عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

جنگ و درگیری‌های خشونت‌بار: چگونه همه ما را تحت تأثیر…

جهان امروز با چالش‌های بی‌شماری روبرو است، اما یکی از…

نمک بپاش

تو هی نمک بپاش روی زخم‌ها روزی خون‌های سرخ جاری بر سیم خاردارها به…

تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

«
»

دوه نوې خبرې طالب چارواکو ته

عبدالصمد ازهر

لمړی مطلب

پرون مې په رسنيو کې واورېدل چې د مرکزي احصايې رييس ويلي دي چې دوی غواړي په برېښنايي پېژند پاڼو کې بدلونونه راولي. د هغو له منځه يو بدلون يې دا دی چې د اسلامي امارت نوم به په کې ليکل شوی وي.

په دې هکله خپله او د ډېرو وطنوالو ژوره خواشيني او اعتراض شريکوم. دا ځکه چې:

  •  تر اوسه افغان ولس د امارت نوم ته رايه نه ده ورکړې او په رسميت يې نه دی پېژندلی؛
  •  طالبانو پخپله هم تر اوسه خپله اداره موقته بللې ده؛
  •  نړۍ هم دغه نوم په رسميت نه پېژني. د مسکو د ترويکا پلوس/ پلس (درې باندې يو) په غونډې کې د نړۍ سترو ځواکونو پرېکړه کړې وه چې نړۍ به د اسلامي امارت په نامه دولت په رسميت ونه پېژني؛
  • د نويو پژ‎ېژند پاڼو چاپول به د افغانستان په ګوډ اقتصاد باندې يو بې ځايه او غیر ضروري بوج وی؛
  •  سبا ته که د يوه تفاهم له مخې يا د لويې جرګې او اساسي قانون پر بنسټ کوم بل نوم غوره کېږي، دغه د امارت په نامه پېژند پاڼې به بيا اعتبار نه لري او د نويو پېژند پآڼو چاپول به بيا يو بل پې ځايه لګښت زمونږ پر ويجاړ اقتصاد وروتپي.

 همدا خبره د پاسپورټونو په برخې کې هم صدق لري. ومو لیدل چې طالب چارواکو موندلې وه د امارت تر نامه لاندې پاسپورټونه به په نړۍ کې چلند ونه لري نو ځکه يې په هوښيارۍ سره د امارت تر نامه لاندې نوي پاسپورتونه تر اوسه چاپ نه کړل. 

چارواکي بايد په دې پوه شي چې دغه مسايل د زور چلولو خبرې نه دي او د اساسي اسنادو او ارزښتونو اړول، د ملي بيرغ په شمول، د دوی له واک نه پورته خبر ده او په ملت پورې اړه لري.

زما دوستانه توصيه ورته دا ده چې خپلو احساساتي غوښتنو او پرېکړو باندې بيا کتنه وکړي. 

دوهمه خبره

ستاسو هوايي چلند ادارې اعلان وکړ چې له قطر سره د بيا منظمو الوتنو په هکله پرېکړې ته رسېدلي دي. 

مبارک دې وي دا خو د افغانستان له باندنيو اړيکو او له اقتصادی پراختیا سره مرسته ده. تر کومه ځايه چې مونږ ټول خبر يو قطر له امريکې سره دې هوډ ته رسېدلی دی چې پاتې هغه کسان به چې امريکه يې له افغانستان نه اېستل غواړي وباسي. قطري مشرانو وويل ستاسو هوکړه يې هم تر لاسه کړې ده.

که دا اېستل د امريکايي اتباعو او په رښتيا سره د جدي خطر او تعقيب لاندې کسانو وي نو کوم اعتراض په کې نشته. خو که نور هم غواړي زمونږ معنوي شتمنۍ او ظرفيتونه په مختلفو پلمو وباسي زما په اند د منلو نه ده او مخه يې بايد ونيول شي خو په دې شرط چې دې شتمنيو ته ارزښت او د پوهې او لياقت سره يې مناسب کار هم ورکړ شي. که داسې نه کېږي نو دغه شتمنۍ لکه زرګونه نورې د تحقیر او لوږې له وېرې هم حق لري چې د سفر څپلۍ واغوندي.

ویل کېږي چې د واک مشرتابه د نه مسوولانه چلند او نه پاملرنې له کبله چې د يوځايي لوی شمېر د وتلو په بهير کې د علمی کدرونو او د هيواد د معنوی شتمنيو د تېښتې لامل وګرځېد، د هيواد پوهنتونونه د استادانو له سخت کموالي سره مخ شوي دي. په يقين سره د ښوونځيو او نورو فرهنګي تاسیساتو حال به هم تر پوهنتونونو  ښه نه وي. دغه ټوله بدمرغي، دوی ته د ارزښت نه ورکولو، وزګارۍ، د کدري او علمي امتيازونو نه محرومولو او د پخو علمي کدرونو او وتلو اکادميکو پوهانو په سر باندې د ملايانو مقررولو نه د تحقیر احساس نه پېښ شوي دي. په تاسو کې به ډېرو دا پتييلي وي ښه ده دوی ولاړ شي څو تش ځايونه يې ملايانو ته وزګار شي. مګر هېر يې نه کړئ چې ژر به پر خپلې کړې پښېمانه شئ. تاسو چې اوس د يوه بدلېدونکي هيواد د مسووليت واګې په غاړه اخيستی دی، نه شئ کولای په لنډ ليد او له موډرنو علومو او تکنالوژۍ له زده کړې سره په نه پخلا کېدو سره هيواد د پرمختګ لوی واټ او له احتياج نه د پرېمانۍ او ټولنيزې سوکالۍ خوا ته بوځئ.

ستاسو هغه مشران چې د خلکو غوښتنو ته د معقولې ليارې موندلو او ځواب ورکولو په ځای ورته وايي روزي ورکول د خدای کار دی تاسې يې له خدايه وغواړئ، په هېڅ وجهه نه د مشرۍ لياقت لري او نه د خلکو پر سرنوشت د پرېکړې. ستاسو يو بل مشر وويل طالبانو شل کاله په غرونو او سنګرونو کې تېر کړي او په همدې دليل له زده کړې او تحصيل نه پاتې دي نو ځکه دوی مستحق دي څو په دولتي څوکيو کې وګمارل شي. د داسې يوه منطق او استدلال په اورېدو سره نيژدې ده سړی ښکر وباسي. هو دغه په ناپوهۍ کې پاته کسان به ډېر ښه جنګيالي وي او د وينو تويولو چل به ښه ورځي، خو څنګه کولای شو له دوی نه د دولتي چارو د پرمخ بيولو تمه ولرو؟! 

ستاسو د حکومت پر ترکيب ګوتنيونې هم په همدغو دليلونو بې ځایه نه او بيخي سمې دي. که غواړئ په چارو کې بريالي اوسئ او ټولنه تاسې ومني نو د د دغو ليکنو له لوستو سره د خپګان او عصبي کېدو په ځای انتقاد منونکي شئ او پر ټولو مواضعو مو بيا کتنه وکړئ.

والسلام علی من اتبع الهدی

۱۵ / ۱۱ / ۱۴۰۰

۰۴ / ۰۲ / ۲۰۲۲