آنارشیسم؛ نوستالژی اتوپی است

Anarchism.  آرام بختیاری ناکجاآباد مدینه فاضله، شوق دیدار بهشت زمینی بود.   واژه یونانی…

ایستاده گی طالبان در برابر جریان شکست ناپذیری تاریخ

نویسنده: مهرالدین مشید فرهنگ تسامح گرای خراسان تاریخی و ستیزه جویی…

علم او ټکنالوژي؛ د رښتینې خپلواکۍ محور

په اوسني عصر کې د نړۍ بڼه په بشپړه توګه…

تله‌ی «شرِ کوچک‌تر»؛ چرا نباید بد را در برابر بدتر…

هانا آرنت، فیلسوفی که عمر خود را صرف مطالعه ریشه‌های…

هستی، انسان و عدم 

رسول پویان  عمری گذشت در خم و پیچ مدام هیچ  بـودن نـدیده مانـدن کس در دوام هیچ  جاه و جلال و قـدرت آدم فـسـانه بود  ابحـاری در سـراب تخیّـل تمــام هیچ  زور…

            ائتلاف های شکننده و شجره نامۀ سیاه سیاستگران افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید تغییر ناپذیری طالبان و ناتاثیر گذاری مخالفان اعتماد…

             خواب ظلمانی

خفتگا ن رویا ی  یک  آرا مش ا ند  همچوکشتی بسته…

      نسبت ونسبیت 

نسبت بیان منسوب ومربوط ،ربط وتعلق وبا مفاهیم تناسب ،متناسب…

این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

«
»

میترا نور و من قمر میترا

                  سلسله‌ی داستان تخیلی

              نوشته‌ی محمد عثمان نجیب

این داستان کاملاً به لهجه‌ی فارسی شمالی و شمال کابل نوشته شده که گپ و گفت های روزمره‌ی ما را تشکیل می دادند، ارچند در برخی محلات با توجه به تحولات اجتماعی تغیرات گفتاری هم به وجود آمده، اما آن گفتار ها ماندگاری های خود شان را دارند.درختم داستان اصل کلمات با لهجه ها مشخص خواهند. مشکل من در عدم دست‌رسی ام به دیدگاه های خواننده های گرامی تارنماها و صفحات وزینِ مجازی‌ست که داستان باید بر آن اساس ادامه داده شود.

تذکر:

با آن که گویش های روستایی دل‌نشین و ساده و صمیمی اند اما شهری شدن ها گذارِ محکمی بر خفه سازی آنان زده اند

در میان نوشتاری بخش ها بود که جمعی از دوستان خواننده محبت کرده مزید بر تشویق حقیر حالی نموده اند که با وجود دل انگیزی، خوانش داستان برای شان به لهجه‌ی محلی چندان آسان نیست.افزون بر سپاس‌گزاردن از حُسنِ دیدگاه های عزیزان مصمم شدیم تا پس از بخش دَهُم رَوِش مَعَمول پرداخت داستانی را بر میگز‌نیم، ان‌شاءالله

بخش دَه

اگه راستی بگویم قَر و اعصاب خرابی بیخیگی عادت کلانای ما شدهِ بو… یک ره سر شاناوای شان میشاندندم یک ره اُوسون قُلاچ میدادندم مگم خدا کَی شان خوبی کنه بِسیَر میرَبان بودین… بابیم گفت… امشو نوبت اَو داری باغ انگور اس…اخترو میره …مام وخت ترکیا بروم میر اَوه ببینم که او پِېرې دگام ….بَی ما اَو کم داد… ادیم… گفت … او‌… میر اَوِ غُرومساق بِسیَر پیسه خور اس… از خدا وایه نداره… بابیم … رفت… نزدیک برآمدنش بو…که سر ادیم نارَه زد…ادې عثمان…به..‌. چاشت کمی پَیتِی پختِه کنی…غوری انگورام ده دیگ پرتایی…ادیم .،زیر لب…گفت… سبیل بانه او اِشکَمت…زِ غیر ده فکر‌‌ خوردن استی…خدا ره شکر بابیم نه شنید و اًَی دَر بیرو رفت… ادی گَکُوم مره گفت … جانِ ادیش… سبقای مَجِت تَه گردان بُکو… باز ده پَیتَوِ بخچت جای تالِه میکنم … یک ساتک خَو کو… تا مِه کارای مِه خلاص کنم… سبقای مه پیشکش گردان کدم… نَمَدَه زیر درخت عکاسی پرتافت توشکچه گک تکه‌یی رام سرش خوبش راس کد… مَم خوده درازنایی انداختم… یک قیله بچه چی گپای ده دلم میگشت… نسیم یادم … آمد … گفتم … بابِه گَکُوم… ادې گَکُوم بخچ مه … چقه کارا کدین و میکنین… آغایم و بوبویم از اِیا کده زیادتر… مگرم چرا آغای خدا ناترسِ. نسیم… به گفتِ زن خود…بچی خوده…میجورانه… دلم گشت که بابیم و‌ ادیمه بگویم که نسیمام بیایه خانی… ما…‌وا گفتم مره چی… سرم قار نَشِین…ولی دلم..، پشت نسیم …بِسیَر میسوخت… یگان غایتا گریان میکدم پشتش… اَی فکرای نسیم خلاص نه شده بودم… که یک ره بیواوریا… میترا گَکُوم یادُم آمد … خیالی … دیدمش که ….کلاوای چِرمه دوری اوغانی پوشیده پیرانش خوبکیا….رنگ گلابی کت پیسه گکای ساخته‌… ماتیکی سر پیشانی..، تمبان کلان سوزِ تیره و چند تا لاوا دار … خینه ده دستکا و ‌پایکای سفیدش…بگویی ستاره از آسمان فرآمده…مغبول … چادِر سَوزش، سرمی چشمانایش… مویکای…القاسیش… دل از دلخانیم… جدا میکد… وا گفتم خدا میربان است که بیگاه ده تَه‌ی چارمغای مَجِت ببنمش…لافوکا واری … هر چیزه پیش خود…گفته… میرفتم…که هموطونایی خَوْ بُردَستِم… مام یک ساده اُشتک بودم… رَموز دُنیه ره نِمی فَمیدم … دیدم… که میترا گَکُوم بِسیَر بِسیَر مره دوست داره… هر دوگَکِ ما ده لَبِ کاریز پایان قلا شیشتیم … کالاوای نو ده جانِ میتراس… از خُوبَکِشام کده … خوشنمای شده … مره‌… میگو… راستی که تو مره بِسیَر دوست داری … مگم مه نسیمِ…خوده… ای کُرته رام به خاطر نسیم جور کدیم… میفامم که نسیم رنگِ سَوزه خوشش میته… مِه میگویمش…خی…چَری مره تا ای پایان قلا آوردی مره… از قُولُو قُوبی بِذگراندی مره …ای گپکایتِه مِیفَمیدم… با… ده ای سفرخیل … کُلَۍ شان مه و تره میشناشن… ایجه ماما فضل مامای آغایم اس… لیلی… دختر مامای آغایم …ملنگ بچی مامایش… ادې زن مامایش… با مرام کَیت آوردی ده ای کاریز …‌که پیشوای خانی شانام اس… مهِ گفته روان بودم… دیدم کالاوای میترا … بیخگی…‌کالاوای نِکاٰ کدن واری… شده… ده… روی اَوِ کاریز جلپه خورده میرفت… مویای قُلاچ قُلاچِ میترا ده …مابین … اَو پغنه میخُوُره…گفتم… اَی خدا قربانت شوم… ای دختره به قلم خود ساختَۍ… کلانا میگین…که تو قلم زَنِستی… کاشکی …‌قلم…میترا ره بَخچِ مِه گک بزنی … هنوز …دُوٰایم خلاص نه شدهٍ بو… که ادیم…ناره…کد … اوچَتیا از خَو… پریدم… گفتم… ادې جان میترا چی شد…؟ ادیم … سَرِم چِیقیا.. زد… بیخی… لَعِین… میترا … ایجه… چی‌ میکنه… تُوبه از ای زمانه…بیشرمی و بیحیایی…ازدَنِش بوی شیر میایه … عشق و عاشقی شه…دَرِی کو… مِه گفتم … ادې جان …مره گفتی قَسَم نَه بُخوُروم… مَگَرُم …مِه همیالیگک… دیدم که کالاوای سَوز ده جانکش بو… هردوی ما ده سفرخیل سر کاریز بودیم…خی چی گپ بُو… ادیم…گفت… اِستادِه شو… عقل تِه ده کار پَرتُو…سفرخیل… کجا … قلای مه و شما کجا… خَو…دیدی… گفتم…ادې جان … خَو‌… دیدن…‌چه ذاتیس… ادیم گفت… با … برت قصه می‌کنم… گپای حق‌ و نَقَه که حالی‌‌گک گفته… بخی ..‌. بِرَه طارت…کُو…که… بابیت میایه …‌وا سَرِ… مِه … نِقُ و فِق میزنه…مَم… خیستم… تَه‌ی پایی…ره جم…کدم ..رفتم … طرف طارت…‌کدن …سُونِ سَقَوخانه… رفتم… دَه …ره …که از سَر شِیوی…قلا… رفته روان بودم که..‌. مابین…‌دیوالای… باغای… دو تَه خُوجِه صایبا…بو…ده…ره… یادم آمد که… هَمو طونایی… کالا…‌ده…جانِ عذرام… کده بودین… که طوی کد… دَه … دِه…یاقوب… بو…او… شَو… عذرا..رُم…خوب راس … کدِه بودین…کالاوایش… مثل … کالاوای میترا بو…مِه …گفتم… چطو…کالاوای … هر دوی شان… چِیْنِ جانای شان اس…با گپ ادیم یادم آمد که… گفت… مِه…خَو …‌دیدیم…مَگَرُم … عذرا ره… خو … ده بیداری …دیدهِ بودم که… شَواشَو… عذرا ره… اَی خانی… شان…‌بُردین…‌ شاه…‌دَه ….سَرِ اسپ… بالا…کده …بودین… وا …عذرا…رُم… دَه…یک صندوقک نایی… شاندین…بگویی زَمبیله… میبردین…مَگَرُم بِسیَر مَغبول…بو… گُلپوش‌… رنگارنگ … پُوپَکا…وا … یادم آمد…که زَنای قلای شان و دخترای قلای شان و حورا ….خوارش… ده پیشانیش… ستاره گکای…گُل گُلی… زده بودی… بگویی … هیچ …پیشانی …. نداشت کُلَیش…زَرَکای… سرخ و سفید و گلابی…. بودین… عذرام…ناسی … عمی بوبویم … بو… آغایش …‌کاکا شابُدین نام داشت…خیلی…خوب آدم … بو….بِسیَر … دلِ کلان داشت…خوب … آسیا گَکُوم داشت… مردم گندمای‌‌ شانه…میاوردین‌… آرد میکدین… مام چند دفه … سَرِ خُورِ …آسیه‌ی شان…بالا میشدیم….خو … عجب …فِرکایی‌‌… که میکدم… کسی بگویه …نی… عذرا ره… قِنغالهِ کدهِ بودین… طوی… کدین… بُردیندِش…ناوختای… شَو … که …روشنی گَیسا…و …لمپا…ره … کُشتین… و تَپ…و‌…‌تپی…شد… ما رُم گفتین… خَو… کنیم… یالی… سیل … کدم … که کُرتې عذرا ده… سَرِ …‌میخ… ده روی …دیوال…اَویزان بو…بگویی… خوارمُ …بو… یک دفِه گریان…مره ..وار نداد… ده او… ناوختای شَو… زوتیا پگاه می‌شد … مِه گریان … جانِ عذرا را داشتم….خُو… به…مِه…چی… چُرتایم کتی … میترا گَکُوم و عذرا خوارُم ….مره … بردِه بودین… که…ناچاپی…کَلِیم… سختیا… ده چیزی…خورد ….اَوگاریْ…شدم… که…بگویی… پیشانی مه… دست زدم… دیدم… که ….بُغُت…برآمده … دردی…دردی…که … میترا …پیترا…و …‌عُذرا مُذرا ره …از یادم…بُرد… خو…. رفتم طارت کدم…او …وخت کی…بچی… نَر …بو…. که … کَۍ ادیم… و‌‌ بابیم… رُخ … به رُخ شوه… اَی طالع بدِ مِه… که … او … روز… ملا صایب و خوجه عطا کاکا …مرهِ ماکمام… میکدین….

ادامه دارد….