چگونه پای قوای اتحاد شوروی به افغانستان کشانیده شد؟
محمد قاسم آسمایی
بازپخش اسناد اشد محرم مقامات حزبی و دولتی اتحاد شوروی
در مورد مناسبات افغانستان و اتحاد شوروی بعد از شورش مسلحانه هرات ۲۴ حوت سال ۱۳۵۷
ترجمه داکتر خلیل وداد
جریان مذاکرات رهبری سیاسی ونظامی اتحاد شوروی با نورمحمد تره کی
(بخش سوم)
[مقامات رهبری سیاسی و نظامی اتحاد شوروی بتاریخ 19مارچ 1979 حین بحث در مورد افغانستان فیصله نمود تا نورمحمد تره کی غرض مذاکرات مستقیم به مسکو دعوت شود و بر اساس آن 20 مارچ نورمحمد تره کی به اتحاد شوروی سفر مخفی نمود و خبر آن در وسایل ارتباط جمعی نشر نشد. در این بخش جریان مذاکرات موصوف با رهبری سیاسی و نظامی اتحاد شوروی مستند به پروتوکول رسمی بیان شده است.
قابل یادآوری است که نورمحمد تره کی در حالی از کمبود پیلوت ها و پرسونل ورزیدۀ تانک و وسایط زرهی شکایت و خواستار اعزام پرسونل نظامی شوروی بود که ده ها و صدها افسر پرچمی در پولیگونها تیرباران میشدند و یا در زندانها منتظر مرگ بودند.
پافشاری بیش از حد موصوف در کشیدن پای قوای شوروی بسیار سوال برانگیز است و همنوایی با خواست امریکایی ها در بحرانی ساختن وضع افغانستان دارد.]
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بتاریخ 19 مارچ در بحث پیرامون اوضاع ج.د.ا.، ل. ا. بریژنف اشتراک کرد. پندار ل. ا. بریژنف چنین بود: «من فکر میکنم که اعضای بیروی سیاسی درست خاطرنشان کردند که هنوز ما نباید به این جنگ درگیر شویم. باید به رفیق تره کی و رفقای دیگر افغان بفهمانیم که ما به آنها با هر چیزی را که برای همه فعالیتهای کشور لازمی باشد، انجام خواهیم داد. مگر اشتراک قطعات ما در افغانستان پیش از همه نه فقط برای ما ضرر میرساند بلکه این ضرر در گام نخست متوجه خود آنها خواهد بود. اردوی آنها از هم میپاشد و ما باید بجای آنها جنگ را پیش ببریم.»
در این جلسه فیصله شد، ن. م. تره کی را به مسکو دعوت کرده و با او مذاکراتی را انجام داد. 20 مارچ منشی عمومی ک.م. ح.د.خ.ا به مسکو آمد که با اعضای بیروی سیاسی ک.م.ح.ک.ا. ش. آ. ن. کاسیگین.، آ.آ. گرومیکو.، د. ف. اوستینوف، و ب. ن. پوناماریوف مذاکره کرد.
****
قابل برگشـت به کمیته مرکزی ح.ک.ا.ش. است.
(شعبه اسناد و ارتباط سکتور ۱)
شماره پ ۱۴۹
به اعضای اصلی و علی البدل بیروی سیاسی
کمیته مرکزی ح.ک.ا.ش. ارسال شده است
اشد محرم
پرونده ویژه
یادداشت مذاکرات (10)
آ. ن کاسیگین، آ.آ. گرومیکو، دِ. ف. اوستینوف، ل.ن. و. پوناماریوف با نورمحمد تره کی
۲۰ مارچ سال 1979
آ.ن. کاسیگین: بیروی سیاسی به ما دستور داده تا روی همه مسایلی که شما با اهمیت میدانید، بحث نموده و با شما تبادل نظر نماییم. طوری که من قبلاً گفتم از ساعت ۱۸ تا 18.30 ملاقات شما با ل.ای. بریژنف ترتیب شده است.
در آغاز میخواستیم رشته سخن را به شما بدهیم، اما از آنجایی که از سوی شما یک پرسش اصلی مطرح شده است بناً من از بیان نظر ما آغاز کرده و سپس با دقت بسیار به شما گوش میدهیم.
قبل از همه باید بگویم که دوستی میان اتحاد شوروی و جمهوری دموکراتیک افغانستان نه به اقتضاهایی مؤقتی بلکه برای سدهها بنیانگذاری شده است. ما به مبارزه تان برضد همه دشمنانی که در حال حاضر علیه شما میجنگند و علیه آنانی که در آینده مواجه خواهید شد، کمک میکنیم.
ما با دقت حوادث و اوضاع را در کشورتان دنبال کرده چنان راه کمک به شما را که پاسخگوی دوستی ما و روابط تان با کشورهای دیگر باشد، انتخاب کرده ایم. راههای حل معضلات شما میتوانند، گونه گون باشند، مگر بهترین آنها راهی خواهد بود که اعتبار (اتوریته) دولت شما را در نزد مردم نگهداشته، به مناسبات افغانستان با کشورهای دیگر صدمه نرسانده و پرستیژ بین المللی کشورتان را خدشه دار نسازد. نباید اجازه داد تا چنین معلوم شود که گویا شما نمیتوانید خود مشکلات داخلی تان را حل کنید و بناً ارتش خارجی را بکمک خواسته اید. میخواستم تجربه ویتنام را نمونه بیاورم. خلق ویتنام جنگ سختی با ایالات متحده امریکا را تجربه کرد و اکنون با تجاوز چین مبارزه میکند، اما هیچکس آنها را به استفاده از اردوی بیگانه متهم نمیتواند. ویتنامیها خودشان با شجاعت از میهن خویش در برابر تجاوزات اشغالگران دفاع میکنند. ما فکر میکنیم که در کشورتان نیروی کافی وجود دارد که علیه ضدانقلاب عمل کند. فقط آنها را باید واقعاً بسیج کرده، قطعات جدید نظامی ایجاد کرد. ما با شما تلفونی گفته بودیم که به ایجاد قطعات جدید نظامی بدون درنگ باید آغاز کرد، چون آموزش و آماده شدن آنها مدتی را دربر میگیرد. مگر همین حالا هم شما نیروی لازم را برای کنترول اوضاع بمیان آمده دارید. فقط کار را درست انجام دهید. مثلاً (هرات) را اگر در نظر بگیریم. چنین معلوم میشد که همه چیز نابود شده، دشمن به آنجا مسلط گردیده و شهر به لانه ضدانقلاب مبدل شده است. مگر زمانی که شما بطور جدی مسئله را دنبال کردید، کنترول اوضاع بدست شما آمد. ما همین لحظه اطلاع حاصل کردیم که بساعت ۱۱صبح شهرک نظامی هرات جایی که فرقه شورشی ۱۷ پیاده مستقر بود پس از بمباردمانهای هوایی بدست کندک کماندو که از حمایت تانکهای آمده از قندهار برخوردار بودند، افتاده است. قطعات وفادار به دولت موفقیتهای شان را گسترش داده و پایه دار میسازند.
ما وظیفه خود میدانیم که شما را در برابر چالشهای احتمالی بین المللی محافظت نماییم. ما به شما از همه راههای ممکن چون ارسال تجهیزات، مهمات، اعزام خدمتی افراد که بتوانند در امورنظامی و اقتصادی کشور به رهبری تان ممد واقع شوند، گسیل کارشناسان برای آموزش پرسونل نظامی تان جهت استفاده از سلاحهای جدید که ما در اختیارتان میگذاریم، کمک خواهیم کرد. گسیل قطعات نظامی ما به خاک افغانستان دفعتاً باعث تحریک جامعه بین المللی شده وعواقب منفی شدید و گسترده را بمیان میآورد. این در واقعیت نه تنها برخورد با امپریالیزم جهانی بلکه جنگ با مردم خویش خواهد بود. دشمنان مشترک ما فقط منتظر هستند، تا قطعات نظامی شوروی در خاک افغانستان مستقر شوند. این امر به آنها بهانه خواهد داد تا گروههای مسلح مخالف را به کشورتان ارسال نمایند. میخواهم بازهم تأکید نمایم که ما با دقت همه جوانب این اقدام را مطالعه نموده به این نتیجه رسیدیم که گسیل قطعات ما اوضاع کشورتان را نه تنها بهتر ساخته بلکه برعکس باعث وخامت آن خواهد شد. نباید این واقعیت را نادیده گرفت، که در آنصورت قطعات ما اجباراً نه تنها با متجاوزان خارجی بلکه با بخشی از مردم شما باید بجنگند و تودههای خل چنین چیزی را نمی بخشند. برعلاوه به محض آنکه قطعات ما از مرز عبور کنند، عملاً چین و کشورهای متجاوز دیگر برائت حاصل میکنند.
ما به این نتیجه رسیده ایم که در مرحله کنونی بهترین حمایت مؤثر از شما شیوههای تأثیر سیاسی بالای کشورهای همسایه با اعطای کمکهای گسترده به شما میباشد. از این راه ما به نتایج بهترتر نسبت به گسیل قطعات ما خواهیم رسید. ما عمیقاً معتقدیم که با راههای سیاسی انتخاب شده توسط ما و شما ما به دشمن غالب میشویم. ما با شما صحبت کردیم، که داشتن روابط خوب با ایران، پاکستان و هند به نفع افغانستان میباشد تا به دیگران بهانه مداخله به امور تان را ندهید. آنچه مربوط ماست، ما امروز دو سند را به رهبران ایران و پاکستان گسیل نموده و در آنها با جدیت تام خاطر نشان میسازیم، تا آنها در امور داخلی افغانستان مداخله ننمایند. این کار را ما به تنهایی بدون کشاندن شما به آن انجام میدهیم.
ن. م. تره کی. از شما به خاطر توضیح مشرح موضع رهبری شوروی در رابطه به مسئلهیی که میخواهم مطرح نمایم، جداً سپاسگزارم. من هم با شما رُک و راست همانند دوست صحبت میکنم. ما در افغانستان نیز فکر میکنیم که چالشهای سیاسی بمیان آمده باید در گام نخست از طرُق سیاسی حل شده و اقدامات نظامی جنبه کمکی داشته باشند. در عرصه سیاسی ما به بعضی اقدامات متوسل شده و معتقد شدیم که اکثریت مردم با ما هستند. پس از بیانیه توضیحی رادیویی من در باره حوادث هرات در اکثریت شهرهای کشور در جریان فقط یک روز ۱۰۲ مظاهره تدویر یافت، که اشتراک کنندگان آنها شعارهای را در جهت محکومیت خمینی و ایادی اش حمل میکردند. این امر ما را معتقد ساخت که دشمنان داخلی ما چندان زیاد نیستند. همچنان ما از خبر مربوط به اینکه بخشی از نظامیان قطعه شورش اسلحه را بزمین گذاشته اند، خوشحال شدیم.
از سوی خود میخواستم خاطر نشان سازم، که مناسبات کشورهای ما روابط عادی میان دو دولت نیستند. این روابط بر اساس طبقاتی بنا شده اند، آنها بر شالوده وحدت ایدیولوژیکی و سیاسی بنیانگذاری شده اند. در کشور ما همانند شما قدرت به طبقه کارگر و دهقان تعلق دارد، که آن را از دست اشراف و فیودالان ربوده اند. انقلاب ما باعث عکس العمل خصمانه دشمنان طبقاتی ما شد. دگرگونیهای انقلابی اجرا شده توسط ما برای آزادی دهقانان از یوغ سودخوران، خوانین و فیودالان، توزیع زمین به کشاورزان بی زمین و غیره اقدامات باعث گسترش نفوذ حکومت در میان خلق افغانستان شده و باعث واکنش مثبت در بین مردم پاکستان و ایران گردید. این امر ترس را در وجود نیروهای ارتجاعی این کشورها ببار آورد، که در نتیجه آنها اعمال تخریبی شان علیه کشور را تشدید نموده، دامنه تبلیغات دروغین شان را گسترش داده و به ارسال باندهای تروریستی آغاز کردند. پروپاگند آنها از آنجا شروع شده که آنها ما را متهم به ترک اسلام کردند. سپس آنها به ما اتهام تمام گناههای کبیره را چسپاندند. تبلیغات پاکستانیها در مورد اقدامات ما برای آزادی زنان بخاطر مقام شایسته آنان در اجتماع پر از تحریف و دروغ است. زمانی که ما به اصلاحات ارضی پرداختیم، محافل حاکمه پاکستان متوجه شدند که این امر تأثیر انقلابی بالای مردم پاکستان دارد، به سیاست سبوتاژ و تخریبکاری متوسل شدند. حکام پاکستانی از موج تظاهرات همبستگی سراسری در کشورشان با شعارهای «زنده باد جمهوری دموکراتیک افغانستان!»، «زنده باد تره کی!» بهراس افتادند. به کشور ما نه تنها «اخوانیهای» فراری پس از انقلاب افغانستان، بلکه قطعات منظم اردو را که ملبس به یونیفورم نظامی افغانی بودند، گسیل کردند، که مشغول پیشبرد سبوتاژ و تخریبکاری اند. پس از سفر من به اتحاد شوروی و عقد قرارداد فوق العاده مهم میان ما امپریالیستهای امریکا و غیره مرتجعین به جمهوری دموکراتیک افغانستان سخت خشمگین شدند. ایشان میدانند که افغانستان برای ابد از دست غرب رفته است. رسانههای ایالات متحده امریکا، پاکستان و ایران با تبلیغات پراز افترا ما را دشنام دادند. دوستی مستحکم افغانستان با اتحاد شوروی علت اصلی فعالیتهای ضدافغانی امپریالیستها و مرتجعان میباشد.
ما امروز با شما در مورد اینکه افغانستان روابط دوستانه با پاکستان، ایران و هند داشته باشد، صحبت کردیم. مگر نیل به این هدف کار دشواریست، چون ایران و بویژه پاکستان نمیخواهند مناسبات دوستانه با ما داشته باشند.
آ. ن. کاسیگین: همین لحظه ما پیام ضیأالحق را گرفتیم که طی آن او گفته که حوادث افغانستان موضوع داخلی این کشور اند و پاکستان به آنها ربطی ندارد. در اعلامیه آمده که حکومت پاکستان به ۳۵ هزار افغان آمده از افغانستان فقط کمک بشردوستانه را تا زمانیکه اقدامات آنها به روابط میان پاکستان و افغانستان لطمه نزند، ارائه مینماید.
ن.م. تره کی. آنها فقط در زبان از بشردوستی (هومانیزم) میگویند، در حالیکه عملاً اردوگاههای تخریبکاران را بر علیه ما تشکیل میدهند.
آ. ن. کاسیگین. شما فکر نکنید که ما ساده لوح هستیم و به تمام گپهای ضیأالحق باور میکنیم، بهر حال اعلامیه صادر شده و این در قبال خویش مسئولیتها را دارد.
پوناماریوف: ظاهراً این اعلامیه ضیاءالحق واکنشی است به مقاله روزنامه پراودا.
آ. ن. کاسیگین: البته پاکستانیها ناراحت شده اند. آنها احساس کرده اند که نه تنها شما بلکه ما نیز آنان را زیر فشار قرار داده ایم.
ن.م. تره کی: پراودا بموقع مقاله مربوط به تقبیح توطئهها علیه ج.د.ا را نشر کرد. مقاله مذکور بالای همسایگان ما تأثیر شایانی داشت. من البته با شما موافقم، که باید به اقدامات سیاسی متوسل شد و جنگ چیزی پر مخاطره (ریسک آمیز) است. من تأکید به این مسئله را که چرا پاکستانیها، ایرانیها، امریکایی ها و چینی ها اعمال تخریبکارانه را علیه ما پیش میبرند، اضافی میدانم. من میخواهم فقط اذعان کنم، که ما دوستان شما بودیم و هستیم، و هیچگاهی با هیچکسی مانند شما نزدیک نخواهیم بود. ما از لنین آموخته بودیم و میآموزیم. ما بخوبی توصیه لنین را در مورد ایجاد مناسبات با دول همسایه میدانیم. ما برای ایجاد مناسبات خوب با همسایگان تلاش مینماییم، اما ما را امریکایی ها با موج شدید تبلیغاتی و اعمال تخریبی شان علیه دول مترقی مانع میشوند. آنها این چنین سیاستی را علیه جمهوری جوان شوروی در گذشته انجام داده و اکنون برضد کوبا، ایتوپیا، موزمبیق و یمن جنوبی اجرا مینمایند. ما برضد این توطئهها ایستادگی میکنیم، میکوشیم کشور را نه با اسلحه بلکه با کسب اعتبار ما در میان خلق و با اجرای دگرگونیهای انقلابی- دموکراتیک به نفع زحمتکشان اداره نماییم. برای نیل به این اهداف ۲۰۰ میلیون افغانی خرچ کرده ایم. مردم این را درک نموده و احساس میکند، کی دوستش و کی دشمنش است. زمانی که آنها متوجه شدند، پروپاگند شان علیه حکومت ما در میان مردم جذبه گسترده ندارد، روحانیون تاکتیکهای شان را تغییر داده و فریاد زدند، که افغانستان وابسته شوروی، طرفدار کمونیزم شده و اینکه در افغانستان ۱۰ هزار نفر شوروی جابجا شده که گویا همه امور را اداره میکنند.
با این گفته هایم میخواستم تأکید کنم که ما از گسیل جواسیس از ایران و پاکستان تشویش داریم، گرچه پیامهای تان به زعمای پاکستان و ایران بسیار مفید بوده و تأثیر مثبت خواهند داشت.
آ. ن. کاسیگین: ما خبر نو دیگر هم داریم. دولت ایران دستور داده که همه کارگران خارجی باید آن کشور را پیش از ۲۱ اپریل ترک کنند و کارگران خارجی تا تاریخ ۲۱ جون باید از آنجا خارج شوند. در اعلامیه در رابطه به کارشناسانی که وجود شان ارزش ویژهیی برای اقتصاد ایران دارد، آمده که مسئله آنها طور جداگانه و انفرادی بررسی میشود.
ن.م. تره کی: این بیانیه شاید در رابطه به امریکایی صادر شده است. ما اطلاعاتی داریم که ایران کارشناسان امریکایی را که تخصص مونتاژ هلیکوپتر را دارند، دوباره بکار گماشته است.
آ. ن. کاسیگین: بلی، ما هم این را شنیدیم، اما تعداد کارشناسان ما در ایران بیشتر از امریکایی هاست. اگر قرار باشد که کارشناسان ما هم ایران را ترک کنند، بزرگتری کارخانه میتالوژی شان با یکعده مؤسسات دیگر فلج خواهد شد. و چه تعداد افغان برای کسب و کار در ایران اند ؟
ن.م. تره کی: تعداد آنها کمتر از ۲۰۰ هزار نیست. آنها در حدود ۵-۶ سال پیش در زمان داوود و حتی پیش از آن رفته اند. اگر آنها را اخراج کنند، شاید زیرنام کارگران افغان برای ما مخربین را نیز گسیل نمایند، چون از چهره افراد مشکل است، تعیین کرد کی افغانی و کی ایرانی است. من میخواستم مشکلات اردوی افغانستان را نیز مطر کنم. ما میخواستیم هلیکوپترهای زرهی، تعداد بیشتر موترها ووسایل زرهدار، زرهپوشهای محاربوی و وسایل مخابراتی عصری را بدست آوریم. همچنان اگر امکانات اعزام پرسونل خدماتی مربوط به آنها نیز بررسی شود، کمک خیلی عالی برای ما خواهد بود.
ف.د. اوستینوف: مطلب تان شاید هلیکوپترهای می- ۲۴ باشد، که پوشش زر دارند. شش فروند از چنین هلیکوپترها را در ربع چهارم سال روان طی ماههای جون- جولای در اختیار تان خواهیم گذاشت. ممکن موعد رساندن آنها را بتوانیم تسریع ببخشیم.
ن.م. تره کی: ما به چنین هلیکوپترها نیاز شدید داریم، بناً بسیار خوب خواهد شد تا آنها یکجا با پیلوتان شان وارد شوند.
آ. ن. کاسیگین: البته ما میتوانیم متخصصانی را که وظیفه عملیه خدماتی این هلیکوپترها را در میدانهای هوایی انجام دهند، بفرستیم، اما، واضح است که اینها عمله جنگی نخواهند بود. ما در این مورد با شما پیش از این صحبت کرده ایم.
ف.د. اوستینوف: شما باید پیلوتهای خودرا تربیه کنید. نزدما افسران شما آموزش میبینند، و ما میتوانیم فراغت آنان از تحصیل را تسریع بخشیم.
ن.م. تره کی: شاید بهتر باشد پیلوتان هلیکوپتر را از هانوی و یا جاهای دیگر مانند کوبا خدمتی بگیریم؟
آ. ن. کاسیگین: طوری که قبلاً گفتیم، ما به ویتنام بسیار کمک کرده ایم و میکنیم، مگر ویتنامیها هیچگاهی موضوع اعزام پیلوتهای ما را تقاضا نکردند. آنها خود میگفتند که فقط کارشناسان تخنیکي ضرورت دارند، و عمله جنگی خویش را خودشان تنظیم مینمایند. نزد ما اکنون ۴۰۰ افسر افغانی مشغول آموزش اند، که شما لست آنان را دارید. شما از میان شان افرادی را انتخاب کنید و ما کار آموزش سریع شانرا انجام خواهیم داد.
ن.م. تره کی: ما میخواهیم تا ارسال هلیکوپترها زودتر عملی شود. ما شدیداً به آنها نیاز داریم.
آ. ن. کاسیگین: ما تقاضای تان را بازهم بررسی خواهیم کرد، ما ارسال سریع هلیکوپترها را نیز انجام خواهیم داد.
ف.د. اوستینوف: ولی شما باید همزمان در مورد پیلوتهای این هلیکوپترها نیز بکوشید.
ن.م. تره کی: البته، ما این را انجام میدهیم. ولی اگر ما آنها را در میان خود نتوانیم بیابیم، پس آنان را در کشورهای دیگر جستجو خواهیم کرد. دنیا بزرگ است. اگر شما به این موافق نباشید، ما پیلوتها را در میان افغانهای که نزد شما درس خوانده اند، جستجو خواهیم کرد، مگر ما به انسانهای وفادار ضرورت داریم، چون در بین افسران افغانی که قبلاً جهت تحصیل به اتحادشوروی رفته بودند، اخوانیها و هواداران بیشمار چین اند.
آ. ن. کاسیگین: البته رسیدگی به افرادی که نزد ما تحصیل میکنند، کار شماست. اخوانیها را ما میتوانیم بکلی برگشت بدهیم و کسانی را که شما بالای شان اعتماد دارید، میتوانیم، بطور مستعجل آموزش دهیم تا زودتر فارغ التحصيل شوند.
ف.د. اوستینوف: امسال ۱۹۰ تن افسر افغان فارغ میشوند، که از میان شان ۱۶ نفر پیلوت طیارات دیگر و ۱۳ تن پیلوت هلیکوپتر اند. از طریق سرمشاور نظامی ما در افغانستان جنرال گوریلوف ما لست فارغ التحصیلان را نظر به مسلک شان به شما ارائه خواهیم کرد. شما خود میتوانید، افراد مطلوب تان را انتخاب کنید.
ن.م. تره کی: خوب است، ما اینکار را خواهیم کرد. مگر چالش مسئله در اینست که ما افرادی که وابسته به ضد انقلاب اند، را نمیشناسیم. ما فقط میدانیم که در زمان داوود اعضای سازمان اخوان المسلمین و شعلهیی های هوادار چین را جهت تحصیل به اتحاد شورو میفرستادند. ما میکوشیم این موضوع را پیگیری کنیم.
آ. ن. کاسیگین: شما ظاهراً در جریان مسئله گسیل تخنیک نظامی با در نظرداشت آن فیصله یی که ما دیروز شام در کابل به اطلاع تان رسانده ایم، نیستید؟ در این فیصله از ارسال مقدار بزرگ اسلحه، رساندن ۱۰۰ هزار تن گندم و ارتقای ارزش خرید گاز طبیعی افغانی از ۲۴ به ۳۷ دالر از هر ۱۰۰۰ مترمکعب تذکر رفته است. آیا شما فرصت خواندن این اسناد را یافتید یانه؟
ن.م. تره کی: نه، ظاهراً فرصت آنرا نیافتند تا به من گذارش دهند.
آ. ن. کاسیگین: شاید این سند همزمان با پرواز شما بسوی مسکو به کابل رسیده است. اینک آنچه که در این سند تذکر رفته. در ماه مارچ به شما ۳۳ عراده واسطه زرهی (ماشین محاربوی) بِ. اِم. پِ. ۵ فروند هلیکوپتر می ۲۵، ۸ فروند می ۸ و همچنان ۵۰ عراده زرهپوش بِ.تِ. اِر. و۶۰ پ.ب. ۲۵ عراده موتر زرهدار کشف، ۵۰ دستگاه مدافعه هوایی دارای قابلیت تحرک و دستگاه ضدهوایی «ستریلا» تسلیم داده خواهد شد. قبلاً بروز ۱۸ مارچ ۴ فروند هلیکوپتر می ۸ را ارسال کرده ایم و بتاریخ ۲۱ مارچ ۴ فروند دیگر را نیز خواهیم فرستاد. اینها همه کمک بلاعوض اند.
ن.م. تره کی: از این کمکهای تان سپاسگزارم. من در کابل از نزدیک با این کمکها آشنا خواهم شد. اما اکنون میخواستم به شما بگویم ارسال ۱۰۰ هزار تن گندم بما کافی نیست. پاییز امسال ما حاصل ناکامل خواهیم داشت، زیرا زمیندارانی که ملک شان را از دست داده اند، آنرا کشت نکرده و در بعضی موارد کشت را نابود کرده اند.
آ. ن. کاسیگین: ۱۰۰ هزار تن گندم به شما در مرز طوری تحویل داده خواهد شد که شما توان تسلیمی و انتقال آن را در کشور داشته باشید. شما شاید در انتقال گندم مشکل داشته باشید، چون بقول کارشناسان ترانسپورت، مراکز انتقالی شما در کوتلها فقط توانایی گذار ۱۵ هزار تن گندم در ماه را دارند. تا این ۱۰۰ هزار تن مورد پروسس قرار گیرد، ما میبینیم در آینده چه کرده میتوانیم.
ن.م. تره کی: پاکستان قبلاً وعده ارسال ۲۰۰ هزار تن گند را داده بود، مگر پسانها به قولش پشت پا زد. همچنان ترکیه از ارسال ۷۰ هزار تن خودداری کرد. ما حداقل ۳۰۰ هزار تن گندم ضرورت داریم.
آ. ن. کاسیگین: شما که آماده خرید گندم پاکستانی بودید، به این معنی است که شما پول دارید؟ ما میتوانیم برای شما گندم امریکایی را بخریم و به شما در افغانستان تحویل دهیم. مثلاً ۲۰۰ هزار تن گندم برابر است به ۲۵ میلیون روبل (مساوی به ۴۰ میلیون دالر).
ن.م. تره کی: برای ما مشکل است چنین مبلغی را پیدا کنیم.
آ. ن. کاسیگین: هر قدری را که پیدا کردید ما در برابر ن به شما گند پیدا میکنیم.
ن.م. تره کی: اگر ما بتوانیم هزینه مربوطه را پیدا کنیم، در آنصورت از شما میخواهیم در قسمت گندم ما را کمک کنید. ما همچنان تعویق پرداخت قرضههای قبلی ما با ربح آنها را نیز از شما میخواهیم. بودجه نظامی ما با در نظرداشت تمدید مهلت این پرداخت محاسبه شده است.
آ. ن. کاسیگین: ما با کمک بلاعوض تخنیک جنگی به بودجه نظامی تان کمک کردیم. ما بازهم در مورد اینکه تعویق بعضی قرضههای تان را عملی سازیم، فکر خواهیم کرد. ما موضوع را بررسی کرده و به شما در مورد نتایج آن خبر میدهیم.
ن.م. تره کی: ما به یک رادیو استیشن توانمند ضرورت داریم، که بتواند کار تبلیغات ما را در سراسر جهان ممکن سازد. استیشن ما توانایی کمی دارد. در حالیکه اعلامیه پ از دروغ یک روحانی توسط رسانههای غربی به همه دنیا پخش میشود، صدای رادیوی ما تقریباً شنیده نمیشود.
پوناماریوف: ما از جانب خود اقدامات قاطع را در جهت تبلیغ دستاوردهای ج.د.ا. عملی ساخته و بدشمنان شما پاسخ دندان شکن میدهیم. از مقال پراودا در این مورد گفتیم. در شماره امروز آن بیانیه شما درج شده است. این اعلامیه از طریق رادیو به ایران، پاکستان و دیگر کشورها نیز پخش خواهد شد. بنابراین ما ناتوانی استیشن رادیویی شما را با این وسیله جبران میکنیم.
ن.م. تره کی: پشتیبانی تبلیغاتی شما برای ما ارزش زیادی دارد، مگر ما میخواهیم ک دنیا صدای خود مارا بشنود. بناً از شما میخواهیم به ما در امر ساختمان استیشن رادیویی با توان ۱۰۰۰ کیلووات کمک کنید.
آ. ن. کاسیگین: ما این مسئله را بررسی کرده، با کارشناسان مشوره مینماییم، تا جایی که من میدانم، ساختن استیشن رادیویی زمان کافی را دربر میگیرد.
پوناماریوف: ما در جمله مشاوران حزبی تان کارشناس تبلیغات (پروپاگند) را میفرستیم. شما میتوانید به او تصورات تان را بگویید تا از طریق کشورهای سوسیالیستی پشتیبانی گسترد تبلیغاتی تأمین شود.
ف.د. اوستینوف. در رابطه با گسیل بیشتر تخنیک محاربوی ضرورت اعزام اضافی مشاوران و کارشناسان نظامی به افغانستان بمیان میآید.
ن.م. تره کی: اگر شما میپندارید که چنین چیزی لازم است، پس م آن را میپذیریم آیا اجازه نمیدهید که ما پیلوتها و تانکیستهای را از کشورهای سوسیالیستی دیگر نیز استفاده کنیم؟
آ. ن. کاسیگین: وقتی از کارشناسان نظامی ما میگوییم، مرام ما تخنیکرانی اند که خدمات وسایل محاربوی را انجام میدهند. من نمیدانم، چرا مسئله پیلوتها و تانکیستها بمیان میآید. این پرس برا ما غیرمترقبه است. و من فکر میکنم، که غیر ممکن است، کشورهای سوسیالیستی ت به چنین کاری دهند. مسأله گسیل کسانی که از تانک شما بالای مردم تان آتش کند، چالش جدی سیاسی است.
ن.م. تره کی: ما میبینیم، چگونه افغانهای را که قبلاً جهت تحصیل نزد شما آمده بودند، استفاده کنیم. شاید، از شما بخواهیم، آنعده را که خود ما انتخاب میکنیم، آموزش دهید.
ف.د. اوستینوف: البته ما آنها را به تحصیل میپذیریم.
آ. ن. کاسیگین: با نتیجه گیری از مذاکره امروز میتوان اذعان کرد که وظیفه داریم تا موضو کمک به رادیواستیشن توانمند را بررسی نماییم. همچنان مسئله گسیل عاجل وسایل و تخنیک محاربوی بعهده ما است. شما انتخاب پیلوتهای هلیکوپترهای تان را از میان افسران تحصیل کرده نزد ما انجام میدهید. اگر شما خواست و تقاضای دیگری داشتید، میتوانید، آنرا از طریق سفیر اتحادشوروی و سرمشاور نظامی برسانید. ما خواستهای شما را بدقت بررسی کرده و بطور مطلوب پاسخ خواهیم داد. ما همچنان توافق کردیم که برای دفاع از ج.د.ا. در برابر مداخلات امپریالیستی و توطئههای ارتجاعی به اقدامات سیاسی متوسل شویم. ما از تأثیر سیاسی بالای آنان استفاده خواهیم کرد. مطبوعات ما نیز کمک دایمی به ج.د.ا. خواهند کرد.
برای ما پراهمیت است، که شما بالای گسترش زیربنای سیاسی رژیم تان کار کرده، بکوشید میان حکومت و مردم بیگانگی بمیان نیآید. و در پایان حرف نهایی. این را من نه برای مباحثه بلکه همچون آرزومندی میگویم، با کادرهای تان با احتیاط و مواظبت برخورد نمایید. کادرها را باید محافظت کرده و با ایشان برخورد ویژه باید داشت. برخورد با دید وسیع با هر انسان مهمتر از آنست که او را مُهر بدنامی زد.
ن.م. تره کی: آیا حرف تان روی افسران و جنرالان است؟
آ. ن. کاسیگین: هم در مورد افسران، هم در مورد جنرالان و همچنان فعالان سیاسی. مگر باور کنید این را من نه برای مباحثه بلکه فقط همچون نظرما میگویم.
ن.م. تره کی: ما بصورت عموم با کادرهای خویش بخوبی برخورد میکنیم. اما حوادث هرات نشان دادند، که در میان ما «اخوانیها» نفوذ کرده اند ولی به آنانی که واقعاً با ما اند برچسپ نمیزنیم.
آ. ن. کاسیگین: ما علیه شما هیچ ادعایی نداریم، ما فقط میگوییم که اشتباه در سیاست کادری گران تمام میشود. ما این را از تجربه خویش میدانیم. در زمان استالین، شما میدانید، بسیاری از افسران ما زندانی بودند. و وقتی جنگ بوقوع پیوست، استالین مجبور شد آنان را به جبهه بفرستد. اینها در جنگ همانند قهرمانان واقعی عمل کردند. بسیاری از آنان به سرداران بزرگ نظامی تبدیل شدند. ما در امور داخلی تان مداخله نمیکنیم، مگر میخواهیم، نظر خودرا در خصوص مواظبت از کادرها ارائه کنیم.
ن.م. تره کی: تا آنجایی که من از صحبتهای امروزی فهمیدم، شما ما را کمک کرده و کمک خواهید کرد، مگر شما ما را در مقابل متجاوزان ضمانت «گرانتی») نمیکنید.
آ. ن. کاسیگین: اینچنین سطحی ما این موضوع را با شما بحث نکردیم. ما از مرحله کنونی و اینکه حالا شیوههای دفاع سیاسی از کشورتان تأثیر بیشتر دارند، میگوییم شما نباید چنین برداشت کنید که گویا ما شما را به سرنوشت خودتان رها خواهیم کرد.
ن.م. تره کی: سه نوع حمایت وجود دارد سیاسی، اقتصادی و نظامی. شما دو نوع کمک را بما میدهید، اما شما چه خواهید کرد، اگر ببینید کشور ما از خار مورد تجاوز قرار میگیرد؟
آ. ن. کاسیگین: اگر تجاوز مسلحانه بخاک تان از خارج صورت گیرد، این حالت بکلی دیگریست. ولی اکنون ما همه کار را بخاطر آن انجام میدهیم تا تجاوز صورت نگیرد. و من فکر میکنم ما به این امر قادر خواهیم شد.
ن.م. تره کی: من این را برای آن میگویم که چین با جدیت پاکستان ر برضد ما تحریک میکند.
آ. ن. کاسیگین: وقتی تجاوز صورت گیرد، حالتی بکلی متفاوت بمیان میآید. چینی ها به این موضوع در نمونه ویتنام معتقد شده اند، و به اصطلاح پشت دست شان را دندان میگیرند. آنچه مربوط به افغانستان است، ما به اقداماتی جهت حفاظت آن از تجاوز متوسل شده ایم. من در ارسال پیامی مرتبط به این به رئیس جمهور پاکستان، خمینی و نخست وزیر ایران تذکر دادم.
ن.م. تره کی: اعضای بیروی سیاسی ما از سفر من به مسکو آگاه اند. در بازگشت به کابل من باید از نتایج مذاکرات ما بگویم. آیا میتوانم بگویم، که اتحاد شوروی به ج.د.ا. کمکهای سیاسی و غیره یاری ها را انجام خواهند داد.
آ. ن. کاسیگین: بلی، هم کمک سیاسی و هم کمک بزرگ از راه نظامی در عرصههای دیگر. این فیصله بیروی سیاسی ماست. در این مورد به شما رفیق ل. ای. بریژنف در جریان ملاقات تان که پس از ۱۰ دقیقه صورت میگیرد، خواهد گفت. من فکر میکنم، که شما با اطمینان از حمایت ما و مطمئن از اقدامات تان به افغانستان برخوردار خواهید گشت.
ن.م. تره کی نهایت خرسندی اش را از مذاکره دایر شده ابراز نموده و از کمک و پشتیبانی وسیع به افغانستان در لحظات دشوار آن سپاسگذاری میکند.
ترجمه متن توسط رفیق و. پ. کوزین اسپیرانت اکادمی دیپلماسی وزارت امورخارجه اتحاد شوروی صورت گرفته و توسط مشاور شعبه شر میانه وزارت امورخارجه اتحاد شوروی رفیق اس. پ. گاوریلوف نوشته شد.
۲۱.اش. سال ۷۹
شماره آ. ک. ۷۸۹ ث ث.
شمارگان ۳۰
21.3.79
در جریان مذاکره با ل. ای. بریژنف، ن. م. تره کی دوباره مسأله کمک اتحادشوروی با قطعات نظامی آنرا طرح کرد. در پاسخ رهبر حزب کمونیست اتحادشوروی گفت که گسیل و بویژه انجام حملات ضربتی- تهاجمی از خاک شوروی بیهوده است. در افغانستان مشاوران کافی شوروی اند که میتوانند در امر نابودی ضد انقلاب فعالیت کنند.
شورش توسط نیروهای حکومتی سرکوب شد. مگر اوضاع در کشور بسرعت و تا حدی بدون پیشبینی انکشاف می یافت.
ادامه دارد
