بحران خاموش؛ ناکارآمدی طرف های درگیر و سرنوشت ناپیدای مردم…

نویسنده: مهرالدین مشید نشانه هایی از فروپاشی خاموش طالبان در متن…

تیر جفا 

نه شاعرم ، نه سرایشگر ترانه منم  یکی زمردم دور از…

اعلامیۀ به‌مناسبت اول ماه می – روز همبسته‌گی جهانی طبقۀ…

جهانی دیگر ممکن است، اگر کارگران متشکل و متحد شوند! در…

زورگویی او قلدری 

نور محمد غفوری (د یوه ګران دوست د پوښتنې په ځواب…

از برج «عاج ایده ئولوژی انگاری» تا « فرودگاۀ اسلام…

نویسنده: مهرالدین مشید در جهان معاصر، دین نه‌تنها بحیث یک مسأله…

طرح قانون اساسی فدرال برای افغانستان

هرشخص یا هر گروه حق دارد در مورد کشورش طرح…

   یا پیراهن و تنبان یا مکتب  

     نوشته ی : اسماعیل فروغی        درحالی‌که اختلافات و تنش های درونی…

سناریو های احتمالی در برابر حکومت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان پسا طالبان را چگونه فروپاشی ای تمثیل…

مزاحمت

نوشته نذير ظفر تورنتو كانادا   ١٣ اپريل٢٠٢٥ نماندند.   تا   بهاران   را ببينم حرير    سبزه    زاران   را ببينم نماندند در  فضاى…

آیا انترناسیونالیسم مرده یا در شُُرُف مرگ است؟

نوشته: گریگ گودلز برگردان: آمادور نویدی انترناسیونالیسم: آیا مرده یا در حال مرگ است؟ سخت است…

ای داد خواهان!

امین الله مفکر امینی                       2025-17-04! زنـــــوای بیکسانِ میهـــــــن دلی آسمان گشته است…

سکولاریسم در تکریم و حرمت به تقدس دین...!

در نخست سکولاریسم مارکسیستی کمونیستی را٬ با سکولاریسم سیاسی که نهاد…

مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟

- karl marx (1818-1883) مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟ آرام بختیاری مارکس،…

بجزعشق نبینی!

امین الله مفکر امینی       2025-31-03! عشق نـــدارد دین ومــذهب وطریقی دیگــــــــــربــــه هرطرف…

چشم انداز روابط آینده آمریکا وپاکستان وسرنوشت افغانستان

عارف عرفان     بر اساس گزارش ها اختلاف در درون دولت پنهان…

نظریه لنینی حق ملتها برای تعیین سرنوشت خود و توسعه…

ترجمه. رحیم کاکایی موتاگیروف جمال زینوتدینوویچ دکترای علوم فلسفه، استاد دانشگاه دولتی…

 دهل جدیدی بر گردن داودزی دهل‌نواز سابق انداختند

اتن اول را یونس قانونی اجرا می‌کند تا به‌جایی برسد محمدعثمان…

شعار های قومی دشنه های آخته بر پیکر زخمی مردم…

نویستده: مهرالدین نویسنده تراژیدی های بی پایان افغانستان و دورنمای صلح…

    دولتها چگونه ایجاد واداره میشوند 

هرکه آنرا نیست ایستادن بپای خود توان  میشود  بیچاره و محتاج …

بایسته های عدالت قضائی وتأثیرآن برامنیت جامعه وعدالت اجتماعی 

نگارشی از سخی صمیم  از اثر اخیرم  بنام (ناگفته های از…

«
»

گذری در حافظه زمان و همین هست ویژه گی نسل ما

دکتر اسد محسن زاده

به بهانه نشر دیجیتال «گذری در حافظه زمان، و همین هست ویژه‌گی نسل ما!»

در فاصله میان نشر چاپی و طرح دیجیتال «گذری در حافظه زمان، و همین هست ویژه‌گی نسل ما!» دگرگونی ؜های چنانی در جهان علم و فن رخداد که کسانی آنرا منبع خطر و ناباوری بشریت، دیگری آنرا دستیار و منبع الهام و یاری به انسان، و سومی آنرا دلیل بدبختی و بی؜ هیچی او می؜ خوانند. حرف بر سر معجزه «هوش مصنوعی» می؜باشد که در این روزها همه جا ورد زبان؜ هاست. این عجوبه می؜ تواند کتاب بنویسد، شعر بسراید، تصویر بیافریند، بیانیه بنویسد، تدریس کند و صدها کار دیگر.

نظام سرمایه داری که تنها در پی سود، یوتیلاتاریسم و گسترش دایره قدرت شیطانی اش با همه ابزار می ؜باشد؛ پیوسته مردم را با پخش یأس و بی ؜باوری، ترس و رعب در قفس نگهداشته، می ؜کوشد تا مردم بانگ پرخاشی برنیاورند. همین هایی که از برکت کارگیری از فن؜ آوری و تمدن ماشینی همه روزه غارت می؜ کنند؛ مدعی اند که با گسترش تخنیک و فن؜ آوری از جمله «هوش مصنوعی» دیگر این ماشین است که بر ما فرمان می ؜راند و بجای ما می ؜اندیشد و می؜ آفریند.

این تکامل در بخش فن؜آوری و انقلاب انفورماتیک که ماشین؜ های هوشمند بجای انسان می؜نویسند، گپ می؜ زنند، تابلو و نگاره؜ یی را ترسیم می؜ کنند و. .. نمی؜تواند دلیل تدنی باشد. از نگر پیکارگران انسان؜دوست، دادخواه و هوادار هیومانیزم و معتقد به امر بهروزی بهره گیری از دستاوردهای علوم و آزمون؜ های بزرگ اجتماعی می؜تواند بسود انسان و راه یابی و بهروزی او مورد بهره قرار گیرد.

عیب تنها و تنها در شیوه استفاد و کاربرد این دستاوردها توسط سرمایه و مناسبات ددمنشانه بورژوازی نهفته است که در صورت استقرار نظام جمع؜گرا و فارغ از بهره کشی این ابزار در خدمت به امر بهروزی انسان قرار می؜گیرند. بناءً ترس و بی؜ باوریی که سرمایه و سود بر انسان تحمیل می؜ نماید، نمی تواند ابدی و بجا باشد.

چرا این کلی گویی؟

تا چند دهه پیشتر وقتی تلویزون پدید آمد؛ کسانی مرگ سینما و تیاتر را اعلان کردند. با پیدایش کمپیوتر و اِی پیپر (E-Paper) جنازه روزنامه، مجله و سایر رسانه های چاپی را خواندند. با پیدایش کتاب الکترونیکی ایبوک (E-Books) کسانی از بحران و نابودی کتاب چاپی و کاغذی حرف زدند.

زنده؜ گی نشان داد که همه این پیش داوری؜ ها نادرست از آب برآمده، رسانه ؜های قبلی با رسانه؜ های جدید یکجا راه رشد و پویایی را پیمودند. همین حرف در مورد کتابخانه؜ های دیجیتال نیز صدق می؜نماید.

کتابخانه؜ های الکترونیکی، کتابخانه؜ های مجازی، کتابخانه ؜های بدون دیوار، کتابخانه؜ های دورگه و. .. و دستاورد های انقلاب فن ؜آوری رایانه یا انفورماتیک نتوانست دروازه؜ های کتابخانه؜ های چاپی را ببندد. امروز در کتابخانه؜ های چاپی در کنار نسخه؜ های از کتاب ؜ها، اسناد، نگاره؜ های چاپی، کتاب ؜های صوتی، چند رسانه؜ یی، دیجیتال و الکترونیکی پهلوی هم قرار گرفته و کارشناسان علوم کتاب؜داری و اطلاع رسانی را در مدیریت و پخش داشته؜ های پژوهشی، ذوقی، تاریخی… یاری می؜ رسانند.

کتابخانه؜ های الکترونیکی با داشته؜ های محلی و جهانی، تخصصی و عمومی امروز به مکان و ابراز نیرومند و با اهمیتی در پخش زودتر و وسیع؜تر اندوخته؜ های بشری تبدیل شده و با گسترش فن ؜آوری نوین دسترسی به کتاب؜ ها و آثار دیجیتال را سهل؜تر و گسترده؜ تر ساخته است.

***

از همان روزهای نخست که دوست گرانقدر و پرتلاش جناب قاسم آسمایی و «نشرات راه پرچم» در راه دیجیتالیزه اسناد مهم تاریخی مربوط به جنبش دادخواهی و روشنگری افغانستان گام نهادند، نگارنده یکی از هواخواهان این تلاش تاریخی بوده، این کار شان را ستایش و قدر نمودم. رفقای راه پرچم با پیریزی «کتابخانه راه پرچم» شبانه روز در این میدان تلاش نموده و مصدر خدمات بزرگی شدند. جناب شان شماری از مقالات سیاسی و فرهنگی نگارنده را هم شایسته حضور در این کتابخانه یافتند. وقتی دو عنوان کتاب خود را برای؜ شان فرستادم، از سر لطف به دیجیتالیزه کردن یکی پرداخته، در ویرایش اثر حاضر و آماده ساختن پیش؜گفتار برای نشر دیجیتال آن مرا به چالش کشانیدند.

باور کامل دارم که کتابخانه دیجیتال «راه پرچم» برای هموطنان و علاقمندان فرهنگ و اهل پژوهش منبع با اعتبار می؜باشد.

به نشانه ارج گزاری از این خدمات بزرگ کتابخانه «راه پرچم» این اثر را برایشان اهدا نموده، امید وارم درونمایه آن برای روشن نمودن آرمان؜ها و تلاش؜های دادخوهانه در تاریخ افغانستان مورد توجه قرارگیرد.

آنچه با فیض ستاندن از بینش و باور مورد پذیرش خود و اندوخته ؜هایی از آزمون؜ های بزرگ اجتماعی برههء معین تاریخ رزم و پیکار دلیرانه مردم افغانستان و نسل خود را نوشتم، آنرا «هوش مصنوعی» هرگز نخواهد توانست به رشته تحریر بیاورد.

دکتر اسد محسن زاده

گراز – اطریش

حمل ۱۴۰۳ خورشیدی