تفکر ملی، روزنۀ به سوی ملت شدن
افغانستان نقطه وصل آسیا، مرزوبوم طاغوت شکنان، سرزمین عشق قدرتهای بزرگ استعماری، خطه همزیستی، بوم افتخار آفرینان، خالق حماسه آفرینی و زاده گاه قهرمانان راستین ملی! تو را چرا اینگونه می بینم؟ چرا فرزندان ناخلافت از تو جهنم ساخته اند؟ در حالیکه تو ملتی بزرگی داشتی و دارید، تو سر زمینی بودی که دانشمندان، نوابغ و فیلسوفان بزرگ؛ چون: ابن سینا، ابوریحان البیرونی، مولانا، سید جمال الدین افغان، خوشحال خان خټک …. را در بطن خود پروراندی! تو دارای ملتی بدون شالوده، تاریخ و دانش نبودی، ملتی از لحاظ فیزیکی بزرگ نه؛ بلکه از لحاظ فکر، منطق، عقیده، انگیزۀ مبارزه و انقلاب بی نهایت عظیم بوده ای.
تو را چرا امروز دستخوش سیاست های اهریمنان و پلیدان کرده اند؟ تو روزی قدرتهای شکست ناپذیر را با دست خالی به زانو خم کردی؛ ولی امروز وضعیت اسفبارت برای هیچ فرزند با وجدان و با ضمیرت قابل تحمل نیست. صادقانه و دردمندانه پیشنهاد میکنم به ملت شریف و نجیب افغانستان! بیایید با شعور، صداقت، تعهد، ایمانداری … وحدت واقعی، ارادۀ راسخ، عزم متین، هوشمندانه دست به دست هم داده، دوشا دوش همدیگر بیاستیم اساس، ریشه و بنیان این همه وحشت، تیره روزی و فلاکت را ریشه کن سازیم.
پیش از این نگذاریم سرزمین مان به قهقرا فاصله را کوتاه کند و زخم هایش وخیم تر از دیروز گردد. تا چه مدت بانوان این سرزمین هرروز به سوگ غم نشسته و روزگار تلخ را در این غمستان سپری نمایند که کلید خوشی و آروزهایش را دیگران ربوده اند. اینجا همه ارزشها و همه اساسات هست؛ ولی هستند معدود و محدود ارزش ستیزانی که برای نابودی و تاریک ساختن این ارزشها دریغ نمیورزند.
باور دارم خرده ارزشهای فرهنگی، مذهبی، قومی، لسانی، سمتی، نژادی و … مان در واقع ارزشهای هستند که ما را متمایز می سازند و ما را یک ملت دارای تنوع؛ همچون گلهای یک بوستان به معرفی می گیرد و در کل نشان می دهد که ما باور بر اتحاد در تنوع داریم و این تنوع فرهنگی و زبانی … برای ما یک ارزش است؛ ما با هم برادر هستیم ما با هم ملی فکر می کنیم، ملی عمل می کنیم و ملی خدمت می کنیم.
پوهیالی خلیل الله توحیدیار صافی