«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه اواسط هفته گذشته به سوریه، مصر و ترکیه سفر کرد.
پوتین در سفر به سوریه در دیدار با «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه در پایگاه هوایی حمیمیم خروج بخش عمده ای از نیروهای نظامی روسیه را از این کشور اعلام کرد. در سفر به مصر در حضور پوتین و «عبدالفتاح السیسی» همتای مصری او قرارداد احداث نیروگاه هسته ای امضاء شد. پوتین پس از سفر به سوریه و مصر در آنکار هم با «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه دیدار و مذاکره کرد.
این گزارش دربردارنده مهمترین محور تحلیل هایی است که در رسانه های عربی درباره سفر رئیس جمهوری روسیه به سوریه، مصر و ترکیه منتشر شده است.

** نفوذ روز افزون روسیه در منطقه خاورمیانه
روزنامه های «المصری الیوم» و «صدی البلد» مصر، «العربی الجدید» و «رای الیوم» چاپ لندن و «الوطن» عمان و شبکه خبری «الجزیره» با پوشش اخبار سفر رئیس جمهوری روسیه به سوریه، مصر و ترکیه، قدرت یابی روسیه در منطقه خاورمیانه را مورد توجه قرار دادند.
به نوشته روزنامه صدی البلد، سفر پوتین به سوریه، مصر و ترکیه نامتعارف بود. او طی کمتر از 24 ساعت به سه کشور سفر کرد. با وجود اینکه نخستین هدف او از سفر کشورها تحکیم روابط بود اما بحران فلسطین – به دلیل تصمیم ترامپ – سبب شد این موضوع در گفت و گوهای پوتین با رهبران سه کشور مطرح شود.
در این سفر تصمیم های مهمی گرفته شد. پوتین در سوریه با اسد دیدار کرد. پوتین در پایگاه هوایی حمیمیم از وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک روسیه ارتش خواست بخشی از نیروهای روسیه را به مرکز حضور دائمی خود عقب نشینی دهند. او همچنین در این پایگاه از نظامیان روسیه تشکر کرد و گفت آنان در حالی که پرچم پیروزی را بر افراشته اند به میهن خود باز می گردند.
در مصر به عنوان دومین ایستگاه سفر، رئیس جمهوری روسیه با السیسی دیدار کرد. آنان در این سفر توسعه روابط دوجانبه، تقویت همکاری میان دو کشور را بررسی کردند. همچنین روسیه و مصر در این دیدار توافق اجرای برنامه هسته ای مصر را امضا کردند. در ترکیه هم به عنوان آخرین ایستگاه سفر پوتین، اردوغان گفت همکاری میان روسیه و ترکیه هر روز تقویت می شود و این دو کشور برای اجرای طرح های مشترک انرژی همکاری می کنند.
روزنامه العربی الجدید در گزارشی با عنوان «خاورمیانه جدید روسیه» نوشت: روس ها با هوشیاری در منطقه بازی می کنند. آنها توانستند از اختلاف ها درباره سوریه به سود خود استفاده کنند. آنها از جنگ علیه تروریسم برای گسترش حضور نظامی خود استفاده کرده اند و به طور عملی از برگ برنده کردها هم استفاده کردند.
پوتین برای تشکیل خاورمیانه جدید تلاش می کند. روسیه منافع طرف های مختلف را مدیریت می کند. آنها بر خلاف رفتارهای آمریکا در منطقه عمل می کنند. آنها تا زمانی که کلید تنش ها را در اختیار دارند در برقراری روابط دوستانه با دشمنان هم هیچ مشکلی ندارند. هیچ پرونده ای در منطقه پیدا نمی شود که روسیه در آن نقش اساسی نداشته باشد. هیچ کنشگر منطقه ای در خاورمیانه نمی تواند بدون موافقت و رضایت مسکو رفتار کند. در فضای کنونی نقش آمریکا در حال کم رنگ شدن است. تنها هم و غم ترامپ رقابت با روسیه است او هنوز هم با سازوکارهای قدیمی پیش می رود و با این روش واشنگتن نمی تواند جای پایی در منطقه داشته باشد. این موضوع در سفر پوتین به منطقه آشکار بود .
روزنامه رای الیوم در گزارشی به قلم «عبدالباری عطوان» نوشت: سفر دوره ای کوتاه مدت پوتین به منطقه خاورمیانه که سه ایستگاه اصلی یعنی سوریه، مصر و ترکیه را شامل شد، بیانگر نفوذ روز افزون و گسترده روسیه است که با شتاب سرسام آوری در حال گسترش است. طبیعی بود که رئیس جمهوری روسیه این سفر دوره ای خود را با بازدید از پایگاه هوایی نظامی حمیمیم آغاز کند. این پایگاه نقش بزرگی در تعیین سرنوشت بحران سوریه به سود ارتش عربی سوریه و شکست همه طرح ها برای براندازی نظام سوریه بازی کرد.
به نوشته روزنامه رای الیوم، پیروزی پوتین در سوریه دروازه های خاورمیانه را به طور کامل به روی او باز کرد. او توانست از این راه پیامی قوی به دولت ها و ملت های خاورمیانه ارسال کند. محتوای پیام این است که جادوی سیاست روسیه برپایه دیپلماسی با چاشنی قدرت نظامی ، نظریه جهانی جدیدی را شکل می دهد که موفقیت ، دستاوردها ، همپیمانان و پیروزی ها را با هم به دست می آورد.
روزنامه الوطن عمان در گزارشی به قلم «زهیر ماجد» نوشت: دوران روسیه یکی از شاخص های کنونی در سیاست بین الملل است. روسیه در سوریه همان اقدامی را انجام داد که در داخل کشور انجام می دهد. نقش روسیه در سوریه سبب شد تروریسم ریشه کن شود. روسیه تنها شعار نداد که امنیت سوریه امنیت روسیه است، بلکه در عرصه عمل و در برابر دیگران هم این موضوع را ثابت کرد. درست است که پایگاه حمیمیم در سوریه واقع شده است اما این پایگاه آغوش گرمی برای روسیه در سراسر سوریه است. روسیه در شرایط کنونی تاریخ جدید را مشخص می کند. دوران آمریکا که در آن آشوب به پا می شد و مردم دچار مصیبت و درد می شدند به سر آمده است.
به نوشته روزنامه المصری الیوم، «جمال عبدالجواد» مدیر مرکز پژوهش های سیاسی و راهبردی «الاهرام» گفت سفر یک روزه پوتین به سه کشور سوریه، مصر و ترکیه نشان می دهد مسکو در منطقه خاورمیانه حضور قدرتمندی دارد. به ویژه این در شرایطی است که به دلیل تصمیم ترامپ درباره قدس نارضایتی ها در منطقه از آمریکا افزایش یافته است.
به نوشته شبکه خبری الجزیره، سفر پوتین به خاورمیانه رویکرد جدیدی در روابط بین المللی این کشور درباره پرونده های منطقه به وجود آورد. این سفر بار دیگر نشان داد روسیه در منطقه از نفوذ بالایی برخوردار است و از حضور خود در میدان های نبرد سوریه و مدیریت سیاسی و نظامی بحران های پیچیده استفاده کرده است. سفر پوتین به سوریه، مصر و ترکیه دستاوردی راهبردی برای روسیه به شمار می رود.
به نوشته الجزیره به نقل از روزنامه «واشنگتن پست» این سفر نشان داد پوتین شریکی است که می تواند نقش مثبتی در منطقه بازی کند. پوتین در منطقه در مقایسه با ترامپ که تصمیم او برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس خشم مردم منطقه را به دنبال داشت، دست برتر را دارد.
شبکه الجزیره به نقل از روزنامه «تایمز» نوشت: پوتین به یک اصل تکیه کرد که شالوده آن این بود اجازه ندهد جنگ آشوبگر بیهوده به پایان رسد. او بر روی بحران سوریه سرمایه گذاری راهبردی کرد و با دخالت نظامی در سوریه این بحران را به سود اهداف مسکو مدیریت کرد. روسیه با این جنگ در دراز مدت در منطقه حضور خواهد داشت و این جنگ پلی بزرگ برای ورود روسیه به آب های گرم دریای مدیترانه بود و این موضوع را برای مسکو تضمین می کند که دیگر یگان های دریایی آن مانند بشکه های شناور در دوران جنگ سرد نباشد. زیرا در آن دوران بنا به گفته نظامیان روسیه ناوگان های روسیه جایی برای لنگر انداختن به ویژه در دریای مدیترانه نداشتند.
به نوشته این روزنامه انگلیسی، پوتین اکنون در سوریه به پیروزی رسیده است و همه تلاش خود را برای برقراری صلح در سوریه تمرکز کرد و خود را در سراسر خاورمیانه به عنوان مردی معرفی می کند که در هر شرایطی از همپیمانان دفاع خواهد کرد.

** آغاز مرحله تازه ای از روابط میان مسکو و قاهره
روزنامه های رای الیوم و «العرب» چاپ لندن در بخشی از گزارش های خود درباره سفر پوتین به قاهره، بازگشت مصر به محور روسیه را در کانون توجه قرار دادند.
به نوشته روزنامه رای الیوم، پوتین از ایستگاه سوریه به قاهره منتقل شد و در آن جا با السیسی رئیس جمهوری مصر دیدار کرد. دیدار پوتین از مصر آغاز گر مرحله جدیدی در روابط روسیه و مصر است و مصر را بیشتر به محور روسیه نزدیک می کند.
روزنامه العرب نوشت: پوتین از عصبانیت مردم از تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس برای جذب کشورهای خاورمیانه به سوی روسیه تلاش کرد.سفر پوتین به پایگاه حمیمیم نشان دهنده آن است که روسیه امور سوریه را در کنترل خود دارد و این کشور نفوذ قدیمی خود در قاهره را هم باز می یابد.
ناظران تاکید کرده اند مسکو از آشفتگی اوضاع آمریکا در دوران «باراک اوباما» و ترامپ برای گسترش دامنه نفوذ خود در خاورمیانه استفاده کرده است. سفر پوتین به قاهره فراتر از موضوع بررسی روابط کلاسیک میان دو کشور است و می تواند به برقراری همکاری نظامی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی میان مصر و روسیه منجر شود.
به نوشته روزنامه العرب، تحرکات مسکو در صحنه ژئوپلتیک منطقه اقدامی برای ادامه روابط با ایران و ترکیه، حفظ پایگاه های دریابی در سوریه، افزایش همکاری با روسیه و استقبال از پیشنهاد «عمر البشیر» رئیس جمهوری سودان برای برپایی پایگاه روسیه در ساحل دریای سرخ، تحلیل و ارزیابی می شود.
مصر به حمایت روسیه در نبرد علیه تروریسم چشم دوخته است. شورای امور خارجی مصر در بیانیه ای که منتشر کرد به اهمیت سفر پوتین به مصر در شرایطی که منطقه با چالش روبرو است اشاره کرد که برجسته ترین این چالش ها تصمیم دولت آمریکا برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس و دخالت خارجی در منطقه، بازی با تروریسم در سینا و هدف قرار دادن امنیت ملی مصر است.
ارودغان پیش از این اشاره کرد که تروریست ها از الرقه به سیناء اعزام شده است. بنابراین روسیه با مصر در یک سنگر قرار دارد تا از منافع خود دفاع کند. روسیه می داند بیشتر تروریست هایی که از سوریه و عراق به سیناء و لیبی فرار کرده اند اهل چچن هستند که می توانند امنیت ملی روسیه را تهدید کنند.