عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

جنگ و درگیری‌های خشونت‌بار: چگونه همه ما را تحت تأثیر…

جهان امروز با چالش‌های بی‌شماری روبرو است، اما یکی از…

نمک بپاش

تو هی نمک بپاش روی زخم‌ها روزی خون‌های سرخ جاری بر سیم خاردارها به…

تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

«
»

هغه څه چې سياسيونو را نکړل؛ ورزشکارانو په کم وخت کې راکړل

په داسې حال کې چې لوبې او ورزش؛ سیاسې پولې نه پیژني خو هیوادونو ته د سولې په راوستلو کې اغیزمن رول لوبولی شي. د خلکو په يو موټي ساتلو کې پراخه ونډه لري. د انسانانو د عمومي روزنې یوه برخه جوړوي او همدا لوبې دې چې د ټولنې د وګړو ترمنځ اقتصادي، فرهنګي؛ ټولنیزې او نورې اړیکې پیاوړې کوي. نوره نړۍ به پريږدو؛ که د خپل جنګ ځپلي هيواد افغانستان د نيږدې تيرو لسيزو تاريخ ته وګورو؛ په ملياردونو ډالر د ذهنيت جوړونې، د خلکو تر منځ د يووالي د ايجاد، تر يو نوم او يو بيرغ لاندې د ټول ولس راټوليدو او يو شريک هدف لرلو لپاره بيلابيلو دولتي او شخصي ارګانونو، ټولنو، شوارګانو، ديني عالمانو، قومي مشرانو، بهرنيو اسلامي خواخوږو هېوادونو او نورو ډېرو کړيو له لوري ډير کارونه وشول چې په دې هېواد کې يووالی رامنځته کړي خو ونه توانېدل، په داسې يو ميکانيزم جوړولو بريالي نه شول چې له مخې يې ولس ته په رښتينې معنا د يووالي او يو ملت کيدلو روحيه وړاندې کړي. خو له نيکه شامته؛ د سپورت د ډګر اتلانو دا هر څه په ډیر کم وخت او پرته له کوم سياسي، ګوندي، قومي او سمتي امتيازه؛ دا هر څه په بريا تر سره کړل او ټول افغان ملت يي په ریښتينې معنا او مفهوم تر يو چتر لاندې د يو افغان په نوم راټول او يو موټی کړ.

همدغه د سپورت د برخې (کرکټ، فوټبال، واليبال، تکواندو او نور …. ) اتلان دي چې په خپلې اتلولۍ سره يي افغانانو او افغانستان ته وياړ وبښه. همدغه ورزشکاران دي چې د سولې پيغام رسوونکي او ملي يووالي سمبولونه دي. ډير ليرې نه ځو؛ همدا تيره ورځ د کرکټ اتلانو، څو ورځې وړاندې د فوټبال اتلانو او همداشان څه موده مخکې د تکواندو اتلانو؛ افغانستان او افغانانو ته وياړونه راوړل او د افغانستان درې رنګه بيرغ يي د نړۍ په ګوټ ګوټ کې په عزت او وياړ رپانده وساته. همدا کرکټ او فوټبال دی چې ټول افغانان یې په یوه خوله کړل ، پښتون ، تاجیک ، هزاره … حزب پلوی ،جمیعت پلوی ، دولت پلوی ، طالب پلوی ، ، …. ټول یوه خوله شول او ټولو خپل ملی احساسات څرګند کړل. خو له بده مرغه چې په سياسي برخه کې بيا دا وړتيا نه لرو. ای کاش چي په ملي او سياسي مسايلو کې مو لكه سپورت همداسي له ملي جذبې نه كار اخيستلای، کاش مو سياسي مشران لکه د سپورت د اتلانو په شان؛ د حزب پالنې، قوم پالنې، سمت پالنې او ژبپالنې پر ځای په ملي پالنه سمبال وای.

اوس د دښمن لاسوهنې دومره زورورې شوي چې آن دغه د سپورت برخه مو هم ترې په امان کې پاتې نه ده. اوس ځينې پرديپالې او نورو ته وفادارې کړۍ هڅه کوي چې دغه ورزش د ملي يووالي سمبول مو هم د نفاق په اور ککړ کړي. اوس دغه کم درکه، بې وجدانه او د پرديو مزدورې کړۍ په دې لګيا دي چې ملي لوبډلې مو هم د پښتون او فارسيوان تر منځ وويشي. دغه له خدايه نه ډاريدونکې کړۍ اوس لګيا دي چې د فوټبال ملي لوبډله د هيواد يو قوم، يوې ژبې او يو سمت پورې؛ او کرکټ د بل قوم، ژبې او سمت پورې وتړي حال دا چې دواړه لوبډلې د هيڅ قوم، سمت او ژبې لپاره نه بلکه د يو افغان ولس او يو افغانستان لپاره وياړونه ګټي. اوس دغه پرديپالې کړۍ په دې کار کوي چې په يو نه يو ډول د افغانانو د ملي يووالي د ساتلو دغه يواځينی بنسټ (ورزش) هم د تعصب او نفاق په ناروغۍ اخته کړي. دوی اوس د فوټبال ملي لوبډله د افغانستان د زمريانو پر ځای په بل نوم يادوي.

دغه بې وجدانه خلکو ته مې دا وړانديز دی چې راځۍ له تعصب او بدبينۍ نه لاس واخلۍ، د خپلو خلکو احساساتو ته درناوی وکړئ او د یو و بل سپيڅلو احساساتو قدر وکړئ. يو و بل ومنئ ، د دوی وړتياوو او استعدادونو باندې قانع شئ. خير دی که ستاسې د قوم، ژبې، مذهب او سمت څخه نه دی او ستاسې په ژبه خبرې نه کوي. که غواړو چې يو موټی ملت و اوسو او د يو واحد هويت خاوندان و اوسو؛ نو لازمه ده چې نورو قومي هويتونو ته درناوی ولرو او ويي منو. د يو او بل ارزښتونو ته درناوی ولرو او دا وړتيا پيدا کړو چې که يو څوک هندو، مسلمان يا مسيحي وي او يا هم هرې بلې ډلې او قوم څخه وي خو چې په کومه برخه کې وړتیا لري نو د وړتيا خاوند دی او بايد د منلو تر څنګ يي درناوی وکړو.

کينه انسان د مرګ کندې ته غورځوي، د نورو تخريبول د ځان د تخريب په معنا دی، د بل قوم سپکاوی د خپل قوم سپکاوی دی. نو لازمه ده چې له يو و بل سره د انسان او افغان په توګه مينه ولرئ، د يو و بل د برياليتوبونو لپاره هڅه وکړئ، ټولنيز او ډله ييز فکر وکړئ. په دې نړۍ کې تر ټولو لوړ مقام انسان اوسيدل او انسانيت دی. د يو و بل ښه والی او پرمختګ بايد و زغمئ. او هيڅلکه بايد د چا دروازه په سوک ونه وهو ددې لپاره چې سبا مو خپله دروازه په لغته ونه وهل شي.

ورزش ملي دی؛ نه قومي او نه سياسي. هر ورزشکار مو د ملي بيرغ پورته کولو وياړ ګټلی او هر ورزشکار مو د ملي سرود په زمزمه کولو سره ډګر ته داخليږي. دا ځوانان د ملي وحدت او د سولې نمونې دي. مړه دي وي هغه کسان چې په سپورت کې هم نفاق ګډوي.

 

لیکنه : خوشحال آصفي