نظرمحمد مطمئن

لیکوال او شناند

تر ډیره طالبان په ځنډ په ځینو برخو کې بدلون راولي، ولي په ځینو برخو کې بیا کله کله بیړني او ژر ژر بدلونونه راولي. که د طالبانو د نظام او واکمنۍ وخت او بیا تیرو ۱۷ کلونو اړوند ځغلند نظر واچول شي، دا پکې تر سترګو کیږي، چې د وخت د غوښتنو سره سم یې د کسانو ګمارنه او له یو ځای څخه بل ځای ته تبدیلول کړي.

د طالبانو د قطر د سیاسي دفتر مشرتوب تر هغه وخت پوري سید محمد طیب اغا وکړ، تر څو یې خپله له دندې څخه استعفی ورکړه، او بیا د دفتر مشرتوب تر هغه مهاله ښاغلي عباس ستانکزي وکړ، چې ملا برادر اخوند د طالبانو د مشر سیاسي مرستیال او د سیاسي دفتر مشر وټاکل شو، خو لا هم عباس ستانکزی په سیاسي کمیسون کې تر ټولو په لوړ ځای پاتې دی، هغه به د مذاکراتي ډلې مشرې کوي، او له دي سره سره ویل کیږي، چې په رسمیاتو کې به د سیاسي دفتر مرستیال مشر او بل مرستیال مشر به ملا عبدالسلام حنفي و.

طالبانو ولي د مذاکراتو ډله اعلان کړه:

له امریکا او نړیوالو سره انديښنه وه، او  ډیر ځله یې له بېلابېلو لارو غوښتي وو چې د طالبانو مذاکراتي ډله کې په کار ده چې د طالبانو مهم او قوي اشخاص شتون ولري، که څه هم طالبانو هر ځل ویلي وو او وایې چې د مذاکراتو اړوند واکونه د قطر سیاسي دفتر سره دي، خو بهرنیانو به انديښنې ښودلې.

هماغه وو چې طالبانو لومړی د قطر د سیاسي دفتر لپاره ۵ نور غړي، هغوی چې له ګوانتانامو څخه را خلاص شوي وو، او قطر کې اوسېدل ور زیات کړل، او دا یو لوی پرمختګ وو. له دي وروسته دا انديښنه نه وه پکار چې د قطر سیاسي دفتر به څومره واکونه ولري.

طالبانو له هغه وروسته یو بل مهم ګام پورته کړ، په طالبانو کې ډیر منل شوي سیاسي او نظامي شخص ملا برادر اخوند د طالبانو د مشر شیخ هبة الله صاحب لخوا د هغه سیاسي مرستیال او د سیاسي کمیسون مشر وټاکل شو.

پاتې دي نه وي، چې له امریکایانو سره په قطر کې څو ځله د قطر د سیاسي دفتر مشر او غړو د افغان – امریکا جګړې د ختم اړوند  خبرې کړي، ولي په ابوظبۍ کې په خبرو کې د رهبري شورا غړی ملا امیرخان متقي او همدارنګه ملا عباس اخوند او دریو نورو مهمو کسانو هم برخه درلودله.

په قطر کې د جنوري میاشت کې ۶ ورځني مذاکرات د طالبان او امریکا لخوا ښه وو، دواړه لوري خوښ وو، پریکړه شوې وه چې د ځینو مسایلو اړوند به دواړه لوري مسلکي کاري ډلې ګماري، چې عملاً هغوی کار پېل کړی.

اوس چې بیا ځل خلیلزاد د ځینو هیوادونو سفر پېل کړی، او فکر کیږي چې دا ځل به ډیر وخت په دوحه کې تیر کړي، داسي ویل کيږي چې دا ځل به ځینې پریکړي عملاً د طالبانو او امریکایانو ترمنځ کیږي، او د پریکړو عملي کېدل به هم صورت مومي، د همدې لپاره بیا هم داسي ګنګوسي وي چې امریکایان لا هم غواړي چې د فبروري پر ۲۵مه او ۲۶مه د پریکړو پر مهال د طالبانو ډیر واک لرونکي کسان په مذاکراتو کې برخه ولري.

ددې لپاره چې طالبان سولې ته رسیدو لپاره ژمنتیا وښيې او خپله لیوالتیا نړیوالو ته ښکاره کړي، د افغان – امریکا جګړې د ختم اړوند پریکړو کې له امریکایې لوري سره ډیره قوي ډله ولري، هماغه وو چې د امریکایانو سره د مذاکراتو ۱۴ کسیزه ډله یې اعلان کړه.

داچې د جنوري میاشت په ۶ ورځینو ناستو کې پریکړه شوې وه چې د طالبانو او امریکایانو لخوا به دوه دوه کاري او مسلکي ډلې ګمارل کیږي، تر څو له یو بل سره د ځینو مسایلو اړوند کار او د امکان تر حده نا رسمي توافقات ومنل شي، بیا همدا کاري ډلې همهغه چمتو توافق شوې مسایل د فبروري پر ۲۵مه د رسمي مذاکراتو پر مهال وړاندي کوي. له همدې امله به وي چې طالبانو د ۱۴ کسانو لسټ خپور کړ. ویل کیږي چې د امریکا د یوې کارې ډلې مشر ممکن خلیلزاد او د بلې کارې ډلې مشرې ممکن جنرال میلر په غاړه ولري.

دا کسان څوک دي:

ملا برادر اخوند: د طالبانو د مشر سیاسي مرستیال، د رهبري شورا غړی، د سیاسي کمیسون مشر، د طالبانو د نظام پر مهال د هرات والي، وروسته د مرکزي قول اردو قومندان، پر افغانستان د امریکا تر حملې وروسته د ملا محمد عمر مجاهد نائب او د طالبانو ټولې سیاسي او نظامي چارې عملاً د ده لخوا مخته وړل کیدې.

د طالبانو  مذاکراتي ډله:

له ګوانتانامو څخه د ۵ را خلاص او تبادله شوې بندیانو په شمول، دا ځل په یاده ډله کې ۶ تنه د رهبري شورا غړي، د ملامحمد عمر مجاهد صاحب ورور،  د مولوي نصرالله منصور صاحب وراره، د مولوي یونس خالص بابا زوی، د مولوي جلال الدین حقاني صاحب زوی هم شتون لري.

۱ ــ  ښاغلی شیرمحمدعباس ستانکزی د مذاکراتي ډلې مشر، د رهبري شورا غړی، د طالبانو د نظام پر مهال د بهرنیو چارو مرستیال وزیر، وروسته د عامې روغتیا مرستیال وزیر وو.

۲ ــ مولوي ضیاءالرحمن مدني، د سیاسي کمیسون غړی، د طالبانو د نظام پر مهال د پروان او بیا وروسته د لوګر والي وو.

۳ ــ مولوي عبدالسلام حنفي، د سیاسي دفتر مرستیال مشر، د رهبري شورا غړی، د طالبانو د نظام پر مهال د ښوونې او روزنې مرستیال وزیر وو.

۴ ــ شیخ شهاب الدین دلاور، د سیاسي کمیسون غړی، د طالبانو د نظام پر مهال د کندهار د تمیز رئیس، پاکستان او سعودي عربستان کې سفیر تیر شوی.

. ۵ ــ ملا عبداللطیف منصورد، د رهبري شورا غړی، د امریکا تر حملې وروسته یو ځل د سیاسي کمیسون مشر پاتې شوی، د طالبانو د نظام پر مهال د هلمند والي او بیا وروسته د ذراعت وزیر وو.

۶ ــ ملا عبدالمنان عمري د طالبانو د معنوي مشر ملامحمد عمر مجاهد ورور، د رهبري شورا غړی او د ملکي تلفاتو او شکایتونو اوریدو د کمیسون مشر.

۷ ــ مولوی امیرخان متقی، د رهبري شورا غړی او شیخ هبة الله صاحب د دفتر مشر، د طالبانو د نظام پر مهال د اطلاعاتو او کلتور او بیا وروسته د پوهنې وزیر.

۸ ــ ملا محمد فاضل مظلوم، د ګوانتانامو څځه راخلاص او تبادله شوی بندي، د طالبانو د نظام پر مهال د دفاع وزارت لوی درستیز.

۹ ــ  ملا خیرالله خیرخواه، د ګوانتانامو څځه راخلاص او تبادله شوی بندي، د طالبانو د نظام پر مهال د کورنیو چارو وزیر. ۱۰ ــ مولوي مطیع الحق، د مولوي محمد یونس خالص بابا مشر زوی.

۱۱ ــ ملا محمد انس حقانی، د مولوي جلال الدین حقاني زوی. په بحرین کې د امریکایانو لخوا ونیول شو، افغان حکومت ته ورکول شو، اوس مهال په کابل کې بندي دی.

۱۲ ــ  ملا نورالله نوری، د ګوانتانامو څځه راخلاص او تبادله شوی بندي، د طالبانو د نظام پر مهال د شمال زون تنظیمه رئیس او د بلخ والي.

۱۳ ــ مولوي محمدنبي عمري، د ګوانتانامو څځه راخلاص او تبادله شوی بندي، د طالبانو د نظام پر مهال د مولوي جلال الدین حقاني د ښي لاس ملګری او سلاکار.

۱۴ ــ ملا عبدالحق وثیق، د ګوانتانامو څځه راخلاص او تبادله شوی بندي، د طالبانو د نظام پر مهال د استخباراتو مرستیال مشر.