«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

آیا محمد اشرف غني د بیا راڅرګندېدو په درشل کې…

نور محمد غفوری لنډیز د ۲۰۲۱م کال د اګست له سیاسي بدلون وروسته…

برگردان، یا همان واژه‌ی شناسای عربی ترجمه

محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب دینی-فلسفی من بیش از این نه می‌دانم از گذشته‌‌های…

چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

«
»

پاکستان از تولد تا ۷۸ سالگی دچار بحران بوده است ، بحرانات جاری تداوم خلقت ناقص آن سرزمین است

تاریخ وار :

۱– حین خروج‌انگلیس از نیم قاره هند در سوم جون سال ۱۹۴۷ پشتونهای قبایلی انطرف خط دیورند در ۲۲ جون همان سال در منطقه ( بنو ) دورهم جمع شدند که در آن گرد همایی رهبران حزب اسلامگرای جمعیت العلماء صوبه سرحد ، خدایی خدمتگاران خان عبدالغفار خان ، گروه شبه نظامی بنام ( جوانان مبارز پشتون ) و عده ای از سران و بزرگان قبایل که وابسته به تشکلات سیاسی نبودند شرکت کردند آنها خواهان تشکیل دولت مستقل پشتونستان بودند ( نه باهند و نه با پاکستان ) .

۲– در ابتدای تشکیل دولت پاکستان معضله آزادی خواهی پشتونها ، مسئله کشمیر و تقسیمات آب دریاها با هند بحران دامنگیر آن دولت بود .

۳– با امضای لایه الحاق کشمیر به هند توسط حاکم هندوی کشمیر در ۲۶ اکتوبر سال ۱۹۴۷ دسته جات مسلح ملیشه ای پاکستان به کشمیر فرستاده شده و به جگ آغاز کردند .

۴-یکسال بعد از تاسیس در جون ۱۹۴۸ اقدام به دستگیری رهبران خدایی خدمتگاران کرد و خان عبدالغفارخان را بزندان انداخت .

۴– در سال ۱۹۴۹ با ابراز خصومت علیه افغانستان به بمباردمان قریه مغلگی پکتیا پرداخت .

۵– از ۱۱ تا۱۵ جنوری سال ۱۹۵۶ زعمای و رهبران قبایل در ( چهارسده ) پشاور گردهمایی بزرگی را تشکیل دادند و در آن جلسه به اتفاق ارا مرزا علی خان ( فقیر آیپی ) را بحیث رئیس حکومت پشتونستان انتخاب کردند ، در آن جرگه هزاران نفر شرکت داشتند ، دولت پاکستان بر جرگه یورش نظامی برده باعث قتل و زخمی شدن صدها نفر گردیده و صدهای دیگر را به زندان انداخت .

۶– در سال ۱۹۵۵ به حالت نیمه خود مختاری صوبه سرحد و بلوچستان خاتمه داده آنرا در تقسیمات اداری پاکستان غربی الحاق کردند . همزمان با آن تظاهرات بزرگ در همه شهر ها منجمله پشاور راه افتید ولی با خشونت و درگیری پولیس مواجه شد . شورشهای مسلحانه آغاز گردید ، اختلافات قومی ، احزاب سیاسی و تظاهرات باعث تشکیل اولین حکومت نظامی در پاکستان شد . نظامیان با استبداد و خشونت به سرکوبی آغاز کردند .

۷– بعد از فوت فقیر آیپی در سال ۱۹۵۹ نا آرامی های جدید در مناطق قبایلی رخ داد ، در اواخر سال ۱۹۶۰ در منطقه باجور نا آرامی جنگی بر پا شد ، پاکستان این نا آرامی ها را به افغانستان نسبت داده در ۳۰ آگست سال ۱۹۶۰ دو بال طیاره جنگی آن بر حریم هوایی افغانستان تجاوز گردو توسط،جت‌های جنگی افغانستان مجبور به نشست در میدان هوایی کندهار گردید .

۸– در سپتامبر سال ۱۹۶۵ دومین جنگ میان هند و پاکستان رخ داد .

۹– سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۱ بحرانی ترین سال در پاکستان بود . این بحران ناشی از رقابت حزب عوامی لیگ برهبری شیخ مجیب الرحمن و حزب مردم برهبری ذوالفقار علی بوتو بود . با کسب اکثریت حزب عوامی لیگ در انتخابات موج عظیم تظاهرات و تشنجات توسط طرفداران پیپل پارتی آغاز شد و در نتیجه جنگ جدایی بنگدیش رخ داد ، اردوی پاکستان با جنایات فراوان در حق مردم بنگال شکست خورد و پاکستان تجزیه گردید .

۱۰– بعد از جدایی بنگلدیش در مناطق پشتونها و بلوچها از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۷ شورش‌های مسلحانه بر پا شد ‌ولی توسط اردو خاموش گردید .

۱۱– بعد از تحولات سریعی که در افغانستان رخ داد پاکستان بحیث پایگاه و مرکز تربیت تروریسم قرار داده شد ولی دچار ناآرامی های امنیتی نیز بود .

۱۲– با رسیدن حکومت مجاهدین از پشاور به کابل به گفته سران و رهبران ان کشور شصتهزار جنگجوی جنایتکار آزاد شده از زندانهای ممالک عربی که به جهاد افغانستان فرستاده شده بودند در پاکستان باقی ماندند و عامل بحران‌های امنیت و حملات تروریستی شدند .

۱۳ — دولتی که سه بار با هند درگیر جنگ شد ، پنج بار حکومت نظامی را گذشتاند ، دو صدر اعظم آن یکی اعدام و دیگری ترور گردید و یک حاکم نظامی مستبد آن روی توطئه در سقوط هوا پیما جان داد ، مرکز فعالیت های تروریستی قرار داده شد ، یکبار تجزیه گردید و بار باربه لشکر کشی در قبایل پشتون و بلوچستان پرداخت عمرش در بحران سپری شده است ، قرضدار جهان کفر و اسلام است و حالا دامنه بحران‌ها گسترده تر از هر وقت دیگر شده است همه بحران‌ها عوامل داخلی دارد اما اسپلشمنت نظامی — استخباراتی پاکستان آنرا به بیرون از کشور نسبت می‌دهد.

گفته می‌شود که صدها تن از مردمان پشتون و بل‌وچ توسط استخبارات ربوده شده ، سر به نیست گردیده، زندانی و اعدام یا ترور گردیده است . قبایل پشتون و بل‌وچ‌نسبت به سند و پنجاب از هر لحاظ عقب مانده نگهداشته شده اند ، منابع آب و برق در خیبر پشتونخواه ، گاز در بلوچستان اما زندگی پیشرفته در پنجاب و سند ، خود نمایانگر عصیان و حق طلبی میگردد درین ماجراها پای افغانستان را کشاندن بازی استخباراتی و تبلیغاتی برای رو پوشی بحران‌ها است نه حقیقت مسئله .