نظام‌های زراعتی
نوشته کریم پوپل
مورخ 10.04.2016
Agricultural systems
هر نظام زراعتی بالای یک هدف خاص و بر اساس یک ایدئولوژی معینی مطرح گردیده است که در جای خود دارای ارزش و اعتبار خاصی می‌باشد. در عقب هر نظام زراعتی اقتصاد و محیط زیست (آب هوا خاک زنده جانان کوچک وبزرگ) خیلها مطرح بحث می‌باشد. یا به عباره دیگر تبادله مواد میان حیوان نبات و انسان از طریق خاک باعث ادامه حیات گردیده باعث تشکیل نظام کشاورزی در طبیعت ما می‌گردد. بعضی از سیستمهای زراعتی غرض بدست آوردن منافع اقتصادی زمین را بسرعت لاغر نموده از حاصل دهی باز می‌دارد. علت آن اینست محیط که در میلیونها سال اعمار شده است در طی چند سال کوتاه تخریب می‌گردد. تجزیه نبات و خاک و بدست آوردن موادهای کیماوی به خاک طور طبیعی وقت می‌خواهد. زیاده از دانشمندان زراعت طبیعت کائنات را به حیث یک جسم زنده می‌پندارند. همین طبیعت است که مولد اجسام کوچک زنده بیولوژیکی می‌شوند. درین صورت نباید به طبیعت دست درازی نمود. در مجموع تا حال ۳ نوع حیات زنده کشف شده است. حیان زنده بیولوژیکی مانند انسان نبات و حیوانات، حیات الکترونیکی اتم و ماده توسط پروگرامهای الکترونیکی باعث حرکت وفعالیت اجسام میشود. حیات سوم نظام طبیعی است که همه دارای حرکت داشته نظم خاصی را درین طبیعت ساخته است. مثلاً فابریکه تولید ستاره گان، کهکشانها مدور ساختن تمامی سیاره‌ها وستاره گان دادن یک آفتاب گرم وداغ برای هر یک کهکشانها دادن مکان زمان برای جسم وغیره. همه این حیات در نظام کشاورزی تغیرات را آورده است.
زراعت به دوبخش تقسیم گردیده است
الف. آبی
ب. بارانی
ولی موجودیت نظام یا سیستم در هردو بخش یک نوع می‌باشد صرف آب پاشی فرق دارد.
انواع نظام کشاورزی در شرایط موجوده طبیعت ما
۱. – نظام زراعتی ارگانیک و پایدار
هدف آاین سیستم ایجاد سیستمهای تولیدی کشاورزی یکپارچه، تنظیم یافته و انسانی است که تضادی با منافع اکولوژیکی و اقتصادی ندارد. لوراند(۱۹۹۶) یکی از دانشمندان زراعت کشاورزی ارگانیک حیات را به عنوان یک اکوسیستم زنده می‌شناسد. اوگفته است که طبیعت روی زمین، یک اکوسیستم زنده است اگرچه ذاتاً ماده می‌باشد. درین سیستم حفظ حاصلخیزی خاک در دراز مدت از طریق نگهداری مقدار مواد آتی آن در حد مطلوب و بهبود فعالیت بیولوژیک خاک و استفاده از روش‌های مکانیکی می‌باشد.
۲. نظام زراعتی ارگانیک پایدار کم نهاد
نظام‌های زراعتی پایدار کم نهاده در تلاش آن هستند هر زمانی که امکان داشته باشد، استفاده از نهاده‌های خارجی تولید مانند کودها و حشره کش‌ها را به حداقل برسانند. تا بدین طریق در آینده دور زمین خطر برای زارع نگردد.
۳. نظام زراعت پیوسته یا تلفیقی(متوسط)
این نوع سیستم حد میانه استفاده از ابزار زراعتی، مواد کیماوی و کودهای کیماوی را اجازه می‌دهد. اگر چه این سیستم دستاوردهای زراعت ارگانیک را ندارد، اما به عنوان راهی میانه می‌تواند نقش مهمی دربهبود خواص فیزیکی، کیماوی و حاصلخیزی خاک ایفا کند که این امر درنهایت منجر به افزایش عملکرد محصولات زراعتی میشود و می‌تواند راهی به سوی زراعت پایدار باشد. براساس تحقیقات انجام شده تلفیق کودهای کیماوی با کودهای حیاتی و بیولوژیک نتایج مطلوبی درافزایش عملکرد محصول دارد. در بسیاری کشورهای جهان رشد جمعت کشاورزان را مجبور به استفاده از ابزار و مواد کیاوی می‌نماید. تا جواب گوی معیشیت کشور گردد.
۴. نظام زراعت تجارتی
نوعی زراعت است که بر پایه تمرکز سرمایه واحدهای بزرگ تولید، نوع استفاده مکانیزه زراعتی ازحد بالا، تولید یک نوع محصول و استفاده بیش از حد از کودهای کیماوی، علف کش‌ها و آفت کش‌های کیماوی و تولید فشرده محصولات حیوانی استوار می‌باشد. این کشاورزی مبتنی بر توسعه رشد و غلبه بر طبیعت است. در این نوع کشاورزی، مزرعه منحیث یک منبع اقتصادی مدنظر گرفته هدف آن به حداکثر رساندن مفاد کوتاه مدت مبتنی بر موثرترین استفاده از منابع و بیشینه سازی استفاده از نیروی کار و تکنولوژی می‌باشد. در سیستم نامبرده مزرعه منحیث ماشین یا فابریکه تولید پنداشته شده حیوانات و انسان فقط در زمینه جریان پولی دیده می‌شوند. درین سیستم تأثیرات عوامل جوی به وسیله تکنولوژی بر طرف شده است.
در این روش حیوانات یا پرندگان را در یک ساحه محدود وغیر طبیعی بمنظور بدست آوردن منفعت تربیه می‌نمایند.
۵. نظام زراعت سنتی
اصطلاح است که امروزه در مورد کشورهای در حال توسعه و برای کشاورزی در دوره‌های اولیه به کار برده میشود. این نوع کشاورزی از یک فرهنگ تا فرهنگ دیگر از یک ناحیه تا ناحیه دیگر بعضی از اوقات از قبیله‌ای به قبیله دیگر تفاوت دارد. زراعت سنتی اغلب بر اساس سنتهای رایج به کشاورزی می‌پردازند. کاشت، داشت و برداشت آنها بر پایه کارهای مرسوم که به وسیله والدین و اجداد شان شده در عرف آنها انجام میشود. درین سیستم میزان نوع آوری کند می‌باشد.
۶. زراعت بیودینامیک
یک سیستم کشاورزی زنده، تحول پذیر و پیچیده می‌باشد که در آن زمین یک موجود زنده در یک جهان زنده پنداشته میشود که با یک جدول مستطیل روحی-فیزیکی مشخص میشود. به عبارت دیگر، زمین یا کشاورزی دارای دو بعد روحی و مادی می‌باشد. بدین صورت با تخریب نمودن خاک زمین مرده روح ازآن جدا میشود. حدود ۵۰ الی ۷۵ فیصد ااجسام زنده طبیعت ما از آب ساخته شده است. با از بین رفتن این موجودات زمین دوباره زیر آب میشود. انسان حیوان نبات منبع ذخیره گاه آبهای شرین و اجسام زنده در سیستم طبیعت ما هستند. درین نظام نباتات دلخوا در میان سایر نباتات کشت میشود. ازکشتن و تخریب هر زنده جان نباتی و حیوانی جلوگیری می‌نماید.
۷. زراعت تناوبی
تعریف:کاشت نباتات مختلف در یک زمین ثابت که براساس نظم و ترتیب خاص در یک مزرعه اجرا شود تناوب زراعتی می‌گویند.
تعریف دیگری این اصطلاح: کشائرزی تناوبی روش است که از کشت یک جنس نبات طور متداوم جلوگیری نموده زمینه را پس از چندین سال برای کشت همان جنس نبات مهیا می‌سازد. مثلاً سال اول گندم سال دوم کنجد زغر سال سوم سبزیجات سال چهارم بوره (بدون کشت) یا کشت نباتات خانواده لیگیوم (نخود لوبیا مشنگ رشقه شفتل) سال ۵ دوباره گندم. درین صورت از زمین استفاده مناسب صورت گرفته. از تخریب زمین جلوگیری می‌نماید.
۸. سیستم زراعتی بدون خاک
نوع زراعت است که دربین محلولها و پشم کاشت میشود. این سیستم سرمایه هنگفت کار داشته غیرطبیعی پنداشته شده دارای مفاد وعوارض جانبی می‌باشد؛ ولی در بعضی از کشورها ومحلات چنین سیستم وجود دارد.
۹. زراعت طبیعی یا ارگانیک
زراعت طبیعی: نوع زراعت است که در فرآوری و تولید محصولات زراعتی از هیچ نوع کود کیماوی، حشره کش کیماوی استفاده نگردد. درین نوع کشاورزی غرض تقویه خاک و ارگانیک از کودهای انسانی حیوانی و نباتی استفاده می‌گردد. یا به عباره دیگر:
زراعت طبیعی یا Organic farming، یک سیستم مدیریتی جامع است که کمیت و کیفیت محصولات از تولید تا فرآوری و انتقال به مصرف‌کننده، سلامتی خاک، گیاه، حیوان، انسان، میکروارگانیسم‌ها، محیط سیاره زمین مارا بعنوان یک موجود زنده واحد مد نظر گرفته اصول اکولوژوکی، محیط زیست، اصول عدالت و روابط اجتماعی، احترام به مخلوقات و اصول پایداری زیستی را فوقلعاده مراعات نماید. تناوب زراعتی یکی از روش برجسته این نظام می‌باشد.
بعضی از دانشمندان زراعت سیستم زراعتی را به شکل ذیل نظر داده‌اند که هر کدام بحث مفصل ضرورت دارد که درین جا نشگاشته نمی‌شود.
انواع سیستم کشاورزی
۱. فشرده: تربیه حیوانات ونبات در ساحه محدود. مثلا تربیه مرغ وگوسفند و گاو در یک اطاق خورد.
۲. گسترده: تربیه حیوانات ونبات درساحه وسیع
۳. تجارتی : انسان حیوان ونبات به منحیث ابزار در آمد درنظر گرفته میشود
۴. امرار زندگی : فرهنگ کشاورزی است به منظور امرار حیات
۵. برداشت قسمی : با در نظر داشت حفظ محیط حاصل برداشته میشود.
۶. پاستورال : کشاورزی است که صحت زیاده مدنظر گرفته میشود
۷. مخلوط : کشاورزی میانه است. که تا حدودی حشره کش ماشین آلات زراعتی کودهای کیماوی را اجازه می دهد.
منابع
* تحلیل فارمینگ سیستم نوشته سازمان غذائی جهان
http://www.fao.org/farmingsystems/description_en.htm
* زراعت وسیستم کشاورزی نوشته سازمان غذائی
http://www.fao.org/docrep/w7365e/w7365e04.htm
* نمونه‌های زراعت پایداراز نشرات نشنل آکادمی
http://www.nap.edu/read/12832/chapter/8#226
* سیتم ارگانیک پایدار نوشته ویکی پیدیا فارسی
https://fa.wikipedia.org/…/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D…
* زراعت طبیعی نوشته ویکی پیدیا فارسی
https://fa.wikipedia.org/…/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D…
