حیات بشری را آتش فشان خاموشی به شدت تهدید میکند

نویسنده:مهرالدین مشید جهان در معرض توفانی فراتر از جنگ سوم  این پرسش…

دومین بار طی طریق در تعامل گذری انسان با هوش…

*محمدعثمان نجیب، بنیاد‌گذار مکتب دینی فلسفی من بیش‌از این نه…

درک لنینی از دموکراسی: نگاهی از سده 21

ترجمه. رحیم کاکایی یرومنکو ولادیمیر ایوانوویچ دکترعلوم فلسفه، مشاور رئیس مجلس قانونگذاری…

افغانستان در سایۀ رقابت‌های ژئوپولیتیکی جهانی ناشی از جنگ اسرائیل…

مقدمه تنش‌های دراز ‌مدت میان ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و جمهوری…

فیلسوف آس و پاس،- مدافع مالکیت خصوصی!

max stirner (1806-1856) آرام بختیاری ماکس اشتیرنر، آغاز آنارشیسم فردگرایانه. ماکس اشتیرنر(1856-1806.م) آلمانی،…

افغانستان- آموزشگاهی خونین برای ایران و همسایگان 

سلیمان کبیر نوری در این مقاله می‌خوانید: چکیده نئولیبرالیسم و استعمار؛ تجربه‌ای عینی افغانستان؛…

جنگ های جیوپولیتیک جدید و افغانستان تحت حاکمیت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید از بازگشت تروریسم تا تقابل قدرت های بزرگ در…

سید جمال الدین افغان

 فیلسوف ،دانشمند بنیانگذار نهضت فکری وجنبش آزادی  خواهی افغانستان ،اساسگذار  اتحاد اسلامی ومبارز…

  به آرمان وطن

بیا برویم کشور تا بان را بسا زیم  خا نه ی…

نوستالوژی و جاذبه های فکری و اعتقادی 

نویسنده: مهرالدین مشید نوستالوژی و گذشته گرایی های فکری و اعتقادی زمانیکه…

تاریخ‌گرایی و ارزش هنری رمان‌های میخائیل شولوخوف

ترجمه. رحیم کاکایی به مناسبت 120 سالگی میخائیل شولوخوف ای. کووالسکی (درباره مسئله…

نامه‌ی سرگشاده از سوی یک مهاجر، به صدراعظم آلمان!

آمریکا به سیم آخر زد. حمله‌ی آمریکا بر ایران، دردسر…

تنش میان ایران و اسراییل و پس لرزه های بحران…

نویسنده: مهرالدین مشید وارد شدن امریکا در جنگ و به صدا…

عزّ و شرف وطن 

در خانـه قـوی باش که چوراچور است  دزدان به کمین فانوس…

فطرتی انسانی

امرالدین نیکپی در اوایل دانشگاه ، داستان‌های مذهبی بسیاری دربارهٔ طرد…

جهان صلح وصفا!

امین الله مفکر امینی                   2025-19-06 جهانـی صلح وصفـــای بشربماتم کشیـــــده جـاهــــلانیکی برسیاستهای…

سرنوشت انسان امروز در چنگال مومیایی فروشان دیروز

نویسنده: مهرالدین مشید زنده گی مدرن در آینۀ زوال تاریخی در جهان…

سیمون دوبوار،- رفاقت و عشق اگزستنسیالیستی

Beauvoir, Simone de (1908- 1986). آرام بختیاری سیمونه و سارتر،- ازدواج سفید…

کتاب زبدۀ تاریخ

رسول پویان فسانه خوان وفسون سرگذشت موسارا مگـر خـرد بکــنــد حـل ایـن…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟ پروفیسور دکتر شمس سینا بخش…

«
»

طرح پشنهادی درباره نظام فدرالی در افغانستان

محمدعوض نبی زاده

بنابرخصوصیات اجتماعی و فرهنگی, ترکیب قومی وموقعیت جغرافیائی افغانستان را میتوان به ایالتها ی گوناگون مطابق به حضور فزیکی و شعاع و جودی نفوس اقوام باشنده درهرمحل وخصوصیات قومی ,جغرافیائی و فرهنگی  تقسیم ونامگذاری نمود تاهیچ یک ازاقوام به بهانه تعلقیت قومی, زبانی ومذهبی مورد تبعیض وبیعدالتیهای هویتی قرارنگیرند .بادرنظرداشت نامهای قدیمه ی مناطق مختلف و تقسیم زون ها در دهه هشتاد میلادی وترکیب قومی و اتنیکی و موقعیت و ساختار جغرافیائی و فرهنگی ,افغانستان را میتوان به یازده ایالات های ذیل تقسیم نمود.

اول : – ایالت – شمال( ترکستان ) که شامل ولایات بلخ , جوزجان ,فاریاب , سمنگان وبخشی از سرپل  میشوند که مرکزیت ایالت شهرمزارشریف خواهد بود.

دوم :-  ایالت شما ل شرق ( قطغن )که شامل ولایات قندوز ,بغلان ,تخار و بدخشان میشوند که مرکزیت ایالت شهر قندوز خواهد بود.

سوم :- ایالت دند شما لی (  کوهستان)  که شامل ولایات  پروان , پنجشیر و کاپیسا است که مرکزیت ایالت شهر چاریکا خواهد بود.

چهارم -ایالت هزارستان مرکزی وشمالی که مرکزیت آن بامیان بوده که شامل بامیان و مناطق هزاره نشین پروان, سرپل , سمنگان وبغلان میشوند.

پنجم-ایالت  هزارستان غربی که مرکزیت آن شهر نیلی  دایکندی بوده که  شامل  دایکندی ومناطق هزاره نشین غور, ارزگان جنوب شرقی  وبرخی مناطق هزاره نشین غزنی و بامیان  همجواربا دایکند ی میشوند.

ششم- ایالت هزارستان جنوبی که مرکزیت آن  جاغوری بوده که شامل  جاغوری و مناطق هزاره نشین غزنی ,زابل و مناطق  هزاره نشین همجوار ارزگان شرقی, جنوب غربی, را شامل میگردند .

هفتم-ایالت هزارستان شرقی که مرکزیت آن  بهسود بوده که شامل  بهسود و برخی از مناطق هزاره نشین  ولایات  وردک – میدان وغزنی,کابل میشوند.  

هشتم  :-  ایالت غرب  که شامل ولایات هرات , غور و بادغیس,فراه ونیمروز  است که  مرکزیت ایالت هرات خواهد بود .  

نهم :- ایالت جنوب که شامل ولایات  قندهار,هلمند , ارزگان مرکزی و جنوب غربی و ولایت زابل میشوند که  مرکزیت ایالت  قندهار خواهد بود.

دهم :- ایالت  شرق  که شامل ولایات ننگر هار ,کنر ,لغمان و نورستان است که مرکزا یالت  شهر جلال آباد خواهد بود..

یازدهم :- ایالت جنوب شرق که شامل ولایات پکتیا , پکتیکا , خوست , لوگر و برخی از محلات  جنوب غربی غزنی که مرکزیت ایالت  شهر گردیزخواهد بود.

از انجاییکه ایالت ها ی هزارستان  که شامل ولایات بامیان و دایکندی ومناطق هزاره نشین ولایات غزنی , میدان- وردک ,  ,پروان  ,غور  ,سرپل , سمنگان و بغلان را که هم سرحد با هزارستان مرکزی است احتوا مینمایند واکثریت نفوس این مناطق را اقوام هزاره تشکیل میدهند که باید برای تشکیل این  ایالتها در مناطق هزاره نشین ایجادبیش از سی وهفت ولسوالیهای جدید ذیل  در برخی ازمناطق هزاره نشین افغانستان مدنظر گرفته شوند.

1—ولسوالی جدید بنام شهیدان و قرغنه تو از قریه جات فعلی مرکز بامیان

-2- ولسوالی جدید بنام فولادی و یا کوه بابا از قریه جات فعلی مرکز بامیان

3- ولسوالی جدید بنام کالو و عراق از قریه جات فعلی مرکز بامیان و ولسوالی فعلی شیبر

4- ولسوالی جدید بنام بند  امیر و فیروز بهاراز مربوطات قریه جات ولسوالی فعلی یکاولنگ وقسمتی از شیبر توی مرکز بامیان

5 – ولسوالی جدید بنام سرقول وسیاه دره از قریه جات ولسوالی فعلی یکاولنگ

6- ولسوالی جدید بنام ده سرخ وکوتل شاتو از قریه جات ولسوالی فعلی یکاولنگ

7-ولسوالی جدید بنام مهر وتره پس و رزد سنگ  از قریه جات ولسوالی فعلی پنجاب

8- ولسوالی جدید بنام تگاب برگ و غرغری از قریه جات ولسوالی فعلی پنجاب

9- ولسوالی جدید بنام   اخضرات  و پیتاب جوی از قریه جات ولسوالی فعلی پنجاب

10-ولسوالی جدید بنام سرخجوی از قریه جات ولسوالی فعلی ورس

11- ولسوالی جدید بنام قوناق از قریه جات ولسوالی فعلی ورس

12-ولسوالی جدید بنام  سلطان رباط ازقریه جات ولسوالی فعلی ورس

13-ولسوالی جدید بنام  صد خانه از ولسوالی فعلی شهرستان ولایت دایکندی

14- ولسوالی جدید بنام لرگر وبرگراز قریه جات ولسوالی فعلی شهرستان ولایت دایکندی

15- ولسوالی جدید بنام ولسوالی کجاب از قریه جات مرکز بهسود فعلی ولایت میدان -وردک

16- ولسوالی جدید  بنام  کوه بیرون و کوتل گردندیوال و دهن ریشقه  از قریه جات ولسوالی مرکز بهسود فعلی ولایت میدان – وردک

17-ولسوالی جدید بنام قول خویش از قریه جات ولسوالی حصه اول بهسود فعلی ولایت میدان – وردک

18-ولسوالی جدید  بنام  دهن ابدله از قریه جات ولسوالی حصه اول بهسود فعلی ولایت میدان – وردک

19- ولسوالی جدید  بنام   کوتل اونی  سیاه خاک و سرچشمه از قریه جات ولسوالی حصه اول بهسود   وولسوالی جلریزفعلی ولایت میدان – وردک

20-ولسوالی جدید  بنام  ولسوالی دایمیرداد شرقی و دشت کتب از قریه جات ولسوالی حصه اول بهسود فعلی وولسوالی دایمیر داد فعلی ولایت میدان – وردک

21- ولسوالی جدید بنام جرغی  وبورجگی از قریه جات ولسوالی ناهور فعلی ولایت غزنی

22-ولسوالی جدید  بنام  سراب و  ککرک از قریه جات ولسوالی جغتو فعلی ولایت غزنی

23-ولسوالی جدید  بنام کوتل زردالو  از قریه جات ولسوالی قره باغ فعلی ولایت غزنی

-24-ولسوالی جدید  بنام  انگوری و زیرک از قریه جات ولسوالی جاغوری فعلی ولایت غزنی

25-ولسوالی جدید  بنام  داود والمیتو از قریه جات ولسوالی جاغوری فعلی ولایت غزنی 

26-ولسوالی جدید  بنام   مالستان شرقی از قریه جات ولسوالی مالستان فعلی ولایت غزنی

 27-ولسوالی جدید  بنام  انده از قریه جات ولسوالی شیخ علی فعلی ولایت پروان

 28-ولسوالی جدید  بنام دره ی ترکمن از قریه جات ولسوالی  سرخ وپارسا فعلی ولایت پروان 

 29-ولسوالی جدید  بنام دره ی سرخ از قریه جات ولسوالی  سرخ وپارسا فعلی ولایت پروان 

30-ولسوالی جدید  بنام  کرمان از قریه جات ولسوالی  لعل وسر جنگل فعلی ولایت غور

 31-ولسوالی جدید  بنام  سرجنگل از قریه جات ولسوالی  لعل وسر جنگل فعلی ولایت غور

32-ولسوالی جدید  بنام  بندراز قریه جات ولسوالی  پسابندفعلی ولایت غور

 33- ولسوالی جدید  بنام  بلخاب  بالا از قریه جات ولسوالی   بلخاب فعلی ولایت سرپل  

34- ولسوالی جدید  بنام   سنک چارک غربی ازقریه جات ولسوالی سنک چارک فعلی ولایت سرپل

35 – ولسوالی جدید  بنام  کوهستانات جنوبی از قریه جات ولسوالی کوهستانات فعلی ولایت سرپل 

36- ولسوالی جدید  بنام  دره صوف علیا از قریه جات ولسوالی  دره ی صوف فعلی ولایت سمنگان 

37- ولسوالی جدید  بنام  پشت بند از قریه جات مرکزی ولایت سمنگان

نوت—این طرح پشنهادی شاید نواقص زیادی  داشته باشد روی هم رفته میتواند بحیث یک طرح ابتدائی مورد استفاده  قرارگیرد.

                                              هفتم   -ایریل – 2021 میلادی