روسیه گوی سبقت را در «جنگ گندم» می‌رباید
نویسنده: M. K. BHADRAKUMARمترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : indianpunchline، ۳۰ ژوئن ۲۰۲۲ *
در نظر اول، مسکو در حال انجام یک حرکت ریسکی محاسبه و برنامه‌ریزی شده است. اقدامی هوشمندانه که نقشه‌های تبلیغاتی غرب را که می‌خواهد روسیه را به‌خاطر کمبود مواد غذایی مقصر جلوه دهد، نقش بر آب می‌کند، چنانکه گویی که این وضعیت نتیجه عملیات ۴ ماهه این عملیات نظامی است که از ماه فوریه امسال آغاز گردید و نه به دلیل بحرانی که هم اکنون چهار یا پنج سال است که در حال وقوع می‌باشد و در آن آمریکا و کشورهای غربی مقصرند.
در اقدامی چیره‌دستانه در عرصه دیپلماسی نظامی، وزارت امور خارجه روسیه امروز اعلام کرد که پادگان خود را از جزیره «مار» (Snake Island)، منطقه مورد مناقشه در دریای سیاه، جایی که نیروهای اوکراینی در ماه مارس در روزهای اولیه عملیات نظامی ویژه مسکو از آنجا بیرون رانده شده بودند، خارج می‌کند.
این تصمیم یک روز پس از آن اتخاذ شد که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در یک تماس تلفنی در روز چهارشنبه درباره تأمین قابل اطمینان و مصون از خطر آذوقه در بحبوحه وضعیت اوکراین گفت‌وگو کردند. در گزارش بازپخش‌شده از روسیه آمده است که لاوروف «تأکید نمود که صادرات غلات اوکراین به دلیل مین‌گذاری دریای سیاه توسط کیف/اوکراین مسدود گردیده است.»
علاوه بر این، لاوروف «بر آمادگی خود جهت ادامه اجرای تعهدات روسیه در عرصه صادرات مواد غذایی و کود شیمیایی تأکید نمود، علیرغم اینکه اجرای آنها به دلیل تحریم‌های غیرقانونی یک‌جانبه کشورهای غربی و همچنین اختلال در زنجیره‌های تولید و خرده‌‌فروشی جهانی به دلیل همه‌گیری کووید، بسیار پیچیده گردیده است.»
مهمتر از همه، لاوروف به «گوترش» اظهار نمود که: «قصد مسکو در جهت اقدامات بیشتر و از‌جمله همکاری با سازمان ملل متحد برای کاهش تهدیدات ناشی از بحران غذایی است.»
وزارت دفاع روسیه ضمن اعلام خروج از جزیره «مار»، آن را یک «نشانه حسن‌نیت» خواند و اقدامی در ارتباط با رفع بحران امنیت غذایی اعلام نمود. در ادامه این بیانیه آمده است: «فدراسیون روسیه به جامعه بین‌المللی نشان داده است که هیچ مانعی برای تلاش‌های سازمان ملل جهت ایجاد یک کریدور بشردوستانه برای انتقال محصولات کشاورزی از اوکراین وجود ندارد.»
«این راه‌حل در جهت نقش بر آب کردن بهانه‌تراشی کیف در مورد بحران قریب‌الوقوع مواد غذایی به دلیل عدم توانایی‌اش در صادرات غلات به بهانه کنترل کامل بخش شمال غربی دریای سیاه توسط روسیه، عمل می‌کند.
«اکنون این امر به طرف اوکراینی بستگی دارد که هنوز خط ساحلی دریای سیاه، از‌جمله آب‌های بندر را (از مین‌هایی که گذاشته) پاکسازی نمی‌کند.»
در واقع، روسیه (با این اقدامش) کیف را به چالش کشیده است (آچمز کرده است) تا به مسئولیت خود در پاکسازی مین‌هایی که در نزدیکی بنادرش گذاشته جامه عمل پوشاند. اما این اقدام دیپلماتیک (روسیه) بدون پیامدهای نظامی جدی نیز نمی‌باشد. کیف مطمئناً این اقدام را به‌عنوان یک «پیروزی نظامی» برای خودش جِلوِه خواهد داد و جشن خواهد گرفت.
با این حال، در نظر اول، مسکو در حال انجام یک حرکت ریسکی محاسبه و برنامه‌ریزی شده است. اقدامی هوشمندانه که نقشه‌های تبلیغاتی غرب را که می‌خواهد روسیه را به‌خاطر کمبود مواد غذایی مقصر جلوه دهد، نقش بر آب می‌کند، چنانکه گویی که این وضعیت نتیجه عملیات ۴ ماهه این عملیات نظامی است که از ماه فوریه امسال آغاز گردید و نه به دلیل بحرانی که هم اکنون چهار یا پنج سال است که در حال وقوع می‌باشد و در آن آمریکا و کشورهای غربی مقصرند.
اما، مانند هر حرکت ریسکی محاسبه و برنامه‌ریزی‌شده‌ای، تنها ریسک این ترفند، تا جایی که به عقب‌نشینی روسیه از جزیره «مار» مربوط می‌شود، این بود که به کیف اجازه می‌داد تا با استفاده از این فرصت فراهم شده، به بازپس‌گیری آن قطعه استراتژیک در دریای سیاه نائل آید، امری که مستشاران نظامی آمریکایی و بریتانیایی اوکراین، این کشور را برای آن تحت فشار قرار داده، بودند. البته مسکو قبل از برداشتن این گام ریسکی محاسبه‌شده، این اقدامات احتیاطی را عملی نمود و با اعلام اینکه اجازه نخواهد داد تا کشتی‌های حامل بار گندم را کشتی‌های جنگی یا پهپادهای غربی مشایعت کنند، این حق را برای خود محفوظ داشت تا کشتی‌ها را بازرسی کند و اطمینان حاصل کند که حامل کالاهای نظامی نیستند.
تاکنون دو عملیات بزرگ کیف با مشارکت غیرمستقیم مستشاران آمریکایی و انگلیسی برای تصرف نظامی جزیره «مار»، توسط نیروهای روسی شکست خورده بودند. تحلیلگران نظامی غربی حضور روسیه در جزیره «مار» را تهدیدی برای دارایی‌های نظامی ناتو در کشور همسایه، رومانی، ارزیابی می‌کنند. («بلاگ» من را تحت عنوان «جنوب اوکراین اولویت در برنامه‌ریزی ناتو است»، در نشریه «پانچ لاین هند»، ۲۲ ژوئن ۲۰۲۲ ملاحظه کنید.)
با این حال، همچنین، این اقدام روسیه قابل تفسیر از دیدی فراتر از مسائل مربوط به صادرات گندم اوکراین می‌باشد که دارای تأثیر سیاسی خاصی است. در وهله اول، البته که، تسهیل «کریدورهای بشردوستانه» در دریای سیاه نیاز به هرگونه مداخله غربی را غیرضروری می‌کند، همانگونه که در بیانیه G۷ در مورد امنیت غذایی جهانی صادر شده در المائو (آلمان) در ۲۸ ژوئن ، در حمایت از «تلاش‌های سازمان ملل برای گشودن یک کریدور دریایی امن از طریق دریای سیاه» ذکر شده است.
در‌واقع، روسیه که ۱۶ درصد و اوکراین که ۱۰ درصد از صادرات گندم جهان را به‌خود اختصاص داده‌اند تنها صادرکنندگان کلیدی گندم در جهان نیستند ــ به‌عنوان مثال، ایالات متحده و کانادا هر یک به ترتیب ۲۶ و ۲۵ میلیون تن گندم صادر می‌کنند (یا حدود ۲۵ درصد صادرات جهانی گندم) و دیگر تولیدکنندگان عمده غربی فرانسه (۱۹ میلیون تن) و آلمان (۹/۲ میلیون تن) گندم صادر می‌کنند که در مجموع برابر است با ۱۲ درصد دیگر از صادرات جهانی گندم. اما در سال‌های اخیر این کشورهای غربی حاضر نبوده‌اند که غلات خود را با کشورهای نیازمند تقسیم کنند و امنیت غذایی خود را در اولویت قرار داده‌اند.
البته این کشورهای ثروتمند غربی مشکلات خاص خود را در رابطه با قیمت انرژی، هزینه‌های تولید و تورم دارند. آنها می‌خواهند مواد خام خود را حفظ کنند تا از اقتصاد خود در برابر جهش تورم محافظت کنند. به زبان ساده، در صورت بی‌ثباتی ارز، یا در‌واقع هر شکلی از بی‌ثباتی اقتصادی یا سیاسی، داشتن مواد خام همیشه سنجیده‌تر و معقول‌تر از پول نقد است: کاهش ارزش مواد خام به‌سرعت کاهش ارزش پول نیست.
مشکل عرضه کالایی مانند گندم به احتمال زیاد حل خواهد شد اگر که ایالات متحده و اتحادیه اروپا به روسیه، بزرگ‌ترین صادرکننده گندم در جهان، اجازه دهند در ازای برداشته‌شدن تحریم‌ها، روسیه عرضه این کالا را به اشتراک بگذارد. تحریم‌های غرب، شرکت‌های بین‌المللی را مجبور به قطع روابط تجاری طولانی مدت‌شان با روسیه و ترک آن کشور کرده است، امری که باعث اختلال در عرضه گندم شد. در یک مثال، اتحادیه اروپا ماه گذشته همکاری با بندر «نووروسیسک» در دریای سیاه، که از طریق آن بیش از نیمی از غلات صادراتی روسیه از طریق آن حمل می‌شود را، ممنوع نمود.
آنچه غرب را بیش از همه نگران می‌کند وابستگی شدید آفریقا به تأمین گندم از روسیه است که به افزایش نفوذ مسکو در این قاره می‌انجامد، امری که برای غرب جنبه استراتژیک دارد. حضور رو به رشد روسیه در آفریقا پروژه‌های نواستعماری غربی کشورهای اروپایی را با چالش مواجه کرده. چنین وضعی هم اکنون در منطقه «ساحل» (۱) (آفریقا) مشهود است.
به‌هر حال، روسیه همچنان تسلط خود را بر دریای سیاه حفظ کرده و هیچ تهدیدی را برای کریمه تحمل نخواهد کرد. صرف‌نظر از حسن نیت خروج از جزیره «مار»، هیچ وقفه‌ای در عملیات نظامی ویژه روسیه در جنوب اوکراین نخواهد افتاد.
در این زمینه، اظهارات دیروز رئیس‌جمهور پوتین در «عشق‌آباد» به‌جا بود زمانیکه رسانه‌ها از او در مورد «هدف فعلی» عملیات روسیه سئوال کردند. پوتین گفت:
«البته هیچ چیز تغییر نکرده است. من در اوایل صبح روز ۲۴ فوریه در مورد آن صحبت کردم. من در مورد آن به‌طور مستقیم و علنی صحبت کردم تا کل کشور و جهان بشنوند. من چیزی ندارم که اضافه کنم. هیچ چیز تغییر نکرده است…. من به افراد حرفه‌ای و متخصص دخیل در این عملیات نظامی اطمینان دارم. آنها برای رسیدن به هدف کلی تعیین شده، آنچه را که لازم می‌دانند انجام می‌دهند. من اهداف کلی را تعیین کرده‌ام که آزادسازی “دونباس” و حفاظت از مردم آن است در کنار ایجاد شرایطی که امنیت خود روسیه تضمین شود. این تمام آن اهداف کلی است. ما آرام و پیوسته دراین رابطه در حال اقدام نمودن هستیم. همانطور که می‌بینید، نیروهای ما در حال پیشروی و رسیدن به اهدافی هستند که برای دوره خاص درگیری تعیین شده است. ما طبق برنامه پیش می‌رویم.» [تأکید از طرف نگارنده این مقاله]
«ما در مورد هیچ ضرب‌الاجلی صحبت نمی‌کنیم. من هرگز در مورد آنها صحبت نمی‌کنم، زیرا زندگی چنین اجازه‌ای نمی‌دهد، این واقعیت است. این اشتباه است که همه چیز را در هر چارچوبی به‌زور بگنجانیم، زیرا همانطور که قبلاً گفتم، موضوع مربوط می‌شود به شدت درگیری نظامی که آنهم مستقیماً با تلفات احتمالی مرتبط است. و ما باید بیش از همه به نجات جان سربازانمان فکر کنیم.»
در اینجا، کلمات موثر و قابل استفاده عبارتند از: «شرایطی ایجاد کنید که امنیت خود روسیه را تضمین کند». به‌هر حال، جزیره «مار» فقط ۱۷۵ مایل از «سواستوپل»، پایگاه دریایی روسیه در کریمه، فاصله دارد.
* https://www.indianpunchline.com/russia-steals-the-thunder-in-wheat-war/
زیر نویس مترجم:
۱ــ منطقه «ساحل» در آفریقا خطه‌ای را دربر‌می‌گیرد که «اقیانوس اطلس» را در غرب به «دریای سرخ» در شرق متصل می‌کند. این خطه از ۱۲ کشور آفریقایی عبور می‌کند که عبارتند از: سنگال، گامبیا، موریتانی، مالی، بورکینافاسو، نیجر، نایجریا، چاد، جمهوری مرکزی آفریقا، سودان جنوبی، سودان، اریتره.
