قراردادهای اجتماعی: پیمانی برای زندگی مشترک !

قرارداد اجتماعی یک مفهوم فلسفی است که تلاش می‌کند توضیح…

جنگ پاکستان و طالب، بازی‌ اوپراتیفی است، حتا اگر ارگ…

محمدعثمان نجیب یکی از مزیت‌!؟ های پیدایش و‌ ابداع شبکه‌های بی‌شمار…

بازگشت افغانستان به بازی‌های جدید ژیوپولیتیک و ناکارآمدی طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان لقمه خونینی؛ بزرگتر از دهن طالبان بازگشت طالبان…

محکومیت گستاخی و تجاوز نظامی پاکستان بر افغانستان

اعلامیه انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان، بر مبنای…

سقراط؛- قهرمان لیبرالیسم، متفکر پیشامارکسیستی؟

Sokrates (470-399.پ.م) آرام بختیاری نخستین اعدامی میدانی محافل روشنفکری-روشنگری! فلسفه شفاهی مطرح شده…

چشم اندازی بر اجلاس  ماه سپتامبر مجمع عمومی سازمان مللی…

نوشته از بصیر دهزاد  مجمع عمومی سازمان ملل متحد در هشتادومین…

زموږ په ګران هیواد د پاکستان هوايي تیری د غندلو…

 نور محمد غفوری    زموږ د ګران وطن پر خاوره یو ځل…

آکو الیاسی

استاد "آکو الیاسی" (به کُردی: ئاکۆ ئەلیاسی) شاعر معاصر کُرد،…

  چرا بگرام برای امریکا اهمیت دارد ؟ 

      نوشته ی : اسماعیل فروغی         ارچند مقامات امریکایی افواهات انتقال قوای…

ثمرهٔ بیست سال موجودیت جامعهٔ جهانی

حاکمیت طالبانی و فقر و تنگدستی مردم اختصار امارت اسلامی افغانستان، به‌مثابه…

پنجاه سال سفری پر افت؛  با یارانی چُست، اما رهبرانی…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم‌قرن اخیر تاریخ افغانستان (۱۹۷۳–۲۰۲۳) نشان‌دهنده‌ی مبارزه‌ای نفس‌گیر،…

ترامپ چرا بگرام رامی خواهد؟

این نوشته به علت طولانی بودن دردوبخش منتشرخواهدشد. دربخش اول…

ځانګړې مرکه

په ادبي بهیر کې له پېژانده څېرې، لیکوال، کیسه لیکونکي…

سیاست تعامل تخنیکی آلمان با طالبان

واقع‌گرایی دیپلماتیک و مسئولیت بشردوستانه در این روزها در رسانه های…

په اروپا کې د کډوالو پر وړاندې د کرکې زیاتوالی

حميدالله بسيا داسې ښکاري چې د کډوالو لپاره نور د اروپايي…

طالبان در ایستگاه آخر و در آغاز خط و نشان…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان؛ فروپاشی قریب‌الوقوع یا بازتعریف تهدیدها؟ حادثه آفرینی های…

هجران وطن

از فرا ق  آن  میهن  حال  ا بتری  دارم روزشب به…

جنگهای اقتصادی

                                           بازیهای تسلیحاتی وبازارسازی فروش اسلحه پس ازگذشت دوران نکبتباروظالمانه ی فیودالیزم…

حق باشد بر زبانم

امین االله مفکر امینی             2025-05-10! تــا اخـــــرین نفس، حرفی حق باشد بر…

     طالبان از قطع انترنت چه می خواستند و چه می…

     نوشته ی : اسماعیل فروغی      طالبان درچهارسال گذشته درپهلوی سایراقدامات نابخردانه…

«
»

«عجله» و«سرعت» در اسلام !

تتبع ونگارش :

امین الدین « سعیدی – سعید افغانی »

مدیر مطالعات ستراتیژیک افغان و

مسؤل مرکز کلتوری دحق لاره – جرمنی

در مورد اینکه «عجله» کار شیطان است ودر ابطه اینکه «عجله وشتاب » مورد مذمت دین مقدس اسلام میباشد، جای هیچگونه شک وشبهه ای درآن وجود ندارد ، ولی فرق عجله شیطانی با «سرعت» چیست ؟ مبحث خویش را در این مورد می اغازیم :
«عجله وشتاب » عبارت ازداشتن شوق وعلاقه بی اندازه به یک چیزی که تاهنوز زمینه های تحقق آن از لحاظ عقلی، مادی و معنوی مساعد نشده وتا هنوز به خوبی وبدی آن انسان به علم یقین نرسیده باشد.
داشتن افکار سطحى ، احساساتی وبنابر غلبه هوى و هوس خویش مشخصات دیګر عجله و شتاب اند. اینکه انسان عملی را بنابر داشتن خوشبینی بیش ازحد انجام دهد، این نوع عجله را نیز دین مقدس اسلام مورد مذمت قرار داده و مسلمان اجرای آن منع شده است. در این هیچ جای شکی نیست که عجله وشتاب در امور زندگی ، قبل از پی بردن بر نقص وزیان آن موجب ندامت، خسران و پشیمانى برای انسان میگردد . قرآن عظیم الشأن این عمل را مردود شمرده ودر( آیه 11 سوره «اسراء» می فرماید : (انسان همان گونه که نیکى ها را طلب مى کند، به خاطر دستپاچگى و عدم مطالعه کافى، به طلب بدى ها برمى خیزد)؛ «وَ یَدْعُ الإِنْسانُ بِالشَّرِّ دُعاءَهُ بِالْخَیْرِ»، (چرا که انسان ذاتاً عجول است)؛ «وَ کانَ الإِنْسانُ عَجُولاً » بالعکس قرآن عظیم الشان وسنت رسول الله صلی الله علیه وسلم انسانها را در اجرای امور به «صبر ، حوصیله ومتانت ، تعقل ،تفکر » وبردباری وپرهیز از عجله وشتاب دعوت نموده است.
آیاواقعاً عجله کار شیطان است ؟
در حدیثی آمده است که می فرماید : « ألاناةُ مِنَ اللهِ والعجلةُ مِنَ الشَّیطانِ »(ترمذی ) (صبر از خداوند است و عجله از شیطان ) عالم شهیر جهان اسلام شیخ ابن قیم در این مورد که واقعاً عجله کارشیطان است ، فرموده است: «عجله نشانه ی سبکی و سبک مغزی و شتاب زدگی انسان است که مانع ثبات قدم و متانت و بردباری گرديده و باعث می شود که اشیاء در جای خود قرار نگیرند. عجله و شتابزدګي موجب جلب بدیها و مانع خوبی ها گردیده میتواند. عجله از دو اخلاق ناپسند متولد شده است:
1- تفریط و سهل انگاری
2-عجله در کارها قبل از زمان انجام آنها .
انسانها باید به یک حقیقت با تمام دقت پی ببرند که :«یسستجاب للعبدما لم یستعجل » متفق علیه (خواسته بنده پذیرفته می شود ، مادام که عجله نکند .) در این حدیث به انسان هدایت داده شده که نباید عجله وشتاب در امور داشته باشد ، بلکه درامور زندگی خویش صبر واستقامت را پیشهء خود بسازد. در ضرب المثل مشهوری داریم : « من تانی نال ماتمنی »کسی که در کارها آرام باشد به آرزوی خود می رسد »و یا در «صبر سلامتی است و در عجله پشیمانی ».
حضرت عمروبن عاص می فرماید :انسان پیوسته از عجله میوه ی ندامت می چیند.
اما عجله در کار خیر ونیک :
در حدیثی آمده است :« خیر البرعاجله » (عجله در کار ها خیر نیکو است ) د زبان دری متل و شعر زیبای است که تأکید میشود: در اجرای کار خیر حاجت استخاره نیست. عالم شهیر جهان اسلام اسماعیل بن محمد عجلونی متوفای 1162 قمری در کتاب معروفی خویش بنام «کشف الخفاء » می نویسد: اولاً باید گفت که :« خیر البرعاجله » اصلآ حدیث نبوی نیست ولی چنین مفهومی از حضرت عباس رضی اله عنه روایت شده که : «کار نیک بدون عجله کامل نمی شود وقتی شخص در آن تعجیل و سرعت متناسب کند کار بر او گوارا می شود » او می افزاید:متل مشهوری داریم که میگویند :انتظار از مرگ سخت تر است. بعلاوه کلمه ی « بِرْ » در این حدیث که به معنی خوبی و نیکوی ، صلاح و راستی است از نیکوی و بخشش کردن فراتر است زیرا «بِرْ »شامل هر عمل صالحی است که شخص بدان وسیله به خداوند نزدیک تر می شود یا به مردم سودی رساند.
بنابراین عدم تأخير و سرعت متناسب در اجرای امر خیر، خیرات، نیکی ها و اعمال صالح ،امر مقبول وپسندیده ای است و قرآن عظیم الشأن و سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم نیز آن را مستحب گردانیده است. طوریکه قرآن عظیم الشا ن در این بابت می فرماید : « أُوْلَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ » (سوره مؤمنون 61.)(آنان که در کارهای نیک سرعت می ورزند و آنانند که در انجام آنها سبقت می جویند .) « وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُوْلَـئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ » (در کارهای نیک شتاب می کنند وآنان از شایستگانند) (سوره ال عمران 114.) «فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ »«پس در کارهای نیک از همدیگر پیشی بگیرید »(سوره بقره 148.) «وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ »«برای نیل به آمرزشی از پروردگار خود و بهشتی که …بشتابید » (آل عمران 133 )  علماءمی فرمایند که هدف ومقصود از عجله، در ایات متذکر آمده است همانا «سرعت» است در مقابل اهمال کارى، تأخیرهاى بى جا و امروز و فردا کردن، که غالباً سبب بروز مشکلات و موانعى در کارها مى گردد.
بنابراین باید گفت: «سرعت و جدیت در کارها،بلی اما عجله و شتابزدگى، هرگز»! و به تعبیر دیگر عجله مذموم آن است که: به هنگام بررسى و مطالعه در جوانب کار و شناخت صورت گیرد.
اما سرعت و عجله ممدوح آن است که: بعد از تصمیم گیرى و تدبير لازم، در اجرا آن معطلی صورت نگیرد. بناً «در انجام کار خیر باید سرعت کرد » یعنى بعد از آن که خیر بودن کارى ثابت شد دیگر جاى برای تأخیر، تعلل و مسامحه نیست.

والله اعلم بالصواب