چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

«
»

ډالري ملا صبور؛ بیا مست شوی

وروسته له هغې چې افراطي ملا او د جمعيت اصلاح سياسي جريان مشر ملا صبور تير کال د افغانستان د خپلواکۍ اتل ستر غازي امان الله خان باندې د کفر فتوا ورکړه او نوموړی يې بې دينه ياد کړ؛ اوس يې يو ځل بيا ستر غازي پسې؛بد رد ويلي دي. په ټولنيزو رسنيو کې د ملاصبور بيلابېلې څرګندونې رااخيستل شوي چې له پراخو غبرګونو سره مخ شوې. ملا صبور ويلي چې د انګريزانو په مقابل کې د امان الله خان جنګ غزا، نه بلکې بغاوت و. همدارنګه صبور زياتوي؛ د امان الله خان کافر محبوبیت ورځ تر بلې مخ په ډېرېدو دی او خلک یې خپل ملي اتل او غازي بولي، په مونږ ټولو فرض ده چې مخه یې ونیسو. د ټولنيزې ميډيا ځينې کارونکي بيا د ملا صبور له خولې وايې چې ويلي يې دي څوک چی د خپلواکۍ جشن لمانځي مرګ يې روا ده ځکه چی امان الله خان کافر وو.

له نېکه مرغه تيره ورځ په ارګ کې افغان ولسمشر غني يو ځل بيا د افراطي ملا صبور په خولې د افغانیت کلک ګوزار ورکړ او د ځوانانو د نړيوالې ورځې په لمانځغونډه کې غازي امان الله خان د ټول ولس قهرمان او د تاريخ اتل ياد کړ. دا د جمعيت اصلاح سياسي جريان د مشر ملا صبور په خولې کلک ګوزار و چې غني ورکړ او ثابته يې کړه چې غازي امان الله خان تر هغې ډير لوړ دی کوم چې ملا صبور او يا د هغې همنظره يې فکر کوي.

د ستر غازي او د افغانستان د خپلواکۍ د اتل امان الله خان شخصيت، علميت او همت خو د افغانستان په ګډون ټولې نړۍ ته ښکاره دی او کال په کال د زمري ۲۸ نېټه په افغانستان کې د خپلواکۍ د ورځې په توګه لمانځل کيږي چې د نور مجاهد ولس په مرسته غازي امان الله خان د وخت له ستر ځواک انګريز څخه ترلاسه کړې. د ستر غازي مېړانه زمونږ د ولس د فرد فرد په ذهن کې شته او د تاريخ په زرينو کرښو ليکل شوې ده. د سپې په خوله سيند نه مرداريږي، دلته که د آی ايس آی په پيسو چليدونکی افراطي ملا صبور د ستر غازي پسې هر څه وايې؛ د خلکو په زړونو کې د غازي محبوبيت لا زياتيږي او ورځ تر بلې د ملا صبور اصلي څېره خلکو ته معلوميږي.

وایی چی یوه ملا د سهار لمونځ جماعت ورکاوه نو د اول رکعت په سجده کې ترې باد ولاړل او نری اواز یې وکړ. په لومړي صف کې ولاړو مقتديانو يې اواز واوريد خو ملا فکر وکړ چې چا به اوریدلی نه وي. په ډاډه زړه يې جماعت ته دوام ورکړ او ښه اوږده سورتونه یې په کې وویل. کله چې جماعت خلاص شو نو یو سړي ملا ته وویل چې واه ملا صیب واه ، څه کمال دې وکړ. په پنچر ټاير دې د کلي ټول خلک راورسول. نو اوس افراطي ملا صبور هم په دغه ډول کرغېړنو څرګندنو غواړي په پنچرو ټايرونو ستر غازي امان الله خان ته ځان ورسوي او هماغه ډول په خلکو کې شهرت پيدا کړي. چې اصلاً دا خوب و خيال دی چې د ملا صبور په شان پردي جاسوسان دې ګويا حتی په خوب کې هم د ستر غازي امان الله خان په شان د نوم او منزلت خاوندان شي.

که څه هم د ملا صبور ايمان له وړاندې خلکو ته معلوم و خو دا چې په وروستيو کې يې د انګريزانو په خلاف د ستر غازي امان الله خان مبارزه او جنګ بغاوت ياد کړ نو پر ځان يې پښه ټاپه ووهله چې دی (ملا صبور) اصلاً د انګليس جاسوس دی او د انګريزانو په غوښته د ډالرو په مرسته د افغانستان د ستر ملي شخصيت سپکاوی کوي. دا ځکه چې امان الله خان د مجاهد او غيور ولس په مرسته د وخت زبر ځواک انګليس پسې راواخيستله او ورته يې غاښ ماتوونکی ځواب ورکړ او افغانستان ته يې د خپلواکۍ وياړ ورپه برخه کړ. اوس چې ملا صبور دانګريز په مقابل کې د امان الله خان جګړې او مبارزې ته بغاوت وايې؛ معنا يې همدا شوه چې ملا صبور د انګليس جاسوس او لاسپوڅي دی او څه چې ورته انګريز امر کوي هماغه ترسره کوي.

خو اصلي خبره دا ده چې ملا صبور ولې دومره زړور شو چې يو ځل بيا د افغانستان د خپلواکۍ ستر اتل غازي امان الله خان پسې خپله بوينه خوله راخلاصه کړي او پسې بد رد ووايې؟

تير کال هم ملا صبور ورته څرګندونې کړې وې او امان الله خان يې کافر بللی و، خو له بده مرغه چې هاغه مهال د ملا خبرې يواځې د ولس تر کچې وغندل شوې خو حکومت په کې خپل رول ادا نه کړ. حکومت بايد تير کال ملا صبور د افغانستان ملي نواميسو او تاريخي شخصيتونو ته د سپکاوي په تور د زندان تورو تمبو شا ته غورځولی وای خو له بده مرغه چې ولس قضايې او اداري ارګانونو او دا ارګانونو حکومت ته په تمه و، خو حکومت بېچاره خولو ته غټ سنګين قفلونه اچولي و او په غوږونو يې پردې ښکته کړې وې. نه يې ملا صبور ته څه وويل او نه يې د نوموړي سياسي جريان ته څه وويل. هماغه و چې ملا صبور زړور شو او يو ځل بيا يې د خپلواکۍ د ستر اتل په مقابل کې خپله بوينه خوله راخلاصه کړه. دا ځل باید حکومت د ملا صبور خبرې بابيزه ونه بولي ګنې خدای مه کړه سبا ته به يو ملا صبور په لسګونو ملا صبوران شي او بيا به مو د تاریخ هر ستر شخصيت د دغو وايروسونو له ضرره په امان نه وي پاتې.

لیکنه : خوشحال آصفي