کلبه ی تارم!

امین الله مفکر امینی       2025-11-02! دربســاطی بیکسی ام ، دلبری آمـد با…

خاطره ها بیانگر واقعی ترین حقایق تاریخی 

نویسنده: مهرالدین مشید خاطره ها تصویری از "تاریخ در بستر جغرافیا" بازهم…

ګوندي فعاليتونه او دموکراسي

نور محمد غفوری یادونه: دا مقاله مې په ۲۰۱۸ کال لیکلې ده…

سکوت در برابر گستاخی های پاکستان بار بار مسئولیت افغانستان…

حکومت‌های افغانستان زمانی می‌توانند در تامین امنیت و ثبات موفق…

سخنی عشق!

               2025-09-02! امین الله مفکر امینی گرسخـــــن زعشق گویی زعصمتِ این گوهربــــدان کزعشق به…

سکوت خلیفه در برابر امیر شکست یا فرصتی برای انحام…

نویسنده: مهرالدین مشید عباس ستانکزی: ملایعقوب کل روند را از مسیر…

زمانیکه کیفرخواست دادستان وحکم دادگاه  منفعل گردد  

نکارشی از سخی صمیم  مسئول کیست و عدالت کجاست؟  ***  ایجازی ازین مختصر!    …

شکست و باخت قدرت

شکست و باخت قدرت نه تنها حس ملی و مردمی…

آیا سراسیمه گی طالبان ، سقوط شان را در پی…

      نوشته ی : اسماعیل فروغی       درخواست دادگاه بین…

هوش مصنوعی دیپسیک

دکتر بیژن باران پیشرفت چین در جهان چند قطبی…

غریزه در سلب عقل: دلیل نبود دولت مدرن در افغانستان...!

عقل نیروی تفکر و گوهر شناسایی حق در برابر باطل…

۲۱ و ۲۲ دلو فتح افشار

نه ماه از ورود گروه‌های جهادی در کابل می‌گذشت، از…

یادمان سیاوش کسرایی

نوزدهم بهمن ماه هر سال، روزی است که نام سیاوش…

لیبرال ها، میان ماکس وبر، و کارل مارکس

-- max weber 1864-1920 آرام بختیاری جامعه شناسی بورژوایی در مقابل جامعه…

گنج شایگان 

رسول پویان  همیـشـه ثـروت و کاخ طلا نمی ماند  شــکـوه و دبـدبـه…

همخوابگی های سیاسی نافرجام طالبان افغانستان و آخوند های ایران

نویسنده: مهرالدین مشید افتضاح دیپلوماسی هوتل محور ایران در افغانستان عباس عراقچی، روز…

عالم دگر

نوشته نذیر ظفردیــــــده از امیــــــال دنیا بسته امدر دلـــــــم…

بشدار سامی

آقای "بشدار سامی" (به کُردی: بەشدار سامی)، شاعر و فتوگرافیست…

کابل آبستن یک تحول در موجی از اختلاف های درونی…

نویسنده: مهرالدین مشید سرنوشت ملاهبت الله در گرو عصیان همرزمان و…

هم پیوندی

جهان با حفظ،نا همگونی ها یک کل به هم پیوند…

«
»

د دوحی د سولې هوکړه، او څو عملي وضاحتونه!

لیکنه:  قاضي نجیب الله جامع
۱. د افغانستان د حکومت او امریکا د دفاع وزیر ترمنځ د فبروری پر ۲۹ د ګډي اعلامیه په ۳ بندونو کې د دوحی د سولې له هوکړې رسما ملاتړ او د مراجعه کوونکي سند په توګه منل شوی.۲. زلمی خلیلزاد کابل ته له طالبانو سره د مذاکراتو د هر پړاو په پیل، منځ او یا اخیر کې کابل ته نږدی تر ۲۰ ځله ډير سفرونه کړې او په هر سفر کې یې د افغان حکومت د ویاندویانو په خبره چې دویته د مذاکراتو له بهیر او کېدونکي تصمیمونو څخه په جریان کې کول.
۳. د ملي مصالحي شورا مشر ډاکتر عبدالله عبدالله له طلوع نیوز سره د خبرو پرمهال د دې هوکړې څخه خبرتیا او وروسته له هغه چې د دې شوراه مشر شو دا هوکړه یې بیا ـ بیا تایید او د هغي موادو او مفادو ته یې په ډاګه ژمنتیا ښوودلی.۴. د طالبانو او افغان حکومت ترمنځ ۱۰ ورځي رسمی او نږدی یوه نیمه میاشت غیری رسمی اورکم د همدې هوکړې په بنسټ شوی.
۵. د قطر ـ دوحی د سولې هوکړې په بنسټ تر ۵۰۰۰ زیات طالب بندیان د افغان حکومت له لوری آزاد کړای شول.۶. د قطر په دوحه کې روان بین الافغاني مذاکرات د همدې هوکړې پر بنسټ وروسته له هغه چې ۵۰۰۰ طالب بندیان خلاص شول پیل شو.
۷. د افغانستان د حکومت مذاکره کوونکي پلاوی له طالبانو سره د دوحي هوکړه، د بین الافغاني مذاکراتو د بنسټ یا اساس په توګه ومنله او پدې سره د بین الافغاني خبرواترو هغه بندون پایته ورسېده چې ۳ میاشتي یې دوام موندلي وو.۸. امریکایی حکومت خپل زرګونه عسکر، له افغان حکومت سره د ۲۰۱۴ ز کال د امنیتي تړون په خلاف د دوحي د سولې د هوکړې د درې ګوني بهیر پر بنسټ وایستل او دا لړۍ حتا د امریکا د کنګرې دهغه قانون چې هرڅه دې د بایډن د اداری تر راتګه وځنډول شي لا هم روان دې.۹. امریکا د دوحی له هوکړې وروسته دغه سند پخپل لاس د ملګروملتونو د امنیت تر شوراه یوړل، هلته یې د دې ځواکمنۍ نړېوالي شورا تایید پرې واخېست، د دې ترڅنګ اروپایی ټولني، کاناډا، چین او روسیې د ځانګړو اعلامیو له لاري دا تړون تایید او ورڅخه یې نړېوال ملاتړ وکړل.۱۰. امریکا د دوحی له تړون وروسته لسګونه اډې وتړلي، ویجاړې یې کړلي او تراوسه یې دغه تړون ته نږدی بشپړه ژمنتیا څرګنده کړې.
۱۱. د جینواه په کنفرانس کې چې څو اونۍ وړاندې له افغانستان سره د افغان حکومت د ستراتیژیکو ملاتړو له لوری رابلل شوی وو، ټولو د دغه تړون په پلي کېدا ټېنګار وکړل، حتا امریکا خو خپلي ۶۰۰ میلیونه ډالر مرسته هم سولې ته د حکومت په ژمنتیا او تر یوه کاله مشروطی اعلان کړلي، د دې ترڅنګ د جینوا د ناستي پیغام د جګړې پرځای په سولې ټینګار او له جګړې نور په نه ملاتړ سره پایته ورسېدل.
۱۲. د دې ټولو سربېره د دوحي په هوکړه کې ټول څلور ګونې بحثونه چې د امریکایی ځواکوونو په ۱۴ میاشتو دننه کې وتل، له القاعده سره د طالبانو د اړیکو پرېکول، د تاوتریخوالی کموالی او د بین الافغاني مذاکراتو پیل وو، خوراه څرګند او پدې اړوند نږدی کال کیږی چې حکومتي مشرانو کله هم نیوکه نه ده کړې.۱۳. د دې ټولو سربېره د امریکا نوی ډیموکراټ ولسمشر چې څو ورځی وروسته یانې د ۲۰۲۰ ز کال د جنوری په ۲۰مه به په رسمي توګه د امریکا ولسمشر شي، د نوموړې د ملي امنیت ځانګړې سلاکار هم څو ورځی وړاندې له CNN سره په یوه مرکه کې د طالبانو ـ امریکا د سولې هوکړه تایید او پدې اړوند یې د جوبایډن ادارې دریځ هم روښانه کړل.۱۴. افغان حکومت چې کله هم د جګړې د کموالی او اوربند بحثونه کوی، یا له القاعده او نورو ترهګرو ډلو سره د طالبانو په اړیکو نیوکه کوی، نو د استدلال ټکي او منطق یې د دوحي د سولې هوکړه وی.
د دې ټولو وضاحتونو، بحثونو، حقوقي، سیاسي او نړېوالو مشروعیتونو او په ځانګړې ډول د څه کم یوکال په تیرېدو سره که سړې له منطقي اړخه هم د یو څه مخالف یا موافق وی، ګمان نه کووم چې د دوحي د سولې هوکړه دې لا بیا هم ګونګه او پیچلي وی.