فطرتی انسانی

امرالدین نیکپی در اوایل دانشگاه ، داستان‌های مذهبی بسیاری دربارهٔ طرد…

جهان صلح وصفا!

امین الله مفکر امینی                   2025-19-06 جهانـی صلح وصفـــای بشربماتم کشیـــــده جـاهــــلانیکی برسیاستهای…

سرنوشت انسان امروز در چنگال مومیایی فروشان دیروز

نویسنده: مهرالدین مشید زنده گی مدرن در آینۀ زوال تاریخی در جهان…

سیمون دوبوار،- رفاقت و عشق اگزستنسیالیستی

Beauvoir, Simone de (1908- 1986). آرام بختیاری سیمونه و سارتر،- ازدواج سفید…

کتاب زبدۀ تاریخ

رسول پویان فسانه خوان وفسون سرگذشت موسارا مگـر خـرد بکــنــد حـل ایـن…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟ پروفیسور دکتر شمس سینا بخش…

حقیقت فرا ذهنی: بنیاد برترین واقعیت

ذهنیت به مفهوم تفکر٬ و تعقل از جوهر حقیقت٬ بنیاد…

ژرفنای فاجعه در افغانستان و سناریو های فراراه ی طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید ستم طالبان و ایستادگی ملت؛ اراده مردم افغانستان…

پایداری

ثبا ت و پا یداری را نمانده  قدر و مقدارش چنان…

مهر پدر

دستت پدر ببوسم و سر هم به پای تومیخواهم آنچه…

نمونه هایی از کهنترین اشعار فارسی

تا بدانجا رسیده دانش من که بدانم همی که نادانم ( ابو…

ترامپ و بازتعریف روابط بین‌المللی؛ از تنش‌های ژئوپلیتیک تا دیپلماسی…

نویسنده: مهرالدین مشید ترامپ از دور زدن تنش های دیپلوماتیک تا…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟

پروفیسور دکتر شمس سینا بخش دوم درین جا می خوانید: -چطور میتواند یک…

پرتو عقل و خرد 

رسول پویان  جهان که در دل دانش می‏کند تابـش  به جهل تیره…

نامه‌ی سرگشاده‌ی محمدعثمان نجیب، بنیادگذار مکتب دینی-فلسفی من بیش از…

آقای ترامپ! تو نه در قامت یک سیاست‌مدار آمدی، نه به…

افغانستان، میان دو لبه تیغ؛ تحول نرم یا سقوط ساختاری

نویسنده: مهرالدین مشید نجات افغانستان در گرو راهی؛ میان تحول نرم…

دولت: کاملِ ناتمام...!

دولت یا خدمات عامه و زمانیکه توسط میثاق مردمی همانا…

فرق بین شادی و لذت

 محمدنعیم «کاکر خیلی ها فکر می‌کنند که شادی و لذت یکی…

شلینگ و هگل،- دعوای 2 فیلسوف دولتی

Schellig, F.W (1775- 1854 آرام بختیاری فلسفه شلینگ،- مفاهیم ناروشن، تعاریف ناتمام. شلینگ…

عید قربان

ای وطندار عید قربان شد قربانت شوم صدقه‌ی حال خراب و…

«
»

حساس پړاو تند غبرګون؛ د حمدالله محب خبرې به په سولې څه اغيز وکړي؟

په داسې حال کې په قطر کې د زلمي خليلزاد او طالبانو تر منځ د پنځم پړاو خبرو شپاړس ورځنۍ غونډه پايته رسيدو د سولې په اړه د خلکو تر منځ د هيله مندۍ او اندېښنو څپې راپورته شوي؛ افغان حکومت بلاخره خپله اندېښنه ډاګيزه او د افغانستان د ملي امنيت شورا سلاکار ښاغلي حمدالله محب دغه اندېښنې رسنيزې کړې. تېره ورځ د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په غونډه کې ښاغلي حمدالله محب پر زلمي خليلزاد بې ساري او تندې نيوکې وکړې او نوموړی يې د افغانستان حکومت د «څنډې ته کولو» د «مشروعیت اخیستلو» او طالبانو ته په مشروعیت ورکولو تورن کړ.

که څه هم افغان چارواکو تر دې مخکې هم په مستقیم او غیر مستقیم ډول د امریکا او طالبانو تر منځ د مذاکراتو په اړه یو ډول نارضایتي ښودلې، خو د یو لوړپوړي افغان چارواکي په توګه د حمد الله محب تازه څرګندونې د افغان سولې لپاره د امریکا د متحده ایالاتو پر ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد چې له طالبانو سره د سولې خبرو مشري کوي ښکاره نيوکه او د سولې له روان بهیره د افغان حکومت ناخوښي په ګوته کوي.

د ښاغلي محب د څرګندونو په اړه که څه هم د امريکا د بهرنيو چارو وزارت تند غبرګون ښودلی او پر خليلزاد د محب لفظي بريد يې د امريکا پر بهرنيو چارو وزارت بريد بللی؛ خو دلته په کور دننه هم د ښاغلي محب څرګندونو په اړه بېلابېل غبرګونونه شته. ځينې خلک د ملي امنيت د شورا سلاکار وروستۍ څرګندونې د افغان حکومت او امريکا تر منځ د نظر د اختلاف په توګه تحليلوي، ځينې يې د سولې د روانو هڅو د تخريب په مانا بولي او ځينې يې بيا دا احساساتي بولي. خو پوښتنه دا ده چې ښاغلي محب ولې په حساس وخت کې تندې نيوکې وکړې او آيا د کابل او واشنګټن پر اړيکو او د سولې په روانو خبرو به اغيز وکړي يا نه؟

د سولې په پروسې اغيز

ښاغلی حمدالله محب يو پوه، ځوان او وطنپرسته شخصيت دی، په وطن او خلکو يې زړه درديږي او په دې کې هم شک نه شته چې يادې څرګندونې يې هم د سولې د روان بهير د ګونګتيا او د افغان حکومت په جريان کې نه اچولو له امله کړې دي. خو د يو سياسمتدار او تجربه لرونکي ديپلومات په توګه په اوسني حساس پړاو کې پر امریکا نيوکې او پر وړاندې يې انتقادي دريځ نيول د افغانستان د سولې روان بهير له ستونزو سره مخ کولی شي.

ښاغلي محب د دې پر ځای چې پر خليلزاد مستقيم نيوکه وکړي؛ ښه به دا وه چې د ډيپلوماسۍ له لارې يې امريکا دېته قانع کړې وای چې د يو مشروع دولت په توګه چې ټولې نړۍ په رسميت پيژندلی؛ بايد د افغان دولت خپلواکۍ او ارادې ته درناوی وکړي او له طالبانو سره د ترسره شویو خبرو جزیات له حکومت سره شریک کړي. حمدالله محب دا وړتيا لري چې امريکا ته يې د ډيپلوماټیکو چينلونو له لارې دا پيغام رسولی وای چې افغانان موقت حکومت نه غواړي.

ولسمشر غني په بار بار تاکيد کړی چې نه بايد د سولې په روانو خبرو کې د ډاکټر نجيب الله د وخت تېروتنې تکرار شي، باتدبيره او دايمي سوله غواړي. خو په اوسني حساس پړاو کې پر امريکا چې له طالبانو سره د سولې د خبرو يو اړخ دی؛ تندې نيوکې پخپله حالات خود به خود د ډاکټر نجيب الله د وخت هغې ته برابروي.

ځکه چې د افغان دولت تر ټولو لوی ملاتړی هيواد د امريکا متحده ایالتونه دي چې له يوې خوا د سولې خبرې یې تقريباً د بريا تر کچې رسولي او له بلې خوا د افغان حکومت مالي ملاتړ کوي. که چيري د امريکا او افغان دولت اړيکې ترخې شي نو قوي احتمال شته چې امريکا به په افغانستان خپلې مالي مرستې بندې کړي او تر څنګ به يې د سولې روانې خبرې په نيمايې کې پريږدي.

همداراز د افغان حکومت ډيری سياسي مخالفان هم له امريکا له ډاره د حکومت پر وړاندې موقف نه نيسي. ښه بېلګه يې د بلخ د پخواني والي استاد عطامحمد نور څرګندونې يادولی شو چې ويلي و؛ که د بهرنيانو (امریکا) مداخله نه وي نو ارګ به په درې ورځو کې ونيسي. همداسې ډيری سرسخته مخالفان د امريکا له ډاره د حکومت په مقابل کې دريدلی نشي. خو کله چې د امريکا او افغان دولت اړيکې ترينګلې او افغان حکومت سياسيونو ته يواځې پاتې شي نو پخپله به د ډاکټر نجيب الله د وخت شرايط برابر او افغان حکومت به د سياسيونو په لاس سقوط وکړي.

لیکنه : خوشحال آصفي