خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

«
»

برگشت تاریخ 

میرعنایت الله سادات                                                                    اگست 2020 

خوانده بودم که تاریخ برنمیگردد … 

نیرو های مؤلد رشد میابند و

این رشد ، مناسبات کهنه ای اجتماعی را ، 

دگرگون میسازد 

                *********

همه به بالیدن نیروها دل بسته بودند

تا این جریان به راه افتد و 

مردم ما ازکوره راه تاریخ موفقانه بگذرند ، 

وعقب ماندگی ها به گذشته متعلق گردند .

               ********** 

ولی این آرمان  بسر نرسید 

قبل از وقت ، 

به عوض مردم ، 

واحد های نظامی را به حرکت درآوردند 

            *********** 

گفتند : ما ” راه کوتاه ” را انتخاب کردیم …. 

عجب راه کوتاهی … واپسگرایان ، 

ببخشید ، واپسگراترین واپسگرایان 

از همه جا سربلند کردند 

            *********** 

” زرنگترین ” آنها فتوا داد 

که کابل 

شهر کفرشده است ، باید 

خاک آن به عمق ” هفت بلست ” عوض گردد 

             ***********

آنها نه تنها ، 

شگوفایی نیرو های مؤلد را نشانه گرفتند ، 

بلکه آنچه هم وجود داشت ، 

منهدم کردند . 

             *********** 

سپس عقب گرا های دیگری ، 

در معرکۀ تاریخ ظاهرشدند 

آنها برگروه اولی اعتراض کردند 

که چرا ….؟ 

             *********** 

چرا ؟ به تخریب مدنیت موجود ، 

اکتفاء میکنید ؟ 

این مسامحه است ، 

باید آثارگذشته را هم از ریشه برکنید .

             ************ 

مدنیتی که عقب مانده ترین عقب مانده ها 

آنرا درتمام دوره های تاریخ 

تحمل نموده بودند 

حالا اینها ، آنرا به آتش انفجار سپردند .

             ************* 

مدنیتی که تاریخ مارا بازگو میکرد 

آثاری که نه تنها به افغانها ، 

بلکه به تمام بنی آدم مربوط میشد 

ازجانب آنها محکوم به انهدام گردید . 

           *************

در برابر این حکم 

جهان با معرفت اعتراض کرد 

اما عقب گرایان به آن خندیدند ونا بخردانی دیگر 

درآنسوی مرزها ، به آهنگ انفجاررقصیدند 

             ***********

آنها شادیانه کشیدند ، 

که گویا چرخ تاریخ به عقب برگشت 

خوش بودند ، که با این ” کارنامۀ بی مثال ” 

برگشت تاریخ را به نمایش گذاشته اند . 

              ************ 

اما مردم متعجبانه پرسیدند : 

که با این ” شهکار” ،  

آیا تاریخ به عقب برگشت … ؟؟؟ 

ویا صرفا” به شکل مضحک آن تکرارشد ؟ 

             ************ 

افسوس که 

اندیشه پردازان تیوری تکامل تاریخ ، 

سالهاست 

که در بستر لحد جا گرفته اند 

             **************

آنها زنده نیستند تا ببینند ، 

که چه گونه ؟ کارنامه های چنگیز و هلاکو

در کشورما تکرارشد …. و به زعم واپس گرایان ، 

به چی سادگی ” تاریخ به عقب برگشت” 

               *************

               ختم – سال 2011