درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

   امید زنده گی

زنده گی در همه حالات  بسر می آید گاه به تلخی…

از تو جدا نمیشوم 

نوشته نذیر ظفر 08/28/25 از همه گان جدا شوم از تو…

پرسش ۴: ساختار «پرس‌ومان» چگونه از گفت‌وگو به یک نظام…

-خراسان بزرگ دی‌‌روز، دانش‌مند، دانش و سبک کهنی نسبت به…

قهرمان‌پروری‌های احساسی و سقوط افغانستان در چنگال تروریسم

 نویسنده: مهرالدین مشید از اسطوره‌ پردازی های فریبنده تا بحران سیاسی…

پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

«
»

ماشومان سياسيون او ماشومانه جنګونه

وروسته له هغې چې د بلخ په والي عطامحمد نور، د ولايتي شورا د وکيل آصف مهمند د نيول کيدو، د نوموړي د ساتونکو د وژل کيدو او په خپل کور کې د آصف مهمند د بندي کېدو او ترې د غوږ پرې کېدو خبرونه خپاره شول؛ له دغه ولايته د عطامحمد نور د ليرې کېدو اوازې هم خپرې شوې. تيره ورځ په خپله نور هم تاييد کړه او زياته يې کړه داسې خبرونه یې ترلاسه کړي چې د افغانستان د ولسمشرۍ په ماڼۍ ارګ کې د بلخ له ولایته د ده د لېرې کېدو لپاره لیدنې کتنې شوي دي.

د آصف مهمند او عطامحمد نور د شخړې د قضيې له برسېره کېدو وروسته د اسلامي حزب د مشر ګلبدين حکمتيار او عطامحمد نور تر منځ د لفظي شخړو او يو پر بل د تورونو لګولو بازار هم ګرم شو. آن تيره ورځ په سمنګان ولايت کې د افغانستان د نجات د عالي شورا د ملاتړ لپاره په جوړه شوې غونډه کې نور تقریباُ خپلې ټولې خبرې د حکمتیار غندنې او بد ویلو ته ځانګړې کړې وې. ده حکمتیار ته په خطاب کې وویل «ته چې د کابل په قصاب مشهور یې په کوم مخ دې ښار ته راغلی یې؟» نور تور ولګاوه چې حکمتیار له بهرنیو هیوادونو پیسې اخلي او د ایران او شیعه ګانو پرضد څرګندونې کوي.

نور وروسته تر هغه په حکمتیار لفظي بريدونه پیل کړل چې حکمتيار یوه اونۍ وړاندې کابل کې عطا محمد نور یو بزدله مشر وباله چې پر وینا یي د حکومت له امکاناتو پر حکومت نیوکي کوي. همداراز څو ورځې وړاندې حکمتيار د جمعيت ګوند په پخواني مشر احمدشاه مسعود د پاکستان د جاسوس تور ولګاوه. حکمتيار د بدخشان ولایت له یو شمېر خلکو سره په کتنه کې احمدشاه مسعود له آی ایس آی سره په تار لرلو تورن کړی او ويلي يې دي چې د دفاع وزارت ۶۰۰ جنرالان د پنجشېر اوسېدونکي دي چې زیاتره یې په اصل کې کلینران دي. د حکمتيار له دغو څرګندونو وروسته د جمعيت ګوند بېلابېلو سرلارو تند غبرګون وښود او هر يو په نوبت سره حکمتيار په هيواد کې په قومي، سمتي او حزبي تعصب تورن کړ.

که د عطامحمد نور او ګلبدين حکمتيار سياسي مخينې ته وکتل شي؛ دواړه هغه څوک دي چې په سياست کې کابو ديرش کلنه تجربه لري. هم عطامحمد نور او هم ګلبدين حکمتيار د ا فغانستان په سياست کې خپل قوي رول لوبولی دی. دا نه وايم چې مثبت دی که منفي؛ خو تر ډيره دواړه په سياست کې پاتې شوي دي. خو له بده مرغه چې تر اوسه دواړه سياسي ځوانۍ ته نه دي رسيدلي او دواړه لکه پنځه کلن ماشومان داسې جنګونه کوي. دا ډير د افسوس ځای دی چې د کابو ديرشو کلونو په تيريدلو سره بيا هم زمونږ دغه سياسيون د سياست پوخوالي ته نه رسيږي او اوس هم ماشومان دي.

د نور او حکمتيار لفظي شخړې بلکل د هغه ماشومانو جنګونو ته ورته دي چې په لوبو کې وران شي او بيا يو و بل ته سپکې سپورې وايې او تورونه لګوي. دوی دواړه يو پر بل داسې تورونه پورې کوي لکه ماشومان چې په توپ ډنډه يا خوسي لوبه کې په خپل منځونو کې سره وران شي او بيا مقابل لوري ته وايې چې د هګيو غله، ته هماغه يې چې د فلاني کاکا له کوره دې هګۍ پټې کړي دي. مقابل لوری ورته وايې چې ته هم سپينه کوتره نه يې، تا هم د فلاني ماما له مرغانچې ډير چرګان پټ کړي دي.

اوس دې نه حکمتيار او نه هم عطا نور خلکو ته د خپلو شخصيتونو ښودنه کوي. د دواړو سابقه ولس ته معلومه ده او د دواړو شخصيت ټول ملت په درسته معنا پيژندلی دی. اړتيا نشته چې اوس دواړه بيرته له سره خلکو ته د خپرو څېرو ښودلو نمايش وکړي. ولس د اويايمې لسيزې  کورني تنظيمي جنګونه نه دي هير کړي، ولس د دواړو حزبونو (جمعيت او حزب) خاطرې له ځانه سره لري او اړتيا نه ليدل کيږي چې دوی هڅه وکړي چې ځانونو ته نوې شخصيتونه پيدا کړي. دا چې ولس حوصله کړې او دواړه يې بخښلي دي؛ نو نور دې د ولس حوصله نه ازمويې.

د حزب اسلامي او جمعيت اسلامي تر منځ د اختلاف پخوانۍ خاطرې د هيواد د هر بچي په ذهن کې لا شته دی. ا و اوس چې يو ځل بيا دواړه سره ښکر په ښکر کيږي نو دا د هيواد او ولس لپاره بد شګون لري. ځکه نو ولس دواړو ته حوصله کړې او دواړه بايد د ولس د حوصلې ازموينه وانخلي، دواړه بايد نور خلکو ته د ستونزو د راولاړولو او په خپلو منځو کې د منفي رقابت لوبه پايته ورسوي. نور نو هيواد په هغه حالت کې نه دی چې د دوی دواړو لوبو ته لکه د فوټبال لوبې سيالبين ناست وي. که چيري دوی خپلو منفي رقابتونو ته دوام ورکړي نو ولس به نه يواځې دا چې پر وړاندې يې پاسيږي؛ بلکې له دوی سره به د خپلو تيرو کړو حساب کتاب هم وکړي.

لیکنه : خوشحال آصفي