شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

آیا محمد اشرف غني د بیا راڅرګندېدو په درشل کې…

نور محمد غفوری لنډیز د ۲۰۲۱م کال د اګست له سیاسي بدلون وروسته…

برگردان، یا همان واژه‌ی شناسای عربی ترجمه

محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب دینی-فلسفی من بیش از این نه می‌دانم از گذشته‌‌های…

چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

«
»

د طالب او روسيې ايډيال؛ پرون دښمني نن ترې سوال

په داسې حال کې چې د مرغومې شپږمه د افغانستان په تاريخ کې هغه ورځ بلل کيږي چې پخواني شوروي لښکر پر افغانستان يرغل وکړ او د دغه هیواد سياسي ، ټولنيز او اقتصادي برخې ته يي دروند زيان اړولی؛ نن ورځ د اوسني عصر په اصطلاح مجاهد (طالب) په مسکو کې د پرون ورځې دښمن ته د سوال لاس اوږدوي. ټاکل شوې چې نن په مسکو کې د چين، پاکستان او روسيې له لوري په درې اړخيزه ناسته کې د وسله والو طالبانو او يادو هيوادونو تر منځ خبرې وشي. که څه هم تر اوسه د دې غونډي په اړه ډیر معلومات نه دي خپاره شوي خو د چين او پاکستان د بهرنيو چارو وزارتونو ويلي چې د افغانستان سوله او امنيت د دې غونډې اصلي اجنډا ده. دا غونډه په داسې مهال ترسره کيږي چې په وروستيو کې روسي چارواکو منلې چې د داعش پر ضد يې له وسله والو طالبانو سره اړيکې هم ټينګې کړي دي.

د افغانستان په تاريخ کې توره ورځ چې د يو نیم ميليون افغانانو د وژلو او ټول هيواد د کنډ و کپر کيدو سربيره له هيواده د پنځه ملیونه افغانانو کډه کيدو سبب شوه. سږکال د جدي شپږمه په افغانستان باندې د پخواني شوروي اتحاد د لښکرو له اووه دیرشمې کلیزې سره برابره ده. پوره اووه دېرش کاله وړاندې د مرغومې په شپږمه د پخواني شوروي اتحاد په زرګونو ځواکونو په افغانستان یرغل وکړ او د خلق د ډیموکراتیک ګوند د واکمن حفیظ الله امین واکمني یې نسکوره کړه او پرځای یې د دغه ګوند یو مشر ببرک کارمل د واک په ګدۍ کښینوه. دغې ورځې افغانستان له داسې بې ثباتۍ سره مخ کړ چې تر ننه بیرته د ثبات حالت ته ندی ستون شوی.

پرون ورځ څو څيرې د انګريز په لارښوونه د مجاهد په نامه راپاڅيدل او د انګريز لخوا په ورکړل شوې وسلې يې د روس پر ضد جګړه وکړه. نن ورځ هماغه کرغيړنې څيرې چې اوس هم له روس سره جهاد يې خپله سياسي وسيله ګرځولې؛ همدې روس ته د خيرات کچکول نيسي او د افغان حکومت د تضعيف او د افغانانو د وژنې لپاره ترې وسله او مرسته غواړي. همدغه طالب چې په افغانستان کې د جګړې او افغان وژنې ته له افغان نظام سره د جهاد نوم ورکړی دی؛ د روس زنه نيسي او ترې د وسلو خيرات غواړي. همدغه طالب چې پر افغان حکومت د نورو هيوادونو د غلامۍ تور پوري کوي او ورسره جنګيږي؛ نن په خپله له يو کفري هيواده د ځان د تمويل او تجهيز ګدايګري کوي.

نه پوهيږم طالب په کوم دليل اوس ځانته په افغانستان کې د افغان وژنې او جګړې لپاره خپله سرتمبګي جهاد بولي؟ طالب به وروسته له دې چې له روسيې سره يارانه اچوي؛ څنګه په افغان حکومت چې د نړيوالو قوانينو او خپلو ملي ګټو ته په کتو له نورې نړۍ سره اړيکې ټينګوي؛ د نورو د غلامۍ تور پورې کوي؟

طالبه اورپکيه غلام ته يې که د افغانستان حکومت؟ تاسې خو تر ننه غلام ابن غلام وئ. په دې معنا چې تاسې خو تر ننه د انګليس د غلام؛ (پاکستان) غلامي کوله. او اوس مو خپل نوم په نړیواله کچه روښانه کړ چې تاسې د پاکستان او د ايران د لوبو نانځکې ياست. هر رنګه چې دوی دواړه هيوادونه وغواړي؛ هماغسې مو خپل ډول ته نڅولی شي. له روسيې سره له اړيکو او يارانې درلودلو وروسته په افغانستان کې د طالب د جهاد دعوه په ځان ملنډې وهل دي. په دې معنا يو څوک چې په خپله د يو کفري هيواد په لمن کې لټيږي نو څنګه بيا په بل چا د کفري هيوادونو د ملګرتيا تور پورې کوي؟ يو څوک چې په خپله وسله، معاش او امکانات له يو کفري هيواده تر لاسه کوي نو په بل هيواد کې د دې له امله چې له نورو هيوادونو سره اړيکې ساتي؛ څنګه د غلامۍ تور پورې کولی شي؟

اوس طالب ښه روښانه کړله چې په افغانستان کې يې جنګ او جګړې د مذهبي ايډيالوژۍ له مخې نه بلکې د خپلو نورو بادارانو د خوشحالولو او د هغوی په اشاره دي.

لیکنه : خوشحال آصفي