پیروزی اردوغان، پیروزی روسیه در انتخابات ترکیه
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه
یوگنی برسنف (Yevgeny Bersenev): نامزد مخالف تصمیم گرفت با ملی‌گرایان بازی کند. اما، شکست خورد.
گوُرگ میرزایان (Gevorg Mirzayan)
ا. م. شیری
احمد انر، رئیس شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرد که رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری کشور پیروز شد. رئیس فعلی دولت پس از شمارش ۹۹.۴۳ درصد آرا، ۵۲.۱۴ درصد آرا را به دست آورد و رقیب وی، کمال قلیچداراوغلو، ۴۷.۸۶ درصد آرا را. اما نتایج نهایی انتخابات اول ژوئن در روزنامۀ رسمی منتشر خواهد شد.
خود برندۀ انتخابات، نحوۀ برگزاری انتخابات را ستود و اظهار داشت که «ترکیه با مشارکت (تقریبا) ۹۰ درصد مردم، نمونۀ دموکراسی را به زیباترین شکل نشان داد».
سران بسیاری از کشورها، از جمله ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، انتخاب مجدد اردوغان را تبریک گفتند. به هر حال، مجلۀ آمریکایی نیوزویک نوشت که نتیجۀ رأی‌گیری، در واقع یک «پیروزی» برای رهبر روسیه بود.
دودا، رئیس جمهور لهستان نیز در صفحۀ توییتر خود به رهبر ترکیه تبریک گفت…
لازم به ذکر است، که حامیان رئیس جمهور فعلی ترکیه در روز رأی‌گیری نسبت به پیروزی وی ابراز اطمینان می‌کردند. بگونه‌ای که مراد سارک، معاون شهر اوسکودار، در مصاحبه با الجزیره گفت که رئیس دولت فعلی می‌تواند بیش از ۵۵ درصد آرا را به دست آورد.
با این حال، کمال قلیچداراوغلو انتخابات گذشته را یکی از ناعادلانه‌ترین انتخابات در تاریخ این کشور خواند و به‌عنوان مخالف قول داد در آینده به فعالیت‌های خود ادامه دهد.
بسیاری از ناظران خاطرنشان کردند که نامزد مخالفان بعد از دور اول، تاکتیک تبلیغاتی خود را تغییر داد. به عنوان مثال، سخنان او بسیار رادیکال‌تر از قبل شد. ظاهراً این کار او به دلیل علاقه‌مندی به کسب آرای رأی‌دهندگان راست افراطی و ناسیونالیست‌ها بود. او به ویژه قول داد که حدود یک میلیون پناهنده را از کشور اخراج کند. رویکرد او نسبت به روسیه نیز تغییر کرد. اگر چه کمی قبل از دور اول، او از مسکو خواست که «دست از سر دولت ترکیه بردارد»، بعداً گفت که فدراسیون روسیه و ترکیه همیشه دوستان نزدیک بوده و خواهند ماند و اگر پیروز شود، روابط دوجانبه را توسعه خواهد داد.
موضع سنان اوگان، رهبر ملی‌گرایان که در دور اول مقام سوم را کسب کرد، نیز در نتایج انتخابات نقش داشت. همانطور که می‌دانید او کمی قبل از دور دوم انتخابات از طرفداران خود خواست به اردوغان رأی دهند.
حوادث مختلفی نیز رخ داد. روزنامۀ ملیت نوشت: به این ترتیب، پلیس ترکیه حکم دستگیری پنج نفر را که گفته می‌شد اطلاعات نادرست در مورد انتخابات منتشر کرده و «پست‌های تحریک‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی» منتشر کردند، صادر کرد. در شهر قونیه نیز پلیس مردی را با گواهی جعلی ناظر بازداشت کرد.
در شعب اخذ رأی دعواهایی رخ داد که دور اول را رقم زد. در روستای چاووشلو، هم رأی‌دهندگان و هم ناظران در درگیری در ورودی شعبۀ اخذ رأی شرکت کردند. به گزارش کانال تلگرامی سچیم‌خبر ۲۰۲۳، درگیری در شعب اخذ رأی در استانبول و بورسا مشاهده شد. در شهر شانلی‌اورفا بین ناظران و بخشی از شهروندان رأی‌دهنده درگیری رخ داد.
خبرگزاری آنکا، نزدیک به محافل اپوزیسیون، در جریان شمارش آرا مدام گزارش می‌داد که قلیچداراوغلو از رئیس جمهور فعلی پیشی گرفته است، در حالی که رسانه‌های دیگر اطلاعاتی در مورد پیشتازی اردوغان منتشر می‌کردند.
مطبوعات آزاد: این اظهارات که در شهرها از رهبر مخالفان و در روستاها از اردوغان حمایت می‌شود، چقدر صحت دارد؟
ــ در حالی که رأی‌دهندگان در مرکز ترکیه محافظه‌کارتر هستند، استان‌های غربی و همچنین استان‌های ساحلی در شرق مدیترانه، بیشتر به نامزد مخالفان رأی می‌دهند. تفاوت بین رأی‌دهندگان روستایی و شهری چندان مهم نیست، بلکه مهم این است که ساکنان یک منطقه خاص چقدر محافظه کار هستند. با این حال، تعداد نسبتا زیادی از رأی‌دهندگان محافظه کار در شهرها زندگی می‌کنند. مثلا در استانبول اختلاف آرا بین اردوغان و قلیچداراوغلو چندان زیاد نیست. یعنی اگر به شهرهای مرکزی آناتولی برویم، در آنجا تفاوت چشمگیرتر است. بنابراین، سؤال شما را می‌توان فقط تا حدی منصفانه تشخیص داد، اما تصویر کاملی از روحیۀ رأی‌دهندگان را منعکس نمی‌کند.
مطبوعات آزاد: بر کسی پوشیده نیست که قبل از دور دوم، قلیچداراوغلو تلاش کرد تا با رأی‌دهندگان راستگرا و ملی‌گرا که قبلا به اوگان رأی داده بودند، همسویی کند. این، چقدر به او کمک کرد؟
ــ فکر می‌کنم این حرکت، مشکلاتی را برای او ایجاد کرد. زیرا رأی‌دهندگانی که احزاب طرفدار کردها را ترجیح می‌دهند، این موضوع را منفی تلقی کردند. حملات تند قلیچداراوغلو علیه مهاجران مطمئناً خوشایند کمالیست‌ها که از نظر آن‌ها بیشتر سوسیال دموکرات هستند، نبود. در میان آن‌ها «یقه سفیدها» و دسته‌های مشابهی از شهروندان وجود دارد. و آن‌ها نمی‌توانند از لفاظی‌های ضد مهاجرتی حمایت کنند. اگرچه، باید پذیرفت، چنان که می‌بینیم، چنین معاشقه با رأی‌دهندگان ناسیونالیست، امتیازات بیشتری برای نامزد اپوزیسیون به ارمغان آورد. بنابراین، او در دور دوم توانست فاصله خود با اردوغان را اندکی کاهش دهد.
گوُرگ میرزایان، کارشناس علوم سیاسی، دانشیار دانشگاه مالی جنب دولت فدراسیون روسیه، خاطرنشان کرد که نتایج بالای نامزد مخالف به هیچوجه نشان‌دهندۀ انشعاب در جامعۀ ترکیه نیست.
ــ میزان بالای آرای قلیچداراوغلو در درجۀ اول به دلیل مشکلات اقتصادی ترکیه و برخی مشکلات دیگر است. تورم بالا، پیامدهای زلزلۀ قوی- همۀ این‌ها اندکی قبل از انتخابات بر سر اردوغان آوار شد.
«مطبوعات آزاد»: یعنی رئیس جمهور انتخابی مجدد، هیچگونه گذشت سیاسی نسبت به مخالفان نخواهد کرد؟
ــ او متوجه است که مخالفان متحد نیستند. اردوغان در آینده سعی خواهد کرد تا حد امکان آن‌ها را تضعیف کند. بنابراین، به احتمال زیاد صحبتی از آشتی ملی یا چرخش به سمت غرب نخواهد بود. اردوغان شخصیتی نیست که بتواند گام‌هایی به عقب بردارد. من فکر می کنم او تلاش خواهد کرد تا وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد، سرعت همکاری با مسکو را تا حدی که ممکن و مفید باشد، افزایش دهد. و البته به تقویت قدرت خود در داخل کشور، از جمله، از راه تضعیف مخالفان نیز مشغول خواهد شد.
«مطبوعات آزاد»: آیا با توجه به اینکه قبل از دور دوم ظاهراً توانست با سنان اوگان که مقام سوم را کسب کرده بود، به توافق برسد، می‌توان انتظار تقویت بردار ملی‌گرایی در سیاست او را داشت؟
ــ اردوغان هم اکنون هم یک ملی‌گرا است. آن‌ها در مورد پناهندگان اختلاف نظر دارند. در همه حال، این افراد در نهایت از اردوغان حمایت کردند، یعنی رأی‌دهندگان او هستند. اوگان آن‌ها را مهمانانی می‌داند که باید به خانه فرستاده شوند. به هر حال، این مسئله در چارچوب سیاست داخلی ترکیه مورد بحث قرار خواهد گرفت.
نقل از: مطبوعات آزاد
۱۰ خرداد-جوزا ۱۴۰۲
