تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

«
»

ازشمس النهارتا فیسبوک

 

سوم می از طرف سازمان ملل متحد بحیث « روز بین المللی آزادی مطبوعات » اعلام و در بیشتر از ( ۱۸۰ ) کشور تجلیل میگردد.

  

چیزی کم ( ۱۴۰ ) سال از تاسیس اولین اخبار( شمس النهار ) در افغانستان ، که در نخستین مطبعه سنگی کشور به اهتمام مرحوم میرزاعبدالعلی خان ، میگذرد . این اخبارنقطه عطف تلاش امیرشیرعلیخان درتطبیق ریفورمها بخاطر دولت سازی و تغییرات اجتماعی بود و نشر اخباردر فهرست پیشنهادی سید جمال الدین افغان به امیر موصوف نیز وجود داشت.

  

از آن زمان تا کنون سیر و تطور مطبوعات با فراز و فرود های جدی همراه بوده است ، ریفورم های امیر حبیب اله ، زمینه نشر دومین اخبار ( سراج الاخبار ) را بوجود آورد و جنبش مشروطیت اول و تلاشهای محمود طرزی که بحیث پدر ژونالیزم شناخته میشود ، صفحه یی با اهمیت در گشودن درواز های مطبوعات مدرن در کشور میباشد . البته آزادی مطبوعات در تمام این چهارده دهه با مد و جذر های جدی همراه بوده است ، در دهه دیموکراسی شاهی بیشترین اخبار غیر دولتی و آزاد فعال بود و تعداد آنرا تا ( ۳۴ ) قید نموده اند و زیادترین اخبار دولتی بعد از نهضت امانی در سالهای حاکمیت ح د خ ا ( حزب وطن ) وجود داشت.                              

  

اکنون در افغانستان ( ۸۶ ) تلویزیون ، ( ۲۲۲ ) رادیو و ( ۱۴۶ ) اخبار و مجله بنشر میرسد و جایگاه ( ۱۲۰ ) را در جهان بحساب مطبوعات و آزادی آن احراز مینماید . کاربران فیسبوک در افغانستان به چند ملیون میرسد و جندین ملیون افغان در بیرون از کشور با فیسبوک مصروف اند.                                             

واضح است که تغیرات کمی چشمگیر است ، اما باید دید و متوجه باشیم که                « رکن » چهارم قدرت ( مطبوعات و رسانه ها ) از لحاظ کیفی در کدام سطح قرار دارد؟                                                                                         

طرح این سوال حایز اهمیت جدی است که : مجموع نشرات به محور منافع      افغانستا ن عمل مینمایند ؟ و موثریت این نشرات در مسایل اساسی صلح ، ثبات و گذار به بازسازی و رفتن بشاهراه ترقی از چه قرار است ؟ و آیا در راه وصل کردن میرویم و یا در مسیر فصل کردن تیشه میزنیم ؟ و در یک سخن ، در جدل تاریخی علم و جهل جایگاه ما در کجا است ؟ البته بررسی این سوالات ایجاب نقد و ارزیابی دقیق و مسلکی را مینماید.                                                                       

 

در یادهانی ازین روز ، روح خبر نگاران و مبارزان آزادی مطبوعات که جام شهادت نوشیده اند، شاد میخواهیم . منحیث حسن ختام شعری را متذکر میشوم که در پیشانی اخبار شمس النهار درج است:                                                                 

 

کاری که بر تو کل تو کردم ابتدا

یارب به فضل خویش رسانش به انتها