بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

تروتسکی در تاریخ اندیشه سیاسی چپ

leo Trotzki ( 1879- 1940 )  آرام بختیاری سنت ترور سیاسی با…

پاسخ  ما

میر عبدالواحد سادات پاسخ  ما  : بر مبنای وجدان ملی و ندای…

قهرمانی تیم فوتسال؛ نمادی از وحدت ملی و امیدی برای…

نویسنده: مهرالدین مشید شگفتن گل های لیخنند در سرزمین به تاراج…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش چهارم و آخری)  ۷. ویژگی‌های فرهنگ سیاسی مطلوب برای…

ارسطو

نوموړی د لرغوني یونان او لوېدیځې نړۍ یو له لویو…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش سوم) ۶. چالش‌ها و راهکارهای تحول فرهنگ سیاسی در…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش دوم)  ۴. وضعیت کنونی کلتور سیاسی در افغانستان در پرتو…

بیایید هموطن!

امین الله مفکر امینی       2025-12-10! بیــــا هموطن با هم یکی گردیم تا…

ما با پاکستان مشترکات نداریم !

مدتیست که عده ای نام از مشترکات میان افغانستان و…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش اول) ۱.خلاصه  این مقالهٔ علمی ـ تحلیلی و رهنمودی…

ښاري ژوند، چاپېریال او ډیجیټل پرمختګ

حميدالله بسيا په اوسني عصر کې، ښارونه د بشري ژوند د…

مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید مشروعیت‌ بخشی قومی؛ از توجیه انحصار تا مهندسی…

صرصر ظلم 

از فروغ حسن تو ماه فلک شرمنده شد  مهر لطفت هر…

از همین خاک جهان دگری باید ساخت !

با شروع زمزمه های کم شدن موسسات خارجی و خروج…

چرا شطحیات! ترامپ را درک نه‌می‌کنیم؟

اولویت مردم ما اسقاط طالبان است، نه تعامل. ✍️ محمدعثماننجیب در جهان…

پاکستان د افغانستان په خاوره کې د TTP د غړو

د ویشتلو حق نه لري د افغانستان او پاکستان اړیکې له تاریخي…

اپلاتون

د ده اصلي نوم «اریستوکلس» دی، د یونان یو نوموتی…

نقض حاکمیت ملی از سوی طالبان؛ از سلطه ایدئولوژیک تا…

نویسنده: مهرالدین مشید اجندا های قومی و اختلاف برانگیز منافی حاکمیت…

«
»

نسل وژنه، بشري جنايتونه او فرهنګي جنايتونه

عبدالصمد ازهر                                                                                ۱۷ / ۱۲ / ۲۰۲۳

د اسراییلو له خوا په فلسطين او په ځانګړې توګه د غزې په تړانګې کې د بشري جنايتونو او ټول وژنو په ضد د ټولې نړۍ ولسونه خوابدي دي او پر واټونو د اعتراضونو لمن ورځ تر بلې پراخېږي. طالب چارواکو هم دغه جنايتونه په کلکه غندلي دي. خو راځئ چې خپل ګرېوان ته هم سر دننه کړو.

دغه ډول جنايتونه يواځې د بمونو، وسلو او له خوړو، څښلو او درملو نه په محرومولو محدود نه دي. تر همدې نامه لاندې جنایتونه نور ډولونه هم لري. جنسيتي اپارټايد، له پوهنې سره دښمني او له لوړو زده کړو نه د نجونو اجباري محرومول، هم په همدې کتار کې راځي.

تاسې وګورئ، د قدرت پر ګدۍ د طالبانو له ناستې تر اوسه [ ۱۷/۱۲/ ۲۰۲۳] ۸۵۴ ورځې کېږي چې نجونو ته تر شپږم ټولګي پورته د ښوونځيو او خپلې خوښې لوړو زده کړو وَرونه تړل شوي دي. طالبانو تل ويلي دي چې دا لنډ مهاله ستونزه ده او ژر به حل شي. دوی خو نه يواځې شرعي دليل ورته نه لري بلکې د اسلامي صريحو حکمونو نه ښکاره سرغړونه هم ده. دوی چې نه توانېدل شرعې استدلال وکړي، رنګ رنګ پلمې او خنډونه به يې وړاندې کول: کله امنيت، کله کالي، کله د لارې محرم، کله درسي مفردات  curriculum ، کله ترانسپورت او کله عامه ذهنيت. دغه ټولې پلمې هم د روڼ اندو، هم د ديني عالمانو، هم د دوی خپلو ځينو وزيرانو او جګپوړو واکمنو او هم د ولس پراخو پرګنو له خوا ردې او شنډې شوې. په پای کې ښکاره شوه چې ستونزه د حاکميت په مشرتابه او چاپېريال کې ده. 

له بده مرغه د ځينو کسانو ماغزه دومره تياره او ان مخکې له اسلامه جهالت په دورې پورې نښتي پاتې دي چې باور کول يې سخت دي. دا په داسې حال کې چې د يوه دولت له ډېرو سترو او تر هر څه ډېره مهمه او غوره دنده دا ده چې فرهنګي او پوهنيز پرمختيا او غوړاوۍ ته ژوره پاملرنه وکړي.

آيا دوي پوهېږي چې په نننۍ نړۍ کې د وخت ارزښت په ثانيو اټکل کېږي؟  آيا پوهېږي چې د صنايعو منجران تمامه ورځ بوخت دي چې څرنګه يوه شېبه هم بابېزه تېره نه شي او ګټه ترې واخلي. که دا بيا د انسان د ژوند د ارزښت په بنسټ تول او ترازو کړو، اهميت يې څو څو واره زياتېږي او د انسان د هرې ښېبې وژل د هغه همغومره ژوند ترې اخيستل دي.

هغه کسان چې د قدرت پر نيلي سپاره او د خپلې ګېډې زېږنده معيارونو په مقابل کې نه د قرآن څرګند حکمونه مني، نه د ولس د سوچه غوښتنو پروا لري او نه د اسلامي نړۍ او نړيوالو ځواکمنو جوړښتونو د قواعدو، قوانينو او بشري ارزښتونو رعايت کوي، یا يې په دې حقيقت سرونه نه خلاصېږي چې له زده کړې نه زمونږ د تنکيو لوڼو او خويندو د هرې شېبې محرومول څومره لويه ګناه او ستر جنايت دی او يا سوچ لېونيان دي.

که 854 ورځې په ګړيو، دقيقو او شېبو واړوو، نو 51,240  ګړۍ، 3,074,400 دقيقې او 184,464,000 شېبې کېږي. اوس که دغه شمېره د نجونو په مليونونو شمېرې ضرب کړو حساب يې مستوفيان هم نه شي کولای. د دې هرې شېبې ګناه او مسووليت د ټولو هغو کسانو په غاړه دی چې د دوی د  زده کړې مخه يې نيولې او په حقيقت کې يې د دوی ژوند ترې په جبر اخيستی، يعنې بې شمېره قتلونه يې کړي دي. زده کړه او پوهه ژوند دی، بې زده کړې سړي(انسان) ژوندی نه دی او هسې يو خوځنده شی دی. او هر څوک چې د دې سړيتوب مخه نيسي پخپله هم له سړيتوبه وتلی يو شی دی.

پوهېږم د دوی يوه ستونزه به دا وي  چې په لسيزو يې خپلو جنګياليو ته د عصري پوهې، د نجونو او ښځينه و د کار او زده کړې په ضد تبليغات کړي ول او ټول يې کفري بللي ول، نو ځکه وايي وخت ته اړتيا لري، او بله يې په دوی کې د ځينو فکري تحجر دی چې د وخت په تېرېدو هم بدلون نه شي موندلی. ډېره هيله مندي په دې کې ده چې د غټو ګېډو، لوړ کولسترول او شکرې له برکته يې له غمه خلاص شو.

د افغانستان خلک، اوس هغه د څلوېښتو پنځوسو کلونو مخکې خلک نه دي. د همدې مودې جګړو، مهاجرتونو، له نړۍ او نوي ژوند سره پېژندګلوي او د ننه په هېواد کې هم د بدلونونو تر اثر لاندې يې بدلون موندلی دی. د دوی قاطع اکثريت اوس د پوهنې او د نجونو او ښځو د زده کړې او کار پلويان دي.

له هغو کسانو سره چې نه شريعت ته غاړه ږدي، نه قانون ته، نه د ولس غوښتنو او نه نړيوالو ارزښتونو ته، څه بايد وشي؟

لکه مخکې چې مې وليکل د مليونونو نجونو د هرې شېبې ضايع کول مليونونه وژنې(قتلونه) دي، او د هغې شمېرې له مخې چې ما د مخه وکړه، عاملان يې د همغې استرونوميکې شمېرې په اندازه (همغومره وارې) قاتلان دي چې هم د فردي حق په اساس، هم د ټولنيز حق او هم د الهي احکامو په اساس د شرعي او قانوني تعقيب او اشد مجازات وړ دي.

د افغانستان با فرهنګه ولس، او په ځانګړې توګه د هيواد نجونې، حق او دنده لري چې خپل قاتلان(د خپل فرهنګ او سړيتوب وژونکي) تر ګرېوانه ونيسي او عادلانه محکمې ته يې کش کړي. دغه مجرمان چې د اسلام په نامه يې په کلونو کلونو وينې وبهولې، اوس نه د اسلام او قرآن حکمونه مني او نه د ځوان نسل ژوند ته اهميت ورکوي. د دوی نسل وژنه او بشري جنايت د اسراييلو تر هغې هم ډېر دروند دی.

ما انګېرله چې د ډېرو ښو او د تاييد وړ کارونو سره به ژر دغه ستره فرهنګي تشه ډکه او لا به د مشروعيت ګټلو په لار کې ستر ګام واخلي. مګر له بده مرغه د ښځينه و په ضد پر له پسې ارتجاعي فرمانونو ورځ تر بلې دا شکونه وپارول نه چې په رښتيا د دښمنانو پروژې د دوی په لاسونو پلي کېږي! زه خو شکمن شوی يم چې سوکه سوکه به بيا په تاريخ پسې راواخلي او تاريخي آثار او د زاړه فرهنګ نښې به د دوی د لومړۍ واکمنۍ په دود په نښه شي.

زده کړه، تاريخ، د ښځو روا حقونه او نور فرهنګي ارزښتونه په يوې ټولنې کې دومره لوړ مقام لري چې په رعايت نه کولو سره يې ټول مثبت کارونه هم خپل ارزښت بايلي. ځکه له ټولنې نه احمق او ناپوه جوړول او تاريخي وياړونه يې ورکول،، له ملت سره ښکاره دښمني ده. 

زه نپوهېږم سره له دغومره دښمنيو سره سره چې طالبانو ته له څلورو خواوو متوجه دي، ولې له خپلو خلکو سره هم دښمني کوي. که دوی د سړيتوب(انسانيت)، اسلام او وطن پالنې ادعا لري نو په خپلو کړو بايد له سره کتنه وکړي او له پورته ياد شويو ارزښتونو سره ځانونه عيار کړي.

هوالله المستعان

۲۶ / ۰۹ / ۱۳۴۲

۱۷ / ۱۲ / ۲۰۲۳