نگارنده: زلمی رزمی

رادیو و تلویزیون و سینماگرافی( افغانفلم) درطی حیات خویش هنرمندان، برنامه سازان، گویندگان، سینماگران و فرهنگیان باارزش بسیاری بخود دیده که بدون ترديد دکتررفيق یحیایی فرهیخته قلم بدست،سناریست و کارگردان و بنیانگذار برخی برنامه های ادبی و فرهنگی را دیو افغانستان.یکی ازبهترین های آن است 

رفیق یحیایی درسال ۱٣٢٠ خورشیدی در شهرمزار شریف پا به عرصه وجودگذاست و دریکی از روزهای ماه جدی سال ۱٣۶٣ خورشیدی در اثر یک سکته قلبی درشهرکابل درگذشت 

رفيق يحيايی پس ازختم تحصیلات، به ادبيات شناسی و هنرشناسی و نقد آثار هنری از جمله هنر سينما روی آورد، به تحصیلات عالی مشغول شد و سرانجام از دانشکده بین المللی سینمای اتحاد شوروی دکتورا گرفت و در پاسداري از هنر و شخصيت خود سخت كوشا بود

او از شخصیت هایی بود که کارش تنها به رادیو وسینما محدودنیست بلکه، درعرصه های مختلف هنری و فرهنگی کشور ازهیچ تلاشی بازنایستاده است 

وظایف و مسئولیت های دولتی  

- کارمند رادیو افغانستان در بخش هنر و ادبیات

- مدیرعمومی تورید و سانسورفیلم در موسسه افغان فلم

- کارمند موسسه بیهقی

- سال ۱٣۴۵خورشیدی عازم تهران گردیده علاوه ار همکاری با رادیو تلویزیون ملی ایران، در مدرسه عالی تلویزیون تدریس می کرد 

- استاد رشته نقد هنری دردانشکده ادبیات دانشگاه کابل  

- همکاری باموسسه پروگرس و( موس فلم ) اتحاد شوروی درماسکو

- رئیس کلتور در کمیته دولتی کلتور

و سرانجام، بیکاری، تنگدستی، حمله قلبی و مرگ درچهل و سه سالگی

دوستان و نزدیکانش علت عمده بیکاری سالهای اخیرعمر او را به خودخواهی و جاه طلبی و تنگ نظری برخی مسئولین کمیته های دولتی کلتور و رادیوتلویزیون و سینماتوگرافی و اتحادیه هنرمندان وقت مربوط میدانند که بدون تردید هریک به سهم خود مسئول و جوابده خواهندبود 

کارنامه و آثار برجای مانده فرهنگی او را برمیشماریم 

- تاسیس شعبۀ بنام هنر وادبیات درچوکات رادیو، بهمکاری دوست فرهنگی اش داودفارانی گوینده برجسته آن زمان رادیوافغانستان

- پایگذاری برنامه های رادیویی ترازوی طلایی، داستانهای دنباله دار و چندبرنامه دیگر

- بنیان گذاری گالری ملی.درچوکات وزارت اطلاعات و کلتور.

- کارگردانی فیلم سینمایی (روزهای دشوار) ، بطورمشترک با ولی لطیفی هنرپیشه و کارگردان افغان فلم

- کارگردانی فیلم سینمایی ( بهارمیشود ) ، بازهم بطورمشترک با ولی لطیفی 

افتخاردارم که دراین فیلم بعنوان مشاور با ایشان همکاری داشتم 

- کارگردانی چندین فیلم مستند و دکومنتار

رفیق یحیایی اهل قلم نیزبود مخصوصن درداستان نویسی دست بالا داشت بسياري از داستان هاي او در برنامه هاي راديو استفاده مي شد

( توره، مردِ افسانه آفرین) منتشره مجله لمر و (گنجشک های زندانی) از داستان های معروف وی است 

دکتررفیق یحیایی درکارترجمه هم دست داشت و آثاربا ارزش فراوانی از نویسندگان شوروی را به فارسی ترجمه و در روزنامه های وقت کشور به نشررسانیده است 

نام و یاد این فرهنگی گرانمایه جاویدان