طرح قانون اساسی فدرال برای افغانستان

هرشخص یا هر گروه حق دارد در مورد کشورش طرح…

   یا پیراهن و تنبان یا مکتب  

     نوشته ی : اسماعیل فروغی        درحالی‌که اختلافات و تنش های درونی…

سناریو های احتمالی در برابر حکومت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان پسا طالبان را چگونه فروپاشی ای تمثیل…

مزاحمت

نوشته نذير ظفر تورنتو كانادا   ١٣ اپريل٢٠٢٥ نماندند.   تا   بهاران   را ببينم حرير    سبزه    زاران   را ببينم نماندند در  فضاى…

آیا انترناسیونالیسم مرده یا در شُُرُف مرگ است؟

نوشته: گریگ گودلز برگردان: آمادور نویدی انترناسیونالیسم: آیا مرده یا در حال مرگ است؟ سخت است…

ای داد خواهان!

امین الله مفکر امینی                       2025-17-04! زنـــــوای بیکسانِ میهـــــــن دلی آسمان گشته است…

سکولاریسم در تکریم و حرمت به تقدس دین...!

در نخست سکولاریسم مارکسیستی کمونیستی را٬ با سکولاریسم سیاسی که نهاد…

مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟

- karl marx (1818-1883) مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟ آرام بختیاری مارکس،…

بجزعشق نبینی!

امین الله مفکر امینی       2025-31-03! عشق نـــدارد دین ومــذهب وطریقی دیگــــــــــربــــه هرطرف…

چشم انداز روابط آینده آمریکا وپاکستان وسرنوشت افغانستان

عارف عرفان     بر اساس گزارش ها اختلاف در درون دولت پنهان…

نظریه لنینی حق ملتها برای تعیین سرنوشت خود و توسعه…

ترجمه. رحیم کاکایی موتاگیروف جمال زینوتدینوویچ دکترای علوم فلسفه، استاد دانشگاه دولتی…

 دهل جدیدی بر گردن داودزی دهل‌نواز سابق انداختند

اتن اول را یونس قانونی اجرا می‌کند تا به‌جایی برسد محمدعثمان…

شعار های قومی دشنه های آخته بر پیکر زخمی مردم…

نویستده: مهرالدین نویسنده تراژیدی های بی پایان افغانستان و دورنمای صلح…

    دولتها چگونه ایجاد واداره میشوند 

هرکه آنرا نیست ایستادن بپای خود توان  میشود  بیچاره و محتاج …

بایسته های عدالت قضائی وتأثیرآن برامنیت جامعه وعدالت اجتماعی 

نگارشی از سخی صمیم  از اثر اخیرم  بنام (ناگفته های از…

دلسوز محمد

خانم " #دلسوز_عبدالرحمان_محمد " (به کُردی: #دڵسۆز_عەبدولڕەحمان_حەمە)، مشهور " #دلسوز_محمد…

آمریکا و متحدانش باید غرامت به مردم و کشور ما…

مشورت من برای حقوق‌دانان گرامی کشور! از آمریکا و‌ متحدانش غرامت…

اسارت؛ ایستگاهی حیرت شکن و سیاه چاله ای گریز ناپذیر

نویسنده: مهرالدین مشید اسارت یعنی ایستگاه ی سیاه چاله ی ظلمت…

آراس عبدالکریم 

آقای "آراس عبدالکریم" (به کُردی: ئاراس عەبدولکەریم) شاعر کُرد زبان…

هنر و حقوق فرهنگ ها...!

هنر یا خوب دیدن: عمق و ظرفیت دریافت کننده را٬ لازم…

«
»

د افغانستان سیاسي جغرافیه څوک ویشي؟

د دښمن طرحه دا وه چې خدای مه کړه د افغانستان سیاسي جغرافیه په دوو برخو ووېشي، موږ پوهېږو چې په ټولو ځایونو کې د امنیت په راوستلو کې پاتې راغلي یو خو لوی هدف مو چې د ملي وحدت خوندیتوب او د افغانستان ملي حاکمیت دی په هغې کې بریالي شوي یو، او هېڅ کله به هم چاته اجازه ورنکړو چې د افغانستان سیاسي جغرافیه په دوو برخو وویشي« دا د ګډ حکومت مشر اشرف غني هغه وینا ده چې تیره ورځ یې په کابل کې د کلي د شوراګانو پنځم ملي مشورتي کنفرانس کې ولس ته وکړه. اشرف غني په داسې حال کې د دښمنانو له خوا د افغانستان د وېشلو خبره کوي چې په وروستیو څو لسیزو کې د سیمې او نړۍ ځینو هیوادونو هڅه کړې ده څو دغه هېواد په دوو برخو ووېشي. که څه هم د غني اشاره د هغو هیوادونو په لور وه چې د تاریخ په اوږدو کې یې په افغانستان او افغانانو ښه ورځ نه ده پیرزو شوې او اوس هم عملاً د جګړې د یوې خوا ملاتړ کوي خو دلته ځینې نیمګړتیاوې شته چې په خپله همدغه ګډ حکومت په دې برخه کې پړ ثابتوي. د اوسني ګډ حکومت تیره یو کلنه دوره داسې ده چې په خپله یې دښمن ته د لاسوهنو او د افغانستان د سیاسي جغرافیه د ټوټه کیدو زمینه برابره کړیده. په خپله په دې حکومت او دولت کې داسې افراد ځای لري چې هغه د پخواني متل په مصداق «قُد قُد دلته کوي خو هګۍ ګاونډي کره اچوي« دا افراد تغذیه له افغان حکومته اخلي خو کار د پردیو د ګټو لپاره کوي. په دې حقیقت سترګې نشي پټیدای چې دلته ځيني هیوادونه قومي، مذهبي، سمتي، ژبني او توکمیز تعصب ته لمن وهي او غواړي د افغانانو تر منځ د بدبینۍ او بې باورۍ فضا رامنځته کړي. دغه هیوادونه د نظام دننه زمونږ له چارواکو څخه دخپلو موخو په ترلاسه کولو کې ګټه اخلي. دلته په حکومت، دولت او سیاست کې هر هیواد خپل لاسپوڅي او مزدوران لري چې د فرصت په ترلاسه کولو سره د افغانانو په ریښو د تبر ګوزار کوي. تاسې ولیدل چې د ګډ حکومت ځینی چارواکي حتا له خپل هویته منکر شول، له افغانستانه منکر شول، د افغانیت، اسلامیت او د افغانستان له نومه تیر شول. ځیني چارواکي مو په سیاسي، مالي او اخلاقي فساد کې ډوب دي، د ګډ حکومت د مشرانو نظرونه سره ویشلي دي. له کوچنیو خپل منځي مسایلو نیولی آن د هیواد په ملي مسایلو کې هم سره په یوه خوله نه دي. ولسمشر یو څه وایې؛ اجرایوي ریس بل څه وایي هاخوا په ښې حکومتولۍ کې د ولسمشر ځانګړی استازی په بل نظر دی. یو د سولې طرفدار دی خو بل بیا په جنګ کې خپلې ګټې ویني. یو له امریکا سره اړیکې خو بل بیا له روسيې سره یارانه لري. یو پاکستان ته یو طرفه امتیاز ورکوي خو بل ورته د دښمن په سترګه ګوري. همداسې په لسګونو نورې بیلګې. نو په داسې یو هیواد کې چې په ملي مسایلو کې یې مشران واحد نظر ونلري، چارواکي یې د بل ګټو ته وفاداره وي، فساد په کې اوج ته رسیدلی وي، مخدره توکي په عام بازار کې خلاڅ مټ پلورل کیږي، چارواکي د رسمي دندې او مسولیت پر ځای په کې شخصي کاروبار ته ډیر وخت وکوي، وزیر یې قراردادي وي، رتبه او بست په پيسو خرڅيږي، بې روزګاره خلک یې سیاسي شنونکي وي، بډې او رشوت بهترین کاروبار وي، قانون یوازې په غریب پلی کیږي، رسنۍ او میډیا په خپل سر وي او دولت یې وږی وي نو څنګه به نور هیوادونه ددې خاوري د سیاسي جغرافیي د ویشلو پلانونه نه عملي کوي؟ د دښمن د تبر لپاره لاستي په خپله د حکومت په بدنه کې شتون لري او څو چې ددوی مخنیوی ونه شي؛ د افغانانو برخلیک به د بهترۍ په ځای د بدترۍ په لور روان وي. اوس مهال د افغانستان د وېشلو طرحه د سیمې او نړۍ د پیاوړو هېوادونو د هڅو په سر کې ځای لري، او افغان چارواکي باید دې موضوع ته ځیر وي. که د نورو مسایلو په شان دغه مسله هم له پامه وغورځول شي نو د هیواد بهرني دښمنان به ډير په اسانۍ خپلو موخو ته ورسیږي.

لیکنه : خوشحال آصفي