عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

جنگ و درگیری‌های خشونت‌بار: چگونه همه ما را تحت تأثیر…

جهان امروز با چالش‌های بی‌شماری روبرو است، اما یکی از…

نمک بپاش

تو هی نمک بپاش روی زخم‌ها روزی خون‌های سرخ جاری بر سیم خاردارها به…

تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

«
»

د طالب او روسيې ايډيال؛ پرون دښمني نن ترې سوال

په داسې حال کې چې د مرغومې شپږمه د افغانستان په تاريخ کې هغه ورځ بلل کيږي چې پخواني شوروي لښکر پر افغانستان يرغل وکړ او د دغه هیواد سياسي ، ټولنيز او اقتصادي برخې ته يي دروند زيان اړولی؛ نن ورځ د اوسني عصر په اصطلاح مجاهد (طالب) په مسکو کې د پرون ورځې دښمن ته د سوال لاس اوږدوي. ټاکل شوې چې نن په مسکو کې د چين، پاکستان او روسيې له لوري په درې اړخيزه ناسته کې د وسله والو طالبانو او يادو هيوادونو تر منځ خبرې وشي. که څه هم تر اوسه د دې غونډي په اړه ډیر معلومات نه دي خپاره شوي خو د چين او پاکستان د بهرنيو چارو وزارتونو ويلي چې د افغانستان سوله او امنيت د دې غونډې اصلي اجنډا ده. دا غونډه په داسې مهال ترسره کيږي چې په وروستيو کې روسي چارواکو منلې چې د داعش پر ضد يې له وسله والو طالبانو سره اړيکې هم ټينګې کړي دي.

د افغانستان په تاريخ کې توره ورځ چې د يو نیم ميليون افغانانو د وژلو او ټول هيواد د کنډ و کپر کيدو سربيره له هيواده د پنځه ملیونه افغانانو کډه کيدو سبب شوه. سږکال د جدي شپږمه په افغانستان باندې د پخواني شوروي اتحاد د لښکرو له اووه دیرشمې کلیزې سره برابره ده. پوره اووه دېرش کاله وړاندې د مرغومې په شپږمه د پخواني شوروي اتحاد په زرګونو ځواکونو په افغانستان یرغل وکړ او د خلق د ډیموکراتیک ګوند د واکمن حفیظ الله امین واکمني یې نسکوره کړه او پرځای یې د دغه ګوند یو مشر ببرک کارمل د واک په ګدۍ کښینوه. دغې ورځې افغانستان له داسې بې ثباتۍ سره مخ کړ چې تر ننه بیرته د ثبات حالت ته ندی ستون شوی.

پرون ورځ څو څيرې د انګريز په لارښوونه د مجاهد په نامه راپاڅيدل او د انګريز لخوا په ورکړل شوې وسلې يې د روس پر ضد جګړه وکړه. نن ورځ هماغه کرغيړنې څيرې چې اوس هم له روس سره جهاد يې خپله سياسي وسيله ګرځولې؛ همدې روس ته د خيرات کچکول نيسي او د افغان حکومت د تضعيف او د افغانانو د وژنې لپاره ترې وسله او مرسته غواړي. همدغه طالب چې په افغانستان کې د جګړې او افغان وژنې ته له افغان نظام سره د جهاد نوم ورکړی دی؛ د روس زنه نيسي او ترې د وسلو خيرات غواړي. همدغه طالب چې پر افغان حکومت د نورو هيوادونو د غلامۍ تور پوري کوي او ورسره جنګيږي؛ نن په خپله له يو کفري هيواده د ځان د تمويل او تجهيز ګدايګري کوي.

نه پوهيږم طالب په کوم دليل اوس ځانته په افغانستان کې د افغان وژنې او جګړې لپاره خپله سرتمبګي جهاد بولي؟ طالب به وروسته له دې چې له روسيې سره يارانه اچوي؛ څنګه په افغان حکومت چې د نړيوالو قوانينو او خپلو ملي ګټو ته په کتو له نورې نړۍ سره اړيکې ټينګوي؛ د نورو د غلامۍ تور پورې کوي؟

طالبه اورپکيه غلام ته يې که د افغانستان حکومت؟ تاسې خو تر ننه غلام ابن غلام وئ. په دې معنا چې تاسې خو تر ننه د انګليس د غلام؛ (پاکستان) غلامي کوله. او اوس مو خپل نوم په نړیواله کچه روښانه کړ چې تاسې د پاکستان او د ايران د لوبو نانځکې ياست. هر رنګه چې دوی دواړه هيوادونه وغواړي؛ هماغسې مو خپل ډول ته نڅولی شي. له روسيې سره له اړيکو او يارانې درلودلو وروسته په افغانستان کې د طالب د جهاد دعوه په ځان ملنډې وهل دي. په دې معنا يو څوک چې په خپله د يو کفري هيواد په لمن کې لټيږي نو څنګه بيا په بل چا د کفري هيوادونو د ملګرتيا تور پورې کوي؟ يو څوک چې په خپله وسله، معاش او امکانات له يو کفري هيواده تر لاسه کوي نو په بل هيواد کې د دې له امله چې له نورو هيوادونو سره اړيکې ساتي؛ څنګه د غلامۍ تور پورې کولی شي؟

اوس طالب ښه روښانه کړله چې په افغانستان کې يې جنګ او جګړې د مذهبي ايډيالوژۍ له مخې نه بلکې د خپلو نورو بادارانو د خوشحالولو او د هغوی په اشاره دي.

لیکنه : خوشحال آصفي