جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«
»

د شهيد اونۍ او هير شوي شهيدان

د وږي مياشتې ۱۸ مه نېټه چې د شهيد اونۍ او پخواني جهادي قوماندان احمدشاه مسعود د ترور له ورځې سره برابره ده، تېره ورځ په کابل کې په داسې حال کې ولمانځل شوه چې په ټول ښار کې د ویرې فضا خوره وه. په کابل ښار کې تر ډېره د موټرو هغه کاروانونه تر سترګو کېدل چې د احمد شاه مسعود عکسونه یې لېږدول، په ځینو کې یې وسله وال کسان ناست وو او هوايي ډزې یې کولې چې تر ډېره يې د ښار نظم ګډوډ کړی وو. د دغو کسانو په مینځ کې چې په خلکو کې يې د ويرې فضا خپره کړې وه؛ حتي واړه ماشومان هم لیدل کېدل چې وسلې يې ګرځولې او د پولیسو په مخ کې یې ډزې کولې.

احمد شاه مسعود په ۲۰۰۱ کال کې د سپټمبر يوولسمې تر پېښې دوه ورځې وړاندې په همدې ورځ په یوه ځانمرګي برید کې ووژل شو. وروسته پر افغانستان د امریکا په برید کې د طالبانو واکمني وپرځېده او په دغه هېواد کې نوی حکومت رامنځته شو چې د مسعود ملګرو هم په کې پراخه ونډه درلوده. له همغه راهیسې د هغه د تلین ورځ په رسمي ډول لمانځل کېږي. د وږې اتلسمه د افغانستان په جنتري کې د شهيد د اونۍ په نوم نومول شوې او په دې ورځ د شهيدانو ياد ته د درنښت په هدف، د خلکو له لورې د مقاومت پر څلي د ګلو ګېډۍ کېښودل کيږي. خو په افغانستان کې دا ورځ په داسې حال کې لمانځل کيږي چې د ګڼ شمېر شهيدانو کورنۍ او ورثه وايي حکومت ورته چندان پاملرنه نه ده کړي او په ډیر ستونزمن شکل د ژوند ورځې شپې سباکوي.

په افغانستان کې د وږي اتلسمه که څه هم د شهيد د اونۍ په نوم لمانځل کيږي خو په حقيقت کې د دې ورځې لمانځلو سياسي رنګ خپل کړی دی او يواځې په کې هغه وژل شوي کسان ياديږي چې د خپل واک پر مهال يې هم قدرت او زور درلود او وروسته له مرګه يې هم ورثه په بېلابېلو بڼو د واک او امتياز غوښتنه کوي. په دې ورځ د دې پر ځای چې د شهيد مقام ته درناوی وشي، د هيواد ټول شهيدانو روحونو ته دعاوې وشي، ختمونه وشي، د شهيدانو د کورنيو احوال واخيستل شي، د شهيدانو د یتيمانو د حال پوښتنه وشي؛ په دې ورځ تر ډيره د جهادي ټيکه دارانو لخوا د ځان غوښتنې غږونه پورته کيږي او خپل د دوی په اصطلاح شوی جهاد په خلکو او حکومت پلورل کيږي.

پر خلکو د جهاد پلورنې ښه مثال يې د استاد سياف وروستۍ وينا ده چې ويلي دي څوک چې مجاهد او غیرمجاهد سره برابر وګڼي کافر دی. د استاد سياف په باور د مسلمانۍ معيار يواځې جهاد کول او مجاهد کېدل دي. د نوموړي په باور که چا مجاهد او غير مجاهد سره برابر وګڼل نو د اسلام له دايرې ووت. په داسې حال کې چې په هيڅ قرآني او يا نبوي ص احاديثو کې يادونه نه ده شوې چې د مجاهد او غير مجاهد انسان په برابر شمېرلو سره دي يو څوک د اسلام له دايرې بهر شي.

داسې نه ده چې په افغانستان کې يواځې څو محدودو څېرو جهاد کړی دی او واک او امتياز يې بايد همدوی واخلي؛ دلته ټول ملت قرباني ورکړې او هر فرد فرد حتی ونو، کاڼو او بوټو هم خپله قرباني ورکړې ده. خو له بده مرغه دلته يواځې هغوی شهيدان ګڼل کيږي چې په تير کې هم په واک پاتې شوي وي او اوس يې هم د کورنۍ غړي په واک کې پاتې وي. دلته د غريب او بې واکه افغان وينه د زورواکي او قدرتمند له وينې سره توپير لري. دلته د څوکۍ د څښتن او بې څوکۍ مجاهد د جهاد تر منځ توپير کیږي. دلته د هغه مجاهد قرباني هيره شوې چې د خاورې، ناموس او اسلام څخه د دفاع په خاطر يې خپل ژوند قرباني کړی دی. دلته د بې زوره شهيد د کورنۍ یتيمان اوس هم بې سرپرسته او له کړاوه ډک ژوند تيروي.

اوس هم د هيواد په هر کونځ کې د اصلي شهيدانو کورنۍ بې سرپرسته دي او ميرمنې يې په سوالګرۍ د ژوند شپې سبا کوي. که د روس او انګليس د وحشت د مهال شهيدان پر ځای پريږدو او يواځې په تيرو شپاړسو کلونو کې د افغان امنيتي ځواکونو د شهيدانو کورنۍ حساب کړو نو شمېر يې له لکونو اوړي چې نه يې حکومت غږ اوري او نه يې جهادي ټيکه داران په سترګو ويني. د امنيتي ځواکونو په زرګونو کورنۍ شته چې د خلکو او خاورې د ساتنې په لار کې يې د کورنۍ غړي له لاسه ورکړي او اوس يواځې د سوال په ډوډۍ د ژوند شپې سبا کوي خو څوک يې پوښتنه نه کوي.

مونږ دا نه وايو چې د شهيد اونۍ دې نه لمانځل کيږي يا دې د جهاد ټيکه داران خپل امتيازونه نه غواړي؛ ودې غواړي او ورځ دې هم ولمانځل شي، د خاورې اصلي شهيدان دې هم نه هيريږي. د اصلي شهيدانو د يتيمانو اوښکې دې پاکې شي، د اصلي شهيدانو د کورنۍ غم دې وخوړل شي او د اصلي شهيدانو د کورنیو د حال پوښتنه دې وشي. د زورواکي او بې زوره افغان وينه يو شان ده، دلته د هيواد فرد فرد حتی کاڼو او بوټو هم قرباني ورکړې ده، حکومت دې يواځې د زور لرونکو اشخاصو په خدمت کې نه اوسي، لږ دې بې واکه او د هغو شهيدانو کورنيو ته هم سر ورښکاره کړي چې د امنيتي ځواکونو په ليکو کې يې د کورنۍ سرپرستان له لاسه ورکړي او اوس د سوال په ډوډۍ د ژوند شپې سبا کوي.

لیکنه : خوشحال آصفي