کرملین، پیروز رقابت با کاخ سفید در صحنه ونزوئلا
نیویورک تایمز پست در مطلبی نوشت: روسیه به عنوان سردمدار سایر کشورها در دور زدن تحریم‌های همه جانبه آمریکا علیه ونزوئلا و سیاست خارجی مفتضحانه دولت ترامپ از عوامل شکست معادلات واشنگتن برای سرنگونی دولت نیکلاس مادورو بود.
در گزارشی که در این روزنامه آمریکایی با مضمون «چگونه پوتین ترامپ را از ونزوئلا بیرون کرد» درج شده، آمده است:
در ماه های نخست پس از کارزار انتخاباتی ایالات متحده، واشنگتن سیاست خارجی مفتضحانه ای را در پیش گرفت که توسط دشمنانی همچون روسیه و کوبا و هم پیمانانی مانند ترکیه و هند خنثی شد؛ اینها همان کشورهایی بودند که به طریقی به ونزوئلا کمک کردند تا تحریم های آمریکا را دور بزند.
دونالد ترامپ با اطمینان خاطر از سقوط دولت نیکلاس مادورو (رییس جمهوری ونزوئلا) داد سخن می داد، حال آنکه فکرش را هم نمی کرد روسیه سردمدار سایر کشورها برای کمک به ونزوئلا در دور زدن تحریم های آمریکا شود. همزمان دولت واشنگتن تمایلی به تحریم شرکتهای روسی نشان نمی داد؛ شرکت هایی که در حال اکتشاف، استخراخ و خرید «نفت و طلای» این کشور آمریکای لاتین بودند.
از طرف دیگر، مقامات کنونی و پیشین دولت آمریکا می گویند روسیه اکنون بیش از دو سوم نفت خام ونزوئلا را در اختیار دارد و نقش مهمی در صادرات پنهانی نفت خام این کشور ایفا می کند. در مقابل هم مسکو علاوه بر نجات دولت مادورو، به او کمک کرده تا سرعت سقوط آزاد اقتصاد را کم کند، قدرت خود را تحکیم و مخالفان را تضعیف کند.
براساس تحلیل وال استریت ژورنال، نزدیک به نیمی از ۱.۵ میلیارد دلار نفت خام ونزوئلا در طی ۹ ماه پس از تحریم های ایالات متحده توسط یک شرکت سرمایه گذاری مشترک میان هند و «رزنفت»، غول نفتی روسیه خریداری شده است.
براساس سوابق تجاری ونزوئلا، امارات متحده عربی از زمان تحریم خرید طلای ونزوئلا در اواخر سال ۲۰۱۸ حدود یک میلیارد دلار طلا از ونزوئلا وارد کرده است. مقامات اطلاعاتی آمریکا می گویند مبلغ واقعی به مراتب بیشتر از این است چراکه ونزوئلا طلای خود را به شیوه ای مخفیانه و از طریق کشورهایی مانند کلمبیا، اوگاندا و جاهای دیگر صادر می کند و مقصد صادرات هم کشورهایی همچون ترکیه و امارات و سایر قطب های تجارت طلا است.
اما سفارت ترکیه در واشنگتن هرگونه تجارت نفت یا طلا با ونزوئلا که نقض تحریم های ایالات متحده است را تکذیب می کند.
این در حالی است که مقامات آمریکا از ناامیدی ترامپ خبر می دهند و می گویند کاخ سفید نومیدانه برای برکناری مادورو به فشار خود ادامه می دهد. ترامپ به تازگی در مصاحبه ای با وال استریت ژورنال با اشاره به برتری اقتصادی و نظامی آمریکا اظهار داشت که کشورش منابع و گزینه های بسیاری برای برخورد با مادورو در اختیار دارد.
یک مقام دولت واشنگتن اما اذعان کرد: با وجود انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، موضوع استیضاح ترامپ و تمرکز بر خاورمیانه، ونزوئلا از مرکز توجه کاخ سفید خارج شده است.
این وضعیت به مادورو اجازه داده تا فرصت را غنیمت شمرد و تقریبا هر روز سخنرانی می کند تا نشان دهد با خیال راحت به مسئولیتش ادامه می دهد.
حال سوال این است که آیا ایالات متحده باید دست از برکناری مادورو بردارد یا بیشتر تلاش کند؟
مادورو در یکی از سخنرانی ها اخیر خود گفت: آنها [مقامات کاخ سفید] در تلاش برای نجات پست و مقام خود هستند، زیرا ترامپ از دروغهایی که آنها در مورد ونزوئلا به خورد وی داده بودند، عصبانی است. آنها شکست خوردند، و ونزوئلا پیروز شد.
اما ریاست جمهوری مادورو برای ونزوئلایی که زمانی از پر رونق ترین کشورهای آمریکای لاتین بوده، هزینه بسیاری داشته است. حالا تورم افسار گسیخته، میزان بالای مرگ و میر نوزادان و کمبود تجهیزات پزشکی چیزی است که در ونزوئلا به بحران انسانی دامن می زند. کمبود مواد غذایی، برق و آب موجب مهاجرت ۴.۵ میلیون نفر از این کشور شده است.
«الیوت آبرامز» نماینده ویژه دولت آمریکا در ونزوئلا این ماه اذعان کرد که تلاش سالانه ایالات متحده برای حذف مادورو متوقف شده است. وی افزود: ما اهمیت پشتیبانی کوبا و روسیه از رژیم مادورور را دست کم گرفتیم. نقش روسیه در اقتصاد این کشور به ویژه اقتصاد نفتی آن خیلی خیلی زیاد است.
گوایدو هم در مصاحبه ای موضعی مشابه در پیش گرفت و گفت: فکر می کنم ما روند موجود را دست کم گرفتیم. وی ضمن آنکه از کشورها خواست برای جلوگیری از صادرات طلا از ونزوئلا کمک کنند، تاکید کرد: شما باید تلاش کنید به کسانی که از رژیم حمایت می کنند، فشار بیاورید. تحریم ها امروز تنها ابزار واقعی ما هستند.
براساس داده های نظرسنجی توسط «دیتا انالیسس» میزان محبوبیت گوایدو به ۳۸ درصد کاهش یافته است. هرچند در این میان اتهاماتی همچون قبول رشوه از سوی حلقه مادورو در از میان بردن این اعتماد عمومی به گوایدو بی تاثیر نبوده است.
در این میان حامیان گوایدو روسیه را اصلی ترین مانع خود می بینند و می خواهند ایالات متحده، اروپا و سایر متحدان بتوانند خط مشی سخت تری برای حلقه های تحریم در پیش گیرند.
ایالات متحده به مقامات روسیه، ترکیه، امارات متحده عربی و هند در خصوص هرگونه داد و ستد با ونزوئلا هشدار داده است. هند موافقت کرد که واردات نفت خام را از ایران در راستای سیاست فشار حداکثری واشنگتن علیه تهران متوقف کند، اما همچنان واردات نفت ونزوئلا ادامه می دهد.
از سوی دیگر، مقامات آمریکا تردید ندارند که کوبا خدمات اطلاعاتی و امنیتی به مادورو ارائه می دهد و همین امر در تحکیم قدرت وی تاثیر بسزایی داشته است.
وقتی یک سال پیش گوایدو خود را به عنوان رییس جمهوری موقت ونزوئلا اعلام کرد ، ایالات متحده به سرعت وی را به عنوان رهبر مشروع ونزوئلا به رسمیت شناخت. کانادا، برزیل، آرژانتین، کلمبیا، شیلی، پرو و دیگر کشورهای آمریکای جنوبی هم دنباله روی کردند. دو روز پس از سوگند گوایدو، آبرامز به عنوان فرستاده ویژه دولت ایالات متحده به ونزوئلا فرستاده شد. ماموریت وی حذف مادورور عنوان شد.
در ماه مارس، آبرامز با معاون وزیر امور خارجه روسیه در رم دیدار کرد. پس از آنکه روسیه از حمایت از گوایدو خودداری کرد، فرستاده آمریکا قول تحریم های بیشتر و اقدام نظامی احتمالی را داد.
اما در نهایت فرستاده دولت ترامپ در ماه آوریل (یک ماه پس از دیدار با وزیر امور خارجه روسیه) درک کرد که تغییر رژیم آسان نخواهد بود. مخالفان تصمیم داشتند تا دادگاه عالی ونزوئلا، مجمع ملی به ریاست گوایدو را به عنوان نماینده قانونی مردم ونزوئلا به رسمیت بشناسد. این امر باعث می شد نیروهای مسلح این کشور زمینه های قانونی برای عدم تبعیت از مادورو را فراهم کنند.
هواداران گوایدو انتظار داشتند مقامات عالی رتبه مادورو، همبستگی خود با گوایدو را اعلام کنند. اما چنین چیزی رخ نداد و کاخ سفید نومیدتر شد.
در ماه مه (اردیبهشت)، مذاکرات محرمانه توسط نروژ در باربادوس بین مادورو و مخالفان آغاز شد؛ مخالفانی که خواهان برگزاری انتخابات عادلانه بودند. اما مادورو در ماه اوت (مرداد)، مذاکرات را ترک کرد.
مقامات کنونی و پیشین ایالات متحده و مخالفان دولت ونزوئلا بر این باور هستند که انتظارات غیرواقعی ایالات متحده مسبب وضعیت کنونی است.
«فرناندو کاتز» یک مقام پیشین شورای امنیت ملی کاخ سفید که در دوره دولت ترامپ و اوباما درگیر سیاست آمریکا در ونزوئلا بود، می گوید: تمامی تلاش های واشنگتن بر این اصل استوار بود تا گوایدو را به رسمیت بشناسند و مادورو را کنار بزنند. اما دولت ونزوئلا توانست با کمک های روسیه تولید نفت خود را از کمتر ۶۵۰ هزار تا ۷۰۰ هزار بشکه به بیش از یک میلیون بشکه در روز برساند. براساس گزارش «راپیدان انرژی گروپ»، یک شرکت مشاوره ای خطرات ژئوپلیتیک، رزنفت روسیه در حال کمک به شرکت نفتی دولتی پترولیس ونزوئلا برای استخدام متخصصان خارجی است.
براساس تحلیل وال استریت ژورنال، روسیه در طول ۱۸ ماه گذشته بیش از ۳۰۰ میلیون دلار به ونزوئلا ارائه داده است.
اما آبرامز هنوز هم معتقد است که تحریم ها مؤثر خواهند بود. وی گفت: اوضاع ونزوئلا بدون ثبات و غیرقابل کنترل است و بسیاری از مسئولان و مقامات این کشور به وضوح آن را می دانند و مقامات ونزوئلا اگر فکر می کردند که وضعیت باثبات است، پول و خانواده هایشان را به خارج از کشور خود نمی فرستادند.
