پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

چشم اندازی بر نشست آینده ی مخالفان طالبان در پایتخت…

نویسنده: مهرالدین مشید نشست اسلام آباد ابزار فشار بر طالبان  یا…

طاق ظفر و منار معارف (شیر دروازه) پغمان – یادگار…

پس از به‌دست آمدن استقلال افغانستان در سال ۱۹۱۹م (۱۲۹۸…

پیشرفت های شگفت انگیز فناوری و چالش ها و خطر…

نویسنده: مهرالدین مشید رهایی یا زوال؛ فناوری و چالش‌های نوین جامعه…

استقلال و آزادی

عبدالصمد ازهر از ۲۸ اسد تا ۲۴ اسد هر روز، هر ماه…

وقتیکه تبصره وتحلیل از جمهوریت می نماید دقت کامل داشته…

در این روز ها تحلیل های سیاسی پیرامون سقوط ویا…

کمند غزل

رسول پویان غـزال غـزل ار کمند افکند دل شرزه شیران ببند افکند ز…

فروپاشی شرم آور در اوجی از فساد و خیانت  و…

نویسنده: مهرالدین مشید بازخوانی یک سقوط و روایت های دردناک آن  ۱۵…

ردپای خراب‌کاری آلمان برای کشور ما و حمایت از فروپاشی…

ره‌بران طالبان خواهان پناهنده شدن به آلمان بودند. مولوی دلاور…

اسباب و عوامل سقوط جمهوری تحت اشغال

ماه اسد ماه به زانو در آمدن دو قدرت امپریالیستی…

فراخوان بخاطر انفاذ قانون اساسی

بنام خداوند حق و عدالت بدون پرداختن به چگونگی سقوط سومین…

تقدیم به روح ببرک کارمل، آن کوه اندیشه و خرد…

رفیق کارمل گرامی:  ما آن‌‌چه را فرمودید، انجام دادیم:  درس بخوان= خواندیم  کارکن=…

اسدالله بلهار جلالزي

 له نوښتګر کیسه لیکونکي، څېړونکي، ژباړونکي، تکړه ادیب او ژورنالیست…

چهارساله گی حاکمیت طالبان

نوشته ی : اسماعیل فروغی      امروز پانزدهم اگست 2025 ،…

آخرین نگاه و آخرین لبخند؛ جرقه ای سوزنده و بغضی…

نویسنده: مهرالدین مشید سنگ صبور من! خدا‌ نگهدارت؛ روایت یک سفر…

«
»

يو ځل بيا خاينې کړۍ د ډيورنډ رسمي کولو هڅې کوي

ډيورنډ؛ هغه فرضي کرښه ده، چې د هې واد د ميشتو قومونو له جملې؛ د اکثريت نفوس لرونکي قوم (پښتون ولس) پر زړه د انګليسانو لخوا کښل شوې او د ټولو افغانانو لپاره يې يو ناسور زخم جوړ کړی دی. دغې کرښې دومره زیانمن کړي يو چې آن په ځینو سيمو کې يې د يوه کلي خلک په دوه برخو ويشلي، او پنجابی حکومت پرې خپل راج چلوي. پاکستاني حکومت او خپل بادار هېواد (انګليستان) تر خپلې وسې هڅه کړې چې دغه کرښه په نړيواله کچه د افغانستان او پاکستان تر منځ د رسمي پولې په توګه مطرح کړي. دغو هيوادونو آن دلته زمونږ په هيواد کې دننه ځينې کورنۍ کړۍ هم په بيه د همدې موضوع د لابي ګيرۍ لپاره ګمارلي دي او وخت ناوخت خپلې مردارې خولې راخلاصوي او کله د پارلمان له ادرسه، کله د پوځي شنونکي له ادرسه، کله د تاريخ پوه له ادرسه او کله د مدني فعال له ادرسه د پاکستان په ګټه د رسمي پولې د منلو په توګه چيغې وهي.

اوس چې پاکستان په کور دننه د پښتون ژغورنې غورځنګ له پراخ فشار او له بهره د تروزيزم د ملاتړ له امله د امريکا او نړيوالې ټولنې له فشار سره مخ دی نو يو ځل بيا يې دلته په افغانستان کې خپل جاسوسان راپورته کړي دي او د ډيورنډ د رسميت غږ پورته کوي. دلته د افغانستان په پارلمان او نورو دولتي ادارو او يو شمېر ګوندونو کې کړۍ شته چې د ډيورنډ فرضي کرښې په رسميت پيژندلو ته چمتو دي. همدوي دي چې د ځينو د تعصب په ناروغۍ ککړو رسنيو له لارې يي همدا موضوع توده نيولې ده. هر وخت يي په اړه بحثونه نيسي او داسې ذهنيت جوړونه کوي چې ګويا د ډيورنډ په رسميت پيژندلو سره به افغانستان ګل و ګلزار شي او هره خوا به سوله او ارامي شي. دوی که څه هم ظاهراً د افغانستان د ارامۍ او سولې خبرې کوي خو تر شاه يي موخه دا ده چې د هيواد اکثريت نفوس لرونکی قوم په دوه ټوټو وويشي او یو بل قوم اکثريت ثابت کړي.

دغه افراد چې وخت ناوخت د پاکستان، انګلستان او ځینو نورو په اشاره د ډيورنډ د رسميت غږ پورته کوي، لوی هدف يې د پاکستان لخوا د ورکړل شويو پيسو د هضم تر څنګ دلته په افغانستان کې د ستر قوم (پښتون) په منځ دوه ځايه وېشل، د دوی بې تفاقي، د دوی بې علمي، د دوی نفوس اقليت ثابتول او په نتيجه کې واک په خپل لاس کې نيول، دغه ستر قوم د يو تروريست او له زده کړو ليرې قوم په توګه مطرح کول او خپل مردار اهداف ترلاسه کول دي. خو افسوس دا دی چې يو شمېر کورمغزه او له ټانګې اس په شان تړلي پښتانه هم د دغو مغرضو اشخاصو په دام کې لويږي او داسې انګيري چې رښتیا هم د افغانستان د ټولو مشکلاتو مور د ډيورنډ کرښه ده او که دا په رسميت وپيژندل شي نو افغانستان به ګل او ګلزار شي. په داسې حال کې داسې نه ده، د افغانستان خپل جيوپوليټيک او جيو اکناميک موقعيت او ضعيفه حکومتولي باعث شوې چې دلته هر څوک لاسوهنې وکړي. که دا ډيورنډ د افغانستان او پاکستان تر رمنځ رسمي پوله هم وای نو بيا به هم دلته مغرضو هيوادونو د پاکستان او يا په خپله مستقيماً دلته لاسوهنې کولې.

ډيورنډ خو يوه فرضي نامنل شوې او د يو مجبوريت يا د وخت موجوده شرايطو له مخې له پاکستان سره د سلو کالو لپاره موقتي لاسليک شوې وه چې اوس يې وخت په بشپړ ډول پایته رسيدلی دی. په نړيواله کچه هيڅ داسې ثبوت پاکستان په لاس نه لري چې وښيې دا د افغانستان او پاکستان تر منځ رسمي سرحد دی. که موجود وای نو اوس پاکستان وخته نړيوالو ته سپارلی وای. پاکستان دومره احمق نه دی چې رسمي سند دې ولري او بيا دې هم کلونه صبر وکړي او په نړيواله کچه دې د ډيورنډ د رسمي کولو خبره نه مطرح کوي. پاکستان په دغه ډول څرګندونو او يا دلته د مغرضو اشخاصو له خوا د ډيورنډ په رسميت پيژندلو غږ راپورته کول يواځې د دغې کرښې اړوند د افغانانو ذهنيت بدلول دي. پاکستان اوس غواړي چې په يو نه يو ډول د دغې کرښې د رسمي کولو لپاره لابي ګیري وکړي او افغانانو ته داسې وښيې چې د دوی د ستونزو مور يواځې ډيورنډ دی او بلاخره دوی له دغې کرښې تير شي.

زمونږ ولسونه بايد د يوې وړې سپږې لپاره ټول پوستين ته اور ورته نه کړي. ولس مو بايد پوه وي چې ډيورنډ يو نامنل شوې او د وخت د مجبوريت له مخې يوه اجباري موقتي کرښه ده چې وخت يې هم پایته رسيدلی دی. او بله دا چې دا داسې کرښه نه ده چې هر ناکس دې يې په اړوند خپل نظر وړاندې کړي، دا يوه ملي مساله ده د دې کرښې اړوند حتی دولتونه نشي کولی چې پرېکړه وکړي، د دې کرښې پرېکړ ه يواځې د کرښې دواړه غاړې هغه ولس کولی شي چې د استعمار له لوري يې پر سينه په زور او جبر راکښل شوې او يو ستر قوم يې په منځ دوه ځايه وېشلی دی. پس زمونږ غوښتنه له ولس څخه دا ده چې ډيورنډ د هر افغان لپاره سره کرښه ده، ډيورنډ د افغانستان په تاريخ کې تر اوسه هيڅ دولت او هيڅ فرد منلې نه ده او نه يې منلی شي. د تل په شان د لوی افغانستان غوښتنې ته مو دوام ورکړئ ان شأالله هڅې مو رنګ راوړي. او هغه کسان چې دلته د ډيورنډ کرښې د رسميت غږ پورته کوي ورته داسې غاښ ماتونکی ځواب ورکړئ چې تر راتلونکې لس نسل پورې يې په ياد واوسي او بيا خپلې مردارې خولې په ملي مسايلو خلاصې نه کړي.

لیکنه : خوشحال آصفي