در تسلیم صلح‌آمیز به‌دست طالبان می‌افتند [۸]. میلر عبارت «پیشرفت‌های سراسری» را به‌کار برده است که بیم روندی مانند آنچه در سال‌های ۱۹۹۰ پس از خروج ارتش شوروی بود، در آن مستتر است. لذا با توجه به اوضاع جاری، طالبان در زمانی قابل پیش‌بینی در کابل قدرت را به‌دست خواهند گرفت و در اصل همان وضعیتی بر کشور مسلط خواهد گشت که به فاصله کوتاهی پیش از آغاز جنگ در ۲۰۰۱ به‌وجود آمده بود.
پاورقی‌ها
[۱] U.S. Costs to Date for the War in Afghanistan, in $ Billions, ۲۰۰۱-۲۰۲۱. watson.brown.edu.
[۲] Afghanistan. Visualising the impact of ۲۰ years of war. interactive.aljazeera.com.
[۳] Isabel Debre: Counting the costs of America’s ۲۰-year war in Afghanistan. apnews.com ۳۰.۰۴.۲۰۲۱.
[۴] U.S. Costs to Date for the War in Afghanistan, in $ Billions, ۲۰۰۱-۲۰۲۱. watson.brown.edu.
[۵] Kathy Gannon: Report: US wasted billions on cars, buildings in Afghanistan. abcnews.go.com ۰۱.۰۳.۲۰۲۱.
[۶] Antwort der Bundesregierung auf die Kleine Anfrage der Abgeordneten Heike Hänsel, Christine Buchholz, Sevim Dağdelen, weiterer Abgeordneter und der Fraktion Die Linke. Deutscher Bundestag, Drucksache ۱۹/۲۸۳۶۱. Berlin, ۱۲.۰۴.۲۰۲۱.
[۷] Afghanistan: rund ۱۶ Milliarden Euro für Frieden und Aufbau. bundeswehr-journal.de ۱۴.۱۱.۲۰۱۸.
[۸] Pamela Constable: U.S. military commander in Afghanistan warns of chaotic civil war. washingtonpost.com ۲۹.۰۶.۲۰۲۱.
