مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

«
»

داشغالي ځواکونو احتمالي ستنيدل

انجنير سيد عبدالقادر                                               ۱۳ ـــ ۶ ـــ  ۲۰۱۴

که په لنډه توګه ووايو چی دسيپټمبر د۱۱ مۍ مجهولي ترورستي  پيښي په غبرګون کي دبوش اداري وکړايسواي چی دامنيت شورا څخه دسيپټمبر پر۱۲ او ۲۸ مه نيټه  د۱۳۶۸   او   /۱۳۷۳  لمبر لاندي داسي  پريکړه ليکونه   دمشروع دفاع حق ترنامه لاندي  تر لاسه کړي ، چی دهغو په زريعه يي وکړايسواي  چی پر افغانستان باندي پوځي تيري وکړي ۰ ولي داسي پريکړه ليک دبوش اداري ته دامنيت شورا په لاس نه دي ورکړي ،  چی دهغه په زريعه د طالبانو حاکميت راچپه او پر ځاي  خپل لاس پوڅی رژيم رامنځ ته کړي ۰ دا ځکه چی دامنيت شورا حق نه لري چی ديوه هیواد د حاکميت دچپه کولو په هکله پريکړه وکړي  ( ودې سوال ته هم تر اوسه پوري کوم نړيوال ارګان ځواب نه دي ورکړي چی څنګه ژر بيله کومه عيني شواهيدو دامنيت شورا پر ۱۲ مه او ۲۸ مه نيټه باندي داسي پريکړه ليکونه صادرکړی دی) ۰  متاسفانه داشغال په تيرو نيژدي ۱۳  کلونو کي دافغان ولس داحساساتو له منځه وړلو له پاره يو شمير بهرنيو استخباراتي کړيو ديو شمير سياسي ګوندونو ، مدني ټولنو  ، تيکنوکراتي او جهادي غلو‌‌‌په  لا س داسي تبليغات کول ، چی ګواکي د امريکا پوځي تيري او دطالبانو دحاکميت چپه کول دملګرو ملتونو دپريکړي پر بنسټ تر سره سوي دي ۰

 پداسی حال کي چی :  ( کوفی عنان د سپتامبر په ۲۴ ، عمومی اسامبلی ته د خپل کلنی راپور د وړاندی کولو په ترڅ کی وویل چه امریکا ته د نویارک د پیښی له کبله رارسیدلی تاوان ، دا حق نه ورکوی چه د تروریزم سره د مقابلی په پلمه په هر عمل لاس پوری کړی . دی د « ای، بی، سی » په یوه تلویزیونی پروګرام کی د یوه امریکایی خبریال   دیان سویر » د یو سوال په ځواب کی وویل : « … د م ، م مخکنی پریکړه طالبانو دیته اړکوی چه بن لادن م ، م ته تسلیم کړی . که طالبانو دغه غوښتنی ته هرکلی نه وایی تر تعزیراتو لاندی به راشی . اما د سیاسی نظام بدلون د افغانانو کار دی نه د بهرنیو قوتونو » ( .دجګړي حقوقي بنسټ دروستا ترکي ليکنه )

آيا  امریکا د استعماری تیری په پايله کي  چی  زموږ په هيواد کی دتروريزم او مخدره موادو دمنځه تلو تر نامه لاندي يي چی  کوم بشری او اقتصادي جنايات  تر سره سوي  دي ، ويکړايسواي چی ځانونه وخپلو استعماري مخو ته ورسوي او که نه ؟ ځواب  کي ويلايسو چی استعماري ځواکونه   په هر وخت کي نه سي کولاي چی خپلو استعماري مخو ته ځانونه ورسوي ۰ داځکه چی ځيني وخت دکورني سخت غبرګون  او ځيني وخت بيا دمنطقي دهيوادونو دغبرګون سره هم مخامخ کيږي ۰ امریکا هم دارنګه نه يوازي دکورني او منطقي د  سخت غبرګون سره   بلکه  د نړیوالو د  سیاسی تنفر سره هم مخامخ سوله ۰ که دیوه اړخه دامریکا سر لاسی انحصاری شرکتونودبیلګی په ډول سلاح جوړوونکي ، کمپيوتر جوړونکي او حتا د  کوکا کولا شرکتونه دلس هاوو ميليارډونو ډالره  د خپل ملت  دماليي دپیسو  او ځينيو بيا دافغاني زيرمو څخه ګټه  تر لاسه کړي ده ،د بل اړخه دنړي دګوټ ګوټ په جګړو کي تريوي لسيزي ډيره  دناټواستعماری  ښکيل تيا ، دنړی یو شمیر هیوادونه ودې ته وهڅول ، چی په نړي کي دامن او ثبات له پاره په اقتصادي او پوځی عرصه کي نوي ابر قدرتونه رامنځ ته کړي ۰ چی په دې اړوند د روسيي دجمهور رئيس ولادمير پوتين د ۱۹ ــ ۴ ــ ۲۰۱۴ نيټه باندي دخپلي وينا په يوه برخه کي داسي وويل :  چی ديوه قطبي نړي نظام  مخ پر ماتيدو دي  ، په نړيواله سطح کي نوي قدرتونه ښکاره سوي دي ، چی دنړي يوه قطبه نظام يي باطل کړي دي ۰ او هم دارنګه فاينيشنل ټايمز ورځپاڼه دنړيوال بانک له قوله ليکي ، امريکا چی د ۱۸۷۲ کال راپه دې خواه په نړي کي  دابر قدرتي اقتصادي لومړي مقام ګټلي وو۰ داسي معلوميږي چی چين به په ۲۰۱۴ کال کي داقتصادي لومړي مقام تر لاسه او امريکا به په دوهم مقام کي پاتي سي ۰ او ورپسي په ترتيب سره  مقامونه به ، هند ، جاپان ، المان ، روسيه او برازيل دځان کړي ۰ په داسي حال کي چی دمخکنيو اقتصادي سرچينو په حواله داسي وړاند ويني کيدلي چی چين به په ۲۰۲۰ کال کي دنړي اقتصادي ابر قدرت سي ۰ دپورتنيو کرښو په نظر کي نيولو سره دامريکا تر رهبري لاندي دناټو ځواک نور نه سي کولاي چی زموږ په هيواد کي دافغان ولس سره په جګړه کي ځانونه ښکيل وساتي ۰ ځکه نو اوباما  دوي  اوني مخکي په خپله کلني وينا کي وويل :  چی امريکايي ځواکونه به په افغانستان کي   د۹۸۰۰  سرتيرو  په شمير  د ( ۲۰۱۶ )  تر وروستي پوري  چی البته شمير به يي نور هم مخ پر لږيدو وي ،  دامنيتي تړون دلاس کولو په شرط پاته سي ۰ لومړي بايد ووايو چی مخکني امنيتي تړون مسوده چی دعنعنوي  لويي جرګي تر پريکړي وروسته ميدان ته راووتله  ، په اوس مهال کي يي نيژدي خپله ټول اهميت دلاسه ورکړي ، داځکه چی هغه په مختليفو اړخونو کي  دلسو کلونو له پاره  جوړه  سوي وه ۰ د فرضيي په ډول که ددوو کلونو له پاره نوي  امنيتي تړون مسوده جوړه سي ، په يقيني ډول شرايط او محتوا به يي دتيري مسودي سره به ډير تغير  وي  ، او بيا دلوي جرګي تصويب ته ضرورت پیدا کوي ۰  داوباما دڅرګندونوڅخه داسي ښکاري ، چی ددوي داپريکړه  چی دخپلو سرتيرو دپاته کيدو وخت يي  دلسو کلونو څخه و  ددوو کلونوته  راټيټ کړي ، دوسله وال مقاومت سره د چني وهلو معنا ورکوي  ، نه وافغان ولس ته دنوي خبرتيا په څير ۰سوال رامنځ کيږي چی وسله وال مقاومت به دا وړانديځ دامريکا سره قبول کړي او که نه ؟  ځکه چی دوسله وال مقاومت وړانديځ  هر ځل دټولو اشغالی ځواکونو وتل دي ۰ وڅنګ ته بيا دروسيي دپوځي استخباراتو رئيس دري اوني مخکي وويل چی ، دافغانستان څخه دامريکا د څلويښت  زرو سرتيرو او  ( ۴۰۰۰۰) زرهي وسايطو ایستل د ۲۰۱۴ کال تر وروستيو پوري دامکانه څخه ليري کار بلل کيدالايسي ۰ دځينو افغان سياسي کارپوهانو له نظره ښه به داوي  چی امريکا د خپلو پوځي وسايطوډيره  برخه دپخواني شوروي اتحاد په څير  افغانستان کي پريږدي ۰بايد وويل سي چی ، کرزي خکه د امريکا سره د امنيتي تړون  دلاس ليک پرسر باندي مصنوعي  ناندري  شروع کړي وي ، چی د پردې وشاته امريکا غوښتل چی د خپلو سرتيرو دوتلو دانوي دوه کلن پلان اعلان کړي ( په دې هکله کيدلايسي د ۱۷ ـــ ۱ ــ ۲۰۱۴ ليکني ته د لوبي له پاره لوبه تر سرليک لاندي لومړي برخه وکتل سي ) ۰ داسي ښکاري چی شايد د۲۰۱۴ کاله تر وروستيو پوري خپل ټول سرتيري  وباسي ۰ دځينو سياسي شنونکو له نظره  ديوه امريکايي سرتيري په بدل کي دپينځو لوړ پوړو طالبانو خوشي کيدل نه يوازي دطالبانو په  رسميت پيژندل دی بلکه په جګړه کي دامريکا ما ته هم په ګوته کوي ۰ دليکني په وروستي برخه کي بايد ووايو ، چی زموږ په هيواد کي دمصنوعي ټولټاکنو ددوهم پړاوګټونکي د فرضيي په ډول که ميدان ته دلنډ مهال له پاره هم  راووځي هغه به دامريکا معلوم الحاله لاس پوڅي وي ۰ که دافغانستان اشغال ديوي لحظي له پاره په نظر کي ونه نيسو ، دټولټاکنو دواړو نوماندانو خواو ته چی وکتل سي دجهادي تنظيمي غلو او نور ي په اقتصادي غلا و باندي متهمي کورني غړي په مساويانه ډول ديوه او بل نوماند وخواوته ور ځغستلي او لاسونه يي ټينګ کړي دي ، چی په راتلونکي کي دهريوه  نوماند کاميابي نه يوازي ددوي دمحکمي کولو سبب ونه ګرځي بلکه په راتلونکي کي نورو غلاو ته هم لاس رسي  پيدا کړي ۰ ځکه نو دا ټولټاکني افغان ولس ته امن نه سي راوستلاي ۰ داسي معلوميږي چی ددوهم پړاولوبه بيا دلومړي پړاو په څير دولس دتحريم پر ځاي په تحريفي ډول دپلورل سوو رسنيو له خوا د ۷ څخه تر ۸ ميليونو  دګډون  کچه وښيي ۰ دهيواد په دې حساسو شيبو کي لازمه ده چی  بايد ملي ګوندونه  ، مدني ټولني  او مستقيل  شخصيتونه   دولس  په څير دالوبه تحريم او په بديل کي يي د  سيا سي حل  وړانديځ ونړيوالوته وړاندي کړي ۰ او که نه د ګوندونو او مدني ټولنو دا دملي ګټو ضد عمل به په راتلونکي کی دولس له خوا څخه ونه بخښل سي ۰   تمت بالخير