افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

آیا محمد اشرف غني د بیا راڅرګندېدو په درشل کې…

نور محمد غفوری لنډیز د ۲۰۲۱م کال د اګست له سیاسي بدلون وروسته…

برگردان، یا همان واژه‌ی شناسای عربی ترجمه

محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب دینی-فلسفی من بیش از این نه می‌دانم از گذشته‌‌های…

چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

«
»

دوه نوې خبرې طالب چارواکو ته

عبدالصمد ازهر

لمړی مطلب

پرون مې په رسنيو کې واورېدل چې د مرکزي احصايې رييس ويلي دي چې دوی غواړي په برېښنايي پېژند پاڼو کې بدلونونه راولي. د هغو له منځه يو بدلون يې دا دی چې د اسلامي امارت نوم به په کې ليکل شوی وي.

په دې هکله خپله او د ډېرو وطنوالو ژوره خواشيني او اعتراض شريکوم. دا ځکه چې:

  •  تر اوسه افغان ولس د امارت نوم ته رايه نه ده ورکړې او په رسميت يې نه دی پېژندلی؛
  •  طالبانو پخپله هم تر اوسه خپله اداره موقته بللې ده؛
  •  نړۍ هم دغه نوم په رسميت نه پېژني. د مسکو د ترويکا پلوس/ پلس (درې باندې يو) په غونډې کې د نړۍ سترو ځواکونو پرېکړه کړې وه چې نړۍ به د اسلامي امارت په نامه دولت په رسميت ونه پېژني؛
  • د نويو پژ‎ېژند پاڼو چاپول به د افغانستان په ګوډ اقتصاد باندې يو بې ځايه او غیر ضروري بوج وی؛
  •  سبا ته که د يوه تفاهم له مخې يا د لويې جرګې او اساسي قانون پر بنسټ کوم بل نوم غوره کېږي، دغه د امارت په نامه پېژند پاڼې به بيا اعتبار نه لري او د نويو پېژند پآڼو چاپول به بيا يو بل پې ځايه لګښت زمونږ پر ويجاړ اقتصاد وروتپي.

 همدا خبره د پاسپورټونو په برخې کې هم صدق لري. ومو لیدل چې طالب چارواکو موندلې وه د امارت تر نامه لاندې پاسپورټونه به په نړۍ کې چلند ونه لري نو ځکه يې په هوښيارۍ سره د امارت تر نامه لاندې نوي پاسپورتونه تر اوسه چاپ نه کړل. 

چارواکي بايد په دې پوه شي چې دغه مسايل د زور چلولو خبرې نه دي او د اساسي اسنادو او ارزښتونو اړول، د ملي بيرغ په شمول، د دوی له واک نه پورته خبر ده او په ملت پورې اړه لري.

زما دوستانه توصيه ورته دا ده چې خپلو احساساتي غوښتنو او پرېکړو باندې بيا کتنه وکړي. 

دوهمه خبره

ستاسو هوايي چلند ادارې اعلان وکړ چې له قطر سره د بيا منظمو الوتنو په هکله پرېکړې ته رسېدلي دي. 

مبارک دې وي دا خو د افغانستان له باندنيو اړيکو او له اقتصادی پراختیا سره مرسته ده. تر کومه ځايه چې مونږ ټول خبر يو قطر له امريکې سره دې هوډ ته رسېدلی دی چې پاتې هغه کسان به چې امريکه يې له افغانستان نه اېستل غواړي وباسي. قطري مشرانو وويل ستاسو هوکړه يې هم تر لاسه کړې ده.

که دا اېستل د امريکايي اتباعو او په رښتيا سره د جدي خطر او تعقيب لاندې کسانو وي نو کوم اعتراض په کې نشته. خو که نور هم غواړي زمونږ معنوي شتمنۍ او ظرفيتونه په مختلفو پلمو وباسي زما په اند د منلو نه ده او مخه يې بايد ونيول شي خو په دې شرط چې دې شتمنيو ته ارزښت او د پوهې او لياقت سره يې مناسب کار هم ورکړ شي. که داسې نه کېږي نو دغه شتمنۍ لکه زرګونه نورې د تحقیر او لوږې له وېرې هم حق لري چې د سفر څپلۍ واغوندي.

ویل کېږي چې د واک مشرتابه د نه مسوولانه چلند او نه پاملرنې له کبله چې د يوځايي لوی شمېر د وتلو په بهير کې د علمی کدرونو او د هيواد د معنوی شتمنيو د تېښتې لامل وګرځېد، د هيواد پوهنتونونه د استادانو له سخت کموالي سره مخ شوي دي. په يقين سره د ښوونځيو او نورو فرهنګي تاسیساتو حال به هم تر پوهنتونونو  ښه نه وي. دغه ټوله بدمرغي، دوی ته د ارزښت نه ورکولو، وزګارۍ، د کدري او علمي امتيازونو نه محرومولو او د پخو علمي کدرونو او وتلو اکادميکو پوهانو په سر باندې د ملايانو مقررولو نه د تحقیر احساس نه پېښ شوي دي. په تاسو کې به ډېرو دا پتييلي وي ښه ده دوی ولاړ شي څو تش ځايونه يې ملايانو ته وزګار شي. مګر هېر يې نه کړئ چې ژر به پر خپلې کړې پښېمانه شئ. تاسو چې اوس د يوه بدلېدونکي هيواد د مسووليت واګې په غاړه اخيستی دی، نه شئ کولای په لنډ ليد او له موډرنو علومو او تکنالوژۍ له زده کړې سره په نه پخلا کېدو سره هيواد د پرمختګ لوی واټ او له احتياج نه د پرېمانۍ او ټولنيزې سوکالۍ خوا ته بوځئ.

ستاسو هغه مشران چې د خلکو غوښتنو ته د معقولې ليارې موندلو او ځواب ورکولو په ځای ورته وايي روزي ورکول د خدای کار دی تاسې يې له خدايه وغواړئ، په هېڅ وجهه نه د مشرۍ لياقت لري او نه د خلکو پر سرنوشت د پرېکړې. ستاسو يو بل مشر وويل طالبانو شل کاله په غرونو او سنګرونو کې تېر کړي او په همدې دليل له زده کړې او تحصيل نه پاتې دي نو ځکه دوی مستحق دي څو په دولتي څوکيو کې وګمارل شي. د داسې يوه منطق او استدلال په اورېدو سره نيژدې ده سړی ښکر وباسي. هو دغه په ناپوهۍ کې پاته کسان به ډېر ښه جنګيالي وي او د وينو تويولو چل به ښه ورځي، خو څنګه کولای شو له دوی نه د دولتي چارو د پرمخ بيولو تمه ولرو؟! 

ستاسو د حکومت پر ترکيب ګوتنيونې هم په همدغو دليلونو بې ځایه نه او بيخي سمې دي. که غواړئ په چارو کې بريالي اوسئ او ټولنه تاسې ومني نو د د دغو ليکنو له لوستو سره د خپګان او عصبي کېدو په ځای انتقاد منونکي شئ او پر ټولو مواضعو مو بيا کتنه وکړئ.

والسلام علی من اتبع الهدی

۱۵ / ۱۱ / ۱۴۰۰

۰۴ / ۰۲ / ۲۰۲۲