جهان در سالی که گذشت
پراودا
ا. م. شیری
موضوع اصلی اخبار سال گذشته عملیات ویژۀ نظامی نیروهای مسلح روسیه در اوکراین بود که از ۲۴ فوریۀ ۲۰۲۲ آغاز شد. در جریان مبارزه برای آزادی دونباس از نازی‌های اوکراین، چهار منطقه جدید- جمهوری‌های خلق دانتسک و لوگانسک، مناطق خرسون و زاپوروژیه پس از برگزاری همه‌پرسی سراسری به قلمرو فدراسیون روسیه پیوستند. در ۳۰ سپتامبر، هنگام مراسم امضای توافقنامه با مناطق جدید فدراسیون روسیه در کرملین، در شهرهای دونباس، از جمله در لوگانسک، صدها نفر به خیابان‌ها آمدند و پیوستن رسمی به روسیه را با عنوان بازگشت به خانه جشن گرفتند.
عملیات نازی‌زدایی و غیرنظامی‌سازی اوکراین موجب محکومیت طوفانی غرب جمعی شد که با تمام قوا تلاش کرد تا با اطلاق «وحشی متجاوز» به روسیه، آن را مطرود سازند و به انزوای کامل بکشانند. برغم این، از اولین روزهای عملیات ویژۀ نظامی در یکسری از کشورها، از جمله، در ایتالیا، سوریه، ارمنستان، لبنان، آلمان، آبخازیا، ونزوئلا، بلغارستان، قرقیزستان، مونته‌نگرو، قبرس، گردهمآیی‌هایی که برای اعلام همبستگی با فدراسیون روسیه برگزار گردید، خواستار آن شدند که اتحادیۀ اروپا و ناتو از اعمال فشار بر مسکو دست بردارند. در صربستان نیر با شعار «صرب‌ها و روس‌ها همیشه برادرند!»، تظاهرات و تجمعات در حمایت از روسیه برگزار شد.
پیروزی لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا در انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل در ماه اکتبر سال ۲۰۲۲، مظهر به اصطلاح چرخش به چپ جدید در آمریکای لاتین بود که در به قدرت رسیدن نمایندگان چپ سیاسی در شش کشور از نظر اقتصادی توسعه‌یافتۀ منطقه: آرژانتین، برزیل، مکزیک، کلمبیا، شیلی و پرو متجلی شد. همه‌گیری کووید-۱۹و درخواست مردم برای حمایت همه‌جانبه از دولت دلیل اصلی این امر بود. لولا که پیش از این دو بار کشور را رهبری کرده بود، رئیس جمهور فعلی راست افراطی، ژایر بولسونارو را در یک مبارزۀ دشوار شکست داد.
تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی ناشی از حوادث اوکراین و همچنین جنگ تجاری و اقتصادی اعلام شده توسط اتحادیۀ اروپا و ایالات متحدۀ آمریکا علیه روسیه، منجر به افزایش قیمت جهانی منابع انرژی، غلات، فلزات، مواد غذایی و کالاهای مصرفی شد. در نتیجه، نه تنها بسیاری از مؤسسات و شرکت‌ها را در آستانۀ بقا قرار داد، حتی به فقیر شدن بیشتر جمعیت اغلب کشورها منجر شد. اروپایی‌ها مجبور شدند کمربندهای خود را سفت کنند و به دستور واشنگتن مرتباً تظاهرات گسترده علیه سیاست‌های بی‌فکر دولت‌های دست‌نشاندۀ خود ترتیب دهند و به طور هدفمند کشورها و جوامع خود را به سمت فروپاشی سوق دهند. بزرگترین تظاهرات، با شرکت ۱۰۰ هزار نفر، سراسر جمهوری چک را فراگرفت. سال ببر با مجموعه‌ای از رویدادهای غم‌انگیز، از جمله، با مرگبارترین ازدحام جمعی در تاریخ کرۀ جنوبی در سئول، که در منطقۀ ایتائوون تقریباً صد هزار نفر در جشن هالووین گرد هم آمده بودند، به پایان رسید. این حادثه ۱۵۸ نفر قربانی گرفت. اکثریت قریب به اتفاق کشته‌شدگان و مجروحان را جوانان ۱۸ تا ۳۰ ساله تشکیل می‌داد.
در ایران، اعتراضات سراسری از اواخر شهریور ماه به بهانۀ مرگ مهسا امینی ۲۲ ساله که در تهران به دلیل داشتن حجاب نامناسب توسط گشت ارشاد بازداشت شده بود، هنوز فروکش نکرده است. لازم به ذکر است که این دختر هنگام صحبت با یکی از مسئولان آموزشی دچار سکتۀ قلبی شد و بلافاصله به بیمارستان انتقال یافت و دو روز بعد در آنجا فوت کرد. با این حال، ایرانی‌ها نیروهای امنیتی را مقصر مرگ این دختر دانستند. در متن ناآرامی‌های شدید، مقامات کشور پلیس اخلاق را لغو کردند.
رویدادهای سریلانکا یک پیامد عیان و آشکار بحران جهانی ناشی از عواقب همه‌گیری ویروس کرونا و تحریم‌های بی‌سابقه ضد روسیه بود، که موجب خیزش مردمی پنج ماهه در اثر فروپاشی فاجعه‌بار و بی‌سابقه اقتصادی از زمان استقلال این کشور جزیره‌ای از انگلیس در سال ۱۹۴۸ گردید. در اواسط ماه ژوئیه، پس از یورش هزاران نفر سریلانکایی به مقر ریاست جمهوری در کلمبو، پایتخت واقعی کشور، رئیس جمهور گوتابایا راجاپاکسا استعفای خود را اعلام کرد و به خارج از کشور گریخت.
مأخوذ از وب‌سایت روزنامۀ پراودا
۱۴ دی-جدی ۱۴۰۱- ۲ ژانویه ۲۰۲۳
