حامییان حق!

امین الله مفکر امینی !    2025-03-06   نترسم زدشمن تکیه برحـــق کــــــــــرده ام باتکیه…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟

پروفیسور دکتر شمس سینا بخش نخست درین جا می خوانید: -چطور میتواند یک…

افغانستان در تلاقی آشوب و رقابت؛ قرائتی تازه از فروپاشی…

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی طالبان؛ تلاطم‌های داخلی و بازتاب‌های جیوپولیتیکی منطقه‌ای…

در مورد تعاونی‌های کارگری

از آثار کلاسیک لنین برگردان: آمادور نویدی درباره تعاونی‌های کارگری تذکر سردبیر سایت مارکسیست– لنینیست امروز: این…

ریناس ژیان

استاد "ریناس ژیان" (به کُردی: ڕێناس ژیان) شاعر نامدار کُرد…

پنجشیر، زخم بر تن، آتش در دل؛ افسانه‌ای زنده در…

نویسنده: مهرالدین مشید پنجشیر، شیر زخمی اما سرفراز؛ خاری در چشم…

فلسفه امید بلوخ،- میان مارکس و مسیحا

Ernst Bloch (1885-1977 ) آرام بختیاری سوسیالیسم حتمی است !، مارکسیستی یا…

دلزار حسن

استاد "دلزار حسن" (به کُردی: دڵزار حەسەن) شاعر، نویسنده و…

مقام عشق 

رسول پویان  کلام عشـق و محبت چقدر شیرین است  نبید خسرو و…

تحول در متغیرهای ژئوپلیتیکی افغانستان: بازتعریف نقش طالبان در معادلات…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان در معرض تلاطم؛ از صعود سریع تا…

برای نخستین‌بار، مصاحبه‌ی طولانی من با هوش‌مصنوعی

محمدعثمان نجيب  بخش دوم پندار من نسبت به هر پدیده‌یی منفی نی‌ست.…

 ما و گفته های شرل بنارد، همسر  آقای خلیلزاد پیرامون…

نوشته بصیر دهزاد  در یک تحلیل ، ارزیابی  و محورچه باید…

شهروندی بنیاد عملی دموکراسی

شهروندی به مفهوم منتفی امت نیست. بلکه رویکرد عملی از…

برهی که رفته ایم!

امین الله مفکرامینی      2025-22-05! بـرهی که رفته ایم ورویــم،نگردیم بــرعقــــــــب ورجان وتنــراوقربان داریم…

نشست تخصصی و کارگاهی فردوسی‌شناسی در بروجرد برگزار شد

به گزارش رها نیوز، و نقل از دکتر "محمد فصیحی"…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(فصل دوم)

مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم نوشته: آ. لوزوفسکی برگردان: آمادور نویدی مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم کارل…

آنجا که دیوار ها فریاد می زنند؛ روایت یک ویرانی…

نویسنده: مهرالدین مشید از خشت تا خیال؛ روایت خانه ایکه طالبان…

اُلیګارشي څه شی ده؟

نور محمد غفوری د اُلیګارشي په اړه په (قاموس کبیر افغانستان) کې داسې…

دو پرسش

۱-- آیا در افغانستان قوم یا ملیتی است که اجدادشان…

چالش های درونی میان طالبان و مخالفان آنان؛ آزمونی تعیین‌کننده…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان و دور زدن گروها و سیاستگران نابکار…

«
»

جلد دوم کتاب «سلطنت امان الله شاه و استقلال مجدد افغانستان»

مؤلف: عزیزالدین وکیلی پوپلزائی»

بازتایپ و تدوین دیجیتال: قاسم آسمایی

بارپخش: انتشارات راه پرچم

کتاب از وقایع اتفاق افتاده در افغانستان از سال 1302 ه.ش (1923م) الی سال 1307ه.ش (1928م) حکایت می کند.

مؤلف همانند جلد اول این کتاب، با استفاده از اسناد و مدارک رسمی، یادداشتهای به یادگار ماندۀ پدرش (نظام؜الدین خان) و صحبت ها با اشخاص خبیر و مؤظف در ادرات دولت امانیه به نگارش این اثر ارزشمند که در بسیار از نوشته؜ها آنرا «تاریخ امانیه» نیز نامیده است؛ مبادرت ورزیده است.

از جمله مطالب مهم تاریخی این کتاب، میتوان نکات آتی را برجسته ساخت:

– تأسیس اولین مکتب دخترانه در کابل

– تهدابگذاری شهر جدید دارالامان

– تأسیس مکتب امانی (بعدها نجات) و امانیه (بعدها استقلال)

– افتتاح اولین شفاخانه اختصاصی برای زنان

– اعزام طلاب به خارج برای فراگیری دانش معاصر

– اغتشاش در مناطق جنوبی کشور مشهور به بغاوت ملای لنگ

– تدویر لویه جرگه پغمان. جرگه که در آن بنابر فشار های گوناگون و اعتراضات شماری از بنیادگراها، امان الله خان مجبور به عقب نشینی از شماری اصلاحات بسیار عمده و اساسی شد.

– وصول طیارات جدید و پیلوت؜های؜ افغانی

– ختم بغاوت خوست. دستگیری ملای لنگ و شماری از همدستان او.

– ایجاد نخستین موزیم

– ایجاد شورش در سمت شمال کابل مشهور به شورش بچه سقاء

– استعفای امان الله خان از مقام سلطنت و سلطنت کوتاه مدت عنایت الله شاه

– تشکیل حکومت حبیب الله بنام خادم دین

– ورود سردار ؜محمدنادرخان به پشاور

هم چنان در این کتاب چهره های سیاه شماری از عناصر ابن الوقت و فرصت طلب و معامله گر چون حضرات مجددی، محمود سامی، عبدالعلی مستغنی، برهان الدین کشکی، شیرجان صاحبزادۀ چهاریکاری، علی؜احمد؜؜؜خان رئیس عالی هیأت تنظیمیۀ مشرقی و شماری دیگر بطور مستند افشا شده است.

یادآوری این نکته ضرور است که با تأسف بخش سوم این سلسله تا حال دستیاب نشده است. در صورت دسترسی به آن در اختیار هموطنان قرار خواهد گرفت.

قاسم آسمایی