رازهای جنگ اوکراین؛ ضدحمله شکستخورده و دستاوردهای اندک
بخش دوم
روزنامه واشنگتنپست که در گزارش نخست خود، حال و هوای جبهه ناتو و اوکراین تا پیش از آغاز ضدحمله را روایت کرده بود، حالا به سراغ مرحله اصلی آن رفته است.
رسانه آمریکایی شکست ضدحمله اوکراین در جبهه جنوبی و منطقه «زاپوریژیا» را اینگونه روایت میکند: سربازان تیپ ۴۷ ارتش اوکراین، مضطرب اما مصمم، پیش از اینکه در نفربرهای زرهی بردلی ساخت آمریکا جای بگیرند، منتظر فرارسیدن شب مانده بودند. ۷ ژوئن بود و ضدحمله اوکراین پس از مدتها قرار بود آغاز شود. هدف ۲۴ ساعت اول، ۹ مایل پیشروی و رسیدن به دهکده روبوتین بود؛ قدم اول در جنوب و هدف بزرگتر هم از بین بردن خطوط تامین روسیه و بازپسگیری مِلیتوپول، شهری در نزدیک دریای آزوف؛ اما هیچ چیز طبق برنامه پیش نرفت.
نظامیان اوکراین انتظار میدانهای مین را داشتند اما از انبوه مواد منفجرهای که وجود داشت متحیر شدند. زمین با مواد منفجره فرش شده بود و تعدادشان آن قدر زیاد بود که برخی از آنها دستهدسته دفن شده بودند. سربازانی که در آلمان آموزش دیده بودند، قرار بود با خودروهای زرهیشان از مسیری هموار حرکت کنند اما در خاک گلآلود منطقه زاپوریژیا و در صدای کرکننده جنگ، سخت در تلاش بودند تا از مسیرهای باریکی عبور کنند که مینهای آن توسط یگانهای پیشرفتهتر خنثیشده بود.
روسها که در منطقه مرتفعتری مستقر شده بودند، فورا شروع کردند به شلیک موشکهای ضدتانک. برخی خودروهای کاروان مورد اصابت قرار گرفتند که باعث شد بقیه پشت سرشان تغییر جهت بدهند. آنها در عوض، روی مین رفته و منفجر شدند که این باعث ایجاد بینظمی و آشفتگی بیشتر در کاروان شد. بالگردها و پهپادهای روسی از راه رسیدند و انبوه سربازان حمله کردند.
نیروهای اوکراین که برخی از آنها برای اولین بار شوک نبرد را تجربه میکردند، برای آرایش دوباره عقبنشینی کردند که نتیجه، عقبنشینی بود. این رویه روزهای پیاپی و با همان نتیجه خونبار تکرار شد.
«اوله سِنتوف» فرمانده یک دسته در تیپ ۴۷ ارتش اوکراین درباره نبردها در این جبهه میگوید: آتش جهنم بود.
با فرا رسیدن روز چهارم ضدحمله، ژنرال «والری زالوژنی» فرمانده کل ارتش اوکراین چیزهای زیادی به خود دیده بود. جنگافزارهای نظامی غربی، بردلیهای آمریکایی، تانکهای لئوپارد آلمانی و خودروهای مینروب اما خاکستر تمامیشان در کل میدان جنگ پراکنده شده بود. تعداد کشتهشدهگان و مجروحان روحیهها را تضعیف کرده بود.
یک مقام نظامی اوکراین گفت که زالوژنی به نیروهای خود گفته بود پیش از آن که تسلیحات و تجهیزات محدود اوکراین بیش از این نابود شود، حملات را متوقف کنند.
زالوژنی به جای عمل کردن به توصیه شرکای آمریکایی و تلاش برای نفوذ به خط دفاعی روسیه با حملاتی گسترده و مکانیزه و با آتش توپخانه، تصمیم گرفت سربازان اوکراینی در قالب گروههای کوچکِ حدودا، ۱۰ نفره پیشروی کنند. این روند بسیار کندتر بود اما باعث حفظ تجهیزات و جان نظامیان میشد.
در روز چهارم، ماهها برنامهریزی با آمریکا کنار گذاشته شد و ضدحملهای که همان موقع هم به تعویق افتاده و برای رسیدن به دریای آزوف در مدت ۲ یا سه ماه طراحی شده بود، تقریبا متوقف شد. اوکراینیها به جای پیشروی ۹ مایلی در روز اول، در حدود ۶ ماهی که از ژوئن گذشته است، حدود ۱۲ مایل پیشروی داشته و فقط چند دهکده را بازپسگرفتهاند. ملیتوپول هم هنوز بسیار دور از دسترس قرار دارد.
روزنامه واشنگتن پست با اشاره به اینکه این دومین گزارش درباره تلاش ارتش اوکراین برای نفوذ به خطوط دفاعی روسیه و شکافها میان فرماندهان اوکراینی و آمریکایی درباره تاکتیکها و استراتژیهای ضد حمله است، اشاره کرد که برای تهیه این مطلب با بیش از ۳۰ مقام نظامی اوکراینی و آمریکایی و دههها افسر و سرباز در خط مقدم گفتوگو کرده است.
رسانه آمریکایی درباره نتایج این مصاحبههای نوشته است: هفتاد درصد نظامیان در یکی از تیپهای اصلی ضدحمله که با جدیدترین تسلیحات غربی تجهیز شده بود، بدون داشتن هیچ گونه تجربه جنگی وارد میدان شد و عقبنشینیهای اوکراین در میدان جنگ منجر به بروز اختلافاتی با آمریکا بر سر چگونگی نفوذ به خطوط دفاعی روسیه شد.
علاوه بر اینها، فرمانده نیروهای آمریکا در اروپا در هفتههای آغازین این کارزار و در میان تنشها درباره تردید آمریکا نسبت به تصمیمات میدان و ارزیابی دوباره آن، موفق به برقراری تماس با فرمانده کل ارتش اوکراین نشد و هر یک از طرفین (آمریکا و اوکراین) یکدیگر را مقصر خطاها و اشتباهات محاسباتی میدانستند. مقامات نظامی آمریکا به این نتیجه رسیدند که اوکراین عملکرد موفقی در زمینه تاکتیکهای نظامی، از جمله در جستوجو و کشف میدانهای مین نداشته است. مقامات اوکراینی هم گفتند به نظر میآید آمریکاییها درکی از تحولی ندارند که پهپادها و دیگر فناوریهای در میدان جنگ ایجاد کرده است.
با این حال، اوکراین در مجموع توانسته به بهای هزاران کشته و مجروح و میلیاردها دلار کمکهای نظامی غرب، صرفا در سال ۲۰۲۳، تنها ۲۰۰ مایل مربع را بازپس بگیرد.
با گذشت نزدیک به ۶ ماه از آغاز ضدحمله، این کارزار به جنگ دستاوردهای اندک تبدیل شده است. سنگرهای نمناک به سبک جنگ جهانی اول شرق و غرب اوکراین را به هم وصل میکند در حالی که انبوه پهپادهای جاسوسی و تهاجمی آسمان را فراگرفته است. مسکو اهداف غیرنظامی را در شهرهای اوکران هدف قرار میدهد، در حالی که اوکراین از موشکهای غربی و فناوریهای ساخت داخل برای حمله به نقاطی با فواصل زیاد تا خط مقدم، در مسکو، در کریمه و در دریای سیاه استفاده میکند.
واشنگتنپست در پایان نوشته است: خطوط مرزی ژوئن ۲۰۲۳ تغییر چندانی نکردهاند. ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه نیز بر خلاف سکوتی که در سال اول جنگ در پیش گرفته بود، از هر فرصتی برای در بوق و کرنا کردن شکست ضد حمله استفاده میکند. پوتین در اکتبر گفت «ضدحملهای که میگویند متوقف شده، تماما شکست خورده است.»