نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«
»

د پکتيکاخونړی برید چا کړی؟  طالب، حکومت که  امریکا

ليکوال او شنونکی: نظرمحمد مطمئن

موږ داخبره نه منو چې يواځي په اعلامیو کې دي داخبره په جګړه کې شکېل لوري رد کړي، چې د یحی خیلو په خونړي برید کې ددوی لاس نه شته، او نه هم د کوم لوري تښه ادعاء منو چې پړه يې په بل لوري ور اچوي، د سیاسي چارو د شنونکو داخبرې چې په دي کې د نړیوالو او سېمې هیوادونو د استخباراتو لاس دی اوسمهال کوم کره ثبوت نه شته، وخت ته اړتیا شته چې څیړنه ؤشي او د برید اصلي عاملین په نښه شي.

سياسې معامله کوونکې دي زموږ ځوانان، زموږ لوبغاړي د خپلو شومو سیاسي اهدافو له پاره نه کاروي، او زموږ ځوانان او لوبغاړي هم باید متوجه وې چې د مغرضو سیاست کوونکو د بد سیاست قرباني نه شي.

د یحی خیلو ولسوالۍ کې د پړاو په سېمه کې خونړۍ پېښه چې تر لسو زیاتو اربکیانو په ګډون زموږ ډیری بې ګناه ملکې افغانان پکې ووژل شول، ګټه يې نه حکومت او نه هم وسلوالو طالبانو ته رسيږي، بلکه ګټه يې نړيوالو او سیمئیزو استخباراتي لوبغاړو ته رسیږي، موږ له دواړو لورو غواړ و چې ددغسي بریدونو په اړه افغان ولس ته سپیناوی ورکړي.

که له يو لوري افغان  حکومت يې پړه پر طالب ور اچوې او کره شواهد وړاندي نه کړي، ددغسي پېښو اړوند حکومت هم ډیری سیاسي شنونکي ځکه ملامتوي چې ولي په دغه ډول ناامن ځای کې دومره ډیرو خلکو ته د اربکیانو ترڅنګ اجازه ورکوي، ځکه اربکیان په جګړه کې شکېل خلک دي او د بېلابېلو کړیو له خوا هدف دي.

که برید ګر د اربکیانو د مشرانو د له منځه وړلو له کبله ځان ته چاودنه ورکوي او بیا عام ملکې بې ګناه خلک وژل کيږي، دا هغه جرم دی چې افغانانو ته د منلو وړ نه دی.

هر ځل چې په افغانستان کې لویه پېښه کيږي، دهغې سره هم مهاله بله پلان شوې خونړۍ پېښه صورت نیسي، او داهرڅه ددي له پاره چې د خلکو اذهان بل لو رته متوجه کړي، بهرنیانو او سیاست کوونکو ته د افغان وینه هیڅ ډول ارزښت نه لري، يواځي خپل ناوړه شوم اهداف ورته مهم دي.

د نومبر په ۲۳مه ۲۰۱۴ سهار مهال د ولسې جرګې له خوا د امريکا او افغانستان ترمنځ نابرابر امنیتې تړون تاید شو، چې ډیری افغانان ددغه ډول د غلامي تړون مخالف ؤ، او هغه وکیلان چې د تړون مخالف ؤ هغوئ ته هم د خبرو اجازه ورنه کول شوه، د ولسې جرګې تالار هم ډک نه ؤ، يواځي ښځينه وکيلاني وي چې غیرحاضرې نه وي.

د تړون تر لاسلیک وروسته ماښام مهال د یحی خیلو خونړۍ پېښه رامنځته کيږي او د تړون لاسلیک او بده پېښه تر خپل سيوري لاندي راولي. د ولس ټوله توجه د تړون له تاید څخه بل لوري ته اړول کيږي.

سمه ده ځینې راپورونه داسي دی چې دلته د اربکیانو د فوټبال د ټیمونو تر منځ د والیبال سیالي وه او ورغلي خلک هم د اربکيانو پلويان ؤ، زما سوال دادی چې هغه اولس ۱۷ تنکې ماشومان چې په سرو وینو کې لت پت پراته ؤ آیا هغوئ اربکیان ؤ؟

هغه ملکې کسان چې وسله يې نه لرله، او د سياست کوونکو د شومو اهدافو قربانیان شول، له هیڅ کوم لوري سره نه ؤ ولاړ ، آیا د هغوئ مرګ ځکه روا دی چې د اربکیانو د والیبال ټورنمنټ ته ورغلي ؤ؟؟؟

نه طالب مني چې دغه برید يې کړی، نه يې حکومت مني چې دغه برید کې لاس لري، او نه يې امريکا مني. ښه دابرید نو بیاچا کړی؟ اسماني تندر دی چې راولویدی؟

که موږ غوښتنه وکړو چې سمه پلټنه دي ؤشي چې دا څه ډول برید ؤ د چا له خوا ؤشو، آیا دابه شکېلې ډلې ومني چې پلټنو ته غاړه کيږدي. طالب خو به ووايې چې ما برید نه دی کړی، شواهد که څوک ولري وړاندي دي کړي.

آیا حکومت به وکولای شي چې کره شواهد وړاندي کړي چې په برید کې د چا لاس دی؟ نه  داسي شواهد چې څو نومونه واخلي او ووايې چې پلان په بهر کې جوړ شوې.

ننۍ ټکنالوژې دومره پرمختګ کړي چې کله په ډیره لیرې پر ته سېمه کې هم کومه پېښه کيږي د هغې انځورونو په ژوندي ډول سره ټلویزونونه ښئې، سمه ده چې په افغانستان کې ټولې سېمې په نړيواله توګه يې کورډیناټ سیسټم ته نه دي داخل شوې، ولي د هر کلي او هرې پوستې کورډیناټ له بهرنيانو (امریکایانو) سره موجود دي، او بهرنیان داسي ټکنالوژي هم لري چې د يوې او دوو ورځو مخکې پېښې انځوریز شکل په هواء کې له موجونو څخه را اخستلای شي.

افغان حکومت ته په کار ده چې له امريکا څخه غوښتنه وکړي چې ددغې پېښې په اړه له سټلایټ څخه هغه اولنی حالت او انځورونه په واک کې ورکړي، چې څه ډول او کوم بریدګر هلته ننوتلی دی، او برید په کوم حالت کې شوې. آیا دا وژونکی بریدګر ؤ؟ چاودنه وه؟ او يا د ټکنالوژې په مټ کومه بله ورته پېښه وه؟

امريکایانو په ډیرو سېمو کې په هواء او ځمکه د څارنې وسایل لګولي دي، اوس چې په پکتیکا کې په ګڼ شمير کې بهرنیان نشته، نه پوهیږم چې په سېمه کې به ددوئ دغه د څارنې وسایل پاتې وي يانه؟

ولي که نړيوال په اوکراین کې د لویدلي الوتکې د لویدلو پیچلی او مغلق شکل او د پېښې حالت معلومولای شې، که په سوریه او عراق کې د کارول شويو وسلو ډول او کارونه معلومولای شي، نو بیا شونې ده چې د يحیي خیلو د پېښې اصلي شکل هم معلوم کړي.

عینې شاهدان وايې چې دا يو سرتیری برید ؤ، د يوه هلک په واسطه شوې او هلک د اربکیانو قومندان ته غیږ ورکړي، په دغه وخت کې چې ځان ته چاودنه ورکوي د تکبیر نعره یې هم کړي ده.

که چيرته دا سرتیری برید وي، پخوانې ډیری سرتیري بریدونه چې شوې دومره مرګ ژوبله يې نه ده لرلي. په کار ده چې وضاحت يې ؤشي.

هغه ژوبل کسان چې روغتونو ته وړل شوې، ډیری يې داسي دي چې د بدن لاندي برخې يې ژوبلې شوې، د طبې معلوماتو پربنسټ ځمکنی انفجار د بدن لاندي برخې له منځه وړي، او سرتیري بریدګر په ټوله کې د خلکو د بدن لوړه برخه له منځه وړي.

دلته نږدې يو موټرسایکل هم ولاړ دی، عیني شاهدان وايې چې موټر سایکل هم انفجار کړی، دابه ومنو چې بریدګر هلته لاره پیداکړي، خو د انفجاري موادو ډک موټر سایکل د چا له خوا د چا په مټ دغه مهم ځای ته رسول شوی او بیا امنيتې کسان هم پرې نه دي شکمن شوې.

برید هغه وخت سرته رسیدلي چې د ټورنمنټ د پای شيبې دي، د اربکیانو مهم قومندان همدې ځای ته رارسيږي.

ددغه ډول بریدونو اصلي سرچینې او عوامل په کار دی چې له منځه یوړل شې، او اصلي عامل يې په هیواد کې روانه جګړه، زور زیاتی، له ولس سره ناسم چلند او د بهرنیانو شتون دی.

زه خپل له درد او غم ډک تسلیت د يحیی خیلو خلکو او هغو کورنیو ته وړاندي کوم چې په خونړۍ پېښه کې يې د کورنۍ بې ګناه غړې له منځه وړل شوې او يا خو ژوبل شوې.

اوس که سېمې ته ډاکټر عبدالله عبدالله ورځې او يا روغتون ته ډاکټر اشرف غني او عبدالرشید دوستم ورځي، ګټه يې څه ده، دوئ به هم د کرزي په ډول د وژل شويو کورنیو ته کم او زیات ۲۰۰۰ ډالر او ژوبل شويو ته کم او زیات ۱۰۰۰ ډالره ورکړي، او د افغان وینه به د پخوا په ډول ارزانه خرڅه کړي.

آیا دحکومت او طالبانو ناوخته خواخوږې به دهغو ۱۷  تنکیو ماشومانو مورګانو ته د کوم درد دواء شې؟

حکومت ته په کار ده چې د پېښې سمه پلټنه وکړې، د مستدللو دلایلو سره ولس ته راوړاندي شې او حقایق د ولس مخکې کيږدي.

وسلوال طالبان هم باید د پېښې اړوند افغان ولس ته سپيناوی وړاندي کړي، که ددوي له نوم څخه په رښتیا هم څوک ناوړه ګټه پورته کوي باید مخنیوی يې وکړي.

زه باوري یم چې د ماشومانو، بې ګناه افغانانو او ملکې کسانو مرګ ته هیڅ مسلمان زړه نه ښه کوي، او نه هم د بې ګناه خلکو وژلو اوله منځه وړلو ته د اسلام اساسات اجازه ورکوي.

دغه خونړۍ پېښه به وروستۍ نه وي، مخکې هم موږ افغانان د پردیو د ګټو قرباني شوې يو، اوس هم افغان ولس قرباني کيږي او دغه ډول ناوړه کړنۍ به دوام ولري، چې زموږ بې ګناه کسان د خپل منځي نفرتونو د زياتوالي په موخه قرباني شي.

د پکتیکا پېښه او ديته ورته پيښې يواځي د افغان ولس په منځ کې نفرتونه پيداکوي، دواړو لورو (حکومت او وسلوال طالب ) ته يې د ګټې پرځای زیان ډیر دی، دواړه لوري باید هڅې وکړې چې ددغه ډول کړنو مخنیوی ؤشي او افغان ولس د پرديو د شومو اهدافو او بدو سیاستونو قرباني نه شي.