جنگ اوکراین و روند فرسایشی آن برای اروپا
علی نصیری
بیش از یکسال از آغاز جنگ اوکراین در اروپا با مدیریت آمریکا می گذرد، جنگی که ادامه آن می رود هرچه سریعتر قاره میزبان را وارد یک روند فرسایشی فراینده کند.
اگرچه بطور جسته گریخته از ابتدای این جنگ ویرانگر اعتراضاتی از سوی برخی از کشورهای اروپایی علیه آن شنیده می شد و بسیاری نیز ادامه آنرا به نفع شروع کننده آن در خارج از اروپا، یعنی آمریکا ارزیابی می کردند، اما از آنجایی که ادامه آن که جز تخریب اوکراین و تضعیف زیرساخت های اقتصادی بسیاری از کشورهای اروپایی نتیجه در بر نداشته است، به تدریج اعتراض تحلیلگران و حتی برخی مقامات اروپایی را نیز به همراه آورده است.
برخی از نخبگان و شخصیت های اروپایی به همراه کارشناسان معتقدند که قاره آنها همچون زمان جنگ جهانی دوم قربانی سیاست های جنگ افروزانه آمریکا شده است و باید هرچه زودتر از آسیب ها و خسارت های فزاینده این جنگ جلوگیری کرد.
آنها دریافتند که ویرانگری های شعله های این جنگ می رود از کنترل خارج شده و منافع بیشتری را از اروپائیان – البته به نفع آمریکا – ببلعد. حتی برگزاری نشست جنجالی چهارشنبه گذشته پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ویلنیوس لیتوانی نیز به خوبی شکاف موجود در جبهه غرب به ویژه اروپائیان را به نمایش گذاشت، چون روحیه صلح طلب اقلیتی از اعضای اروپایی ناتو می رود بر روحیه جنگ طلبی اکثریتی دیگر به سرکردگی آمریکا غلبه کند و همین شکاف خود موید تاثیر منفی ادامه این جنگ در جبهه غرب است.
یعنی حتی این نشست ناتو نیز به خوبی توانست اختلافات در جبهه غرب به ویژه اروپائیان عضور ناتو را علنی و عمومی کند، در واقع حتی قبل از برگزاری این نشست نیز شک و تردید در مورد یکپارچگی ناتو افزایش یافته بود. اعتراف بایدن به ضعف نظامی خود، عقب نشینی سیاسی امریکا و آلمان در مورد پیوستن اوکراین به ناتو و سرزنش زلنسکی در شام اجلاس و تنها گذاشتن او، شکاف های موجود در ائتلاف را بیشتر عمیق کرده است.
این همه نشان است که روحیه ستیزه جویانه کشورهای غربی در مورد مناقشه اوکراین به لطف موضع اقلیت صلح طلب به نفع آتش بس و آغاز مذاکرات صلح به تدریج تغییر می کند.
مثلا ” کریستوف زالای-بوبرونیکی -Szalay-Bobrowniki” وزیر دفاع مجارستان که در ۱۱ و ۱۲ ژوئیه ۲۱ و ۲۲ تیر) به همراه “ویکتور اوربان” نخست وزیر کشورش در اجلاس ناتو در ویلنیوس شرکت کرده بود، شب گذشته با حضور در یک برنامه در رادیو Kossuth Rádió کشورش به بروز شکاف در ناتو در نتیجه ادامه جنگ اوکراین اشاره و خاطرنشان کرد: “بسیاری از سران کشورها و دولت‌ها و همچنین “ینس استولتنبرگ” دبیرکل ناتو در حالی هنوز هنگام بحث در مورد مناقشه اوکراین از لفاظی‌های خصمانه استفاده می‌کنند که ما (اروپایی ها) خودمان خواستار آتش‌بس فوری و مذاکرات زودهنگام صلح هستیم.”
وی بدون اشاره به اینکه این اختلافات جدید و تغییر رویه اعضای ناتو دقیقا در چه مقولاتی تجلی می یابد، خاطرنشان کرد که «موضع مجارستان با موضع ناتو سازگار است، به این معنا که ناتو نباید به این جنگ کشیده شود».
به گفته وی، ناتو به عنوان یک اتحاد به ارتش اوکراین تسلیحات نمی دهد. این کار توسط کشورها به صورت دوجانبه انجام می شود.”
حتی “رومن رادویف” رئیس جمهوری بلغارستان نیز روز شنبه در گفت وگو با خبرنگاران در صوفیه با اعتراض به روند حولات در اوکراین گفت:”اوکراین می خواهد جنگی بی پایان داشته باشد – اما اتحادیه اروپا باید هزینه آن را بپردازد.”
به گزارش روز شنبه خبرگزاری ریانوستی روسیه، وی به طور غیرمنتظره ای به جنگ اوکراین پرداخت و تاکید کرد که کی یف می خواهد درگیری ها صرف نظر از پیامدهای آن برای سایر کشورهای منطقه ادامه داشته باشند غافل از اینکه با تشدید درگیری ها تعداد قربانیان افزایش می یابد – و این در حالی است که رهبران اروپایی همچنان به همه اطمینان می دهند که با ارسال سلاح های بیشتر به اوکراین، برای امنیت همه تلاش می کنند.”
غیر از اظهارات این مقامات اروپایی، موضع گیری های نظامیان اروپایی حاضر در این جنگ و یا آنهایی که به راحتی با تجربه عملی خود می توانند خطرات ادامه این جنگ ویرانگر را تجزیه و تحلیل کنند نیز گویای یک سرخوردگی گسترده در میان نظامیان اروپایی از ادامه این جنگ در قاره آنها است.
مثلا “مارشال شان بل” معاون بازنشسته نیروی هوایی انگلیس نیز دیروز در گفت وگو با شبکه اسکای نیوز کشورش گفت که غرب از درگیری نظامی در اوکراین خسته شده است و همانگونه که نشست ناتو در ویلنیوس نشان داد، این خستگی روز به روز آشکارتر می شود.
وی که کشورش همچون آمریکا از آغازگران و بانیان این جنگ و حتی تضعیف کننده اتحادیه اوپا از طریق طرح اجرای “برگزیت” است، در این برنامه تلویزیونی آشکارا اعتراف کرد که تامین تسلیحات به اوکراین و همچنین خطرات و هزینه های آن برای غرب «به طور فزاینده ای دشوار می شود».
وی تاکید کرد به اینکه «خستگی جنگ در حال شکل گیری است. ما می بینیم که حقیقت پشت پرده و نظرات متفاوت برای ادامه این جنگ به تدریج ظاهر می شود» .
این اظهارت نظرات در حالی صورت می گیرد که در خود آمریکا نیز به عنوان آغازگر این جنگ و مشوق به ادامه آن نداهای جدیدی به گوش می رسد. مثلا اگرچه واشنگتن که مسبب این جنگ بود امروزه هیچ تمایلی برای ورد مستقیم به این جنگ ندارد چون خود کاخ سفید نیز دیروز اعلام کرد که ارتش آمریکا با نیروهای روسیه در اوکراین وارد جنگ نخواهند شد.
“جیک سالیوان” مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیروز در مصاحبه با شبکه ان بی سی نیوز -NBC News کشورش با اشاره به اینکه این موضوع برای دولت کشورش اساسی و دائمی است، تاکید کرد که امریکا نمی‌خواهد درگیری در اوکراین «به جنگ جهانی سوم ختم شود».
او توضیح داد: “موضع اصلی امریکا روشن است، ما از اوکراین حمایت خواهیم کرد بدون اینکه چکمه های آمریکایی با زمین برخورد کنند و سربازان آمریکایی با سربازان روسی بجنگند. این موضع در طول درگیری بدون تغییر باقی خواهد ماند.”
این قبیل اظهارنظرهای جدید و رسمی از سوی کشورهای غربی برخی از تحلیلگران را برآن داشت تا به این باور برسند که حتی موضع گیری اخیر سالیوان از ضعف روحیه آمریکائی ها برای مقابله حضوری با روس ها سرچشمه می گیرد، چون تاکنون بیش از ۲۰ درصد از سلاح ها و تجهیزات مورد استفاده کی یف در دو هفته اول ضد حمله، از جمله تانک های غربی و خودروهای زرهی که مجموعه کشورهای عضو ناتو در اختیار این کشور قرار دادد بودند، آسیب دیده یا نابود شده‌اند.
قابل توجه اینکه اصل این خبر نیز توسط روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز (NYT) با استناد به منابعی در مقامات امریکایی و اروپایی گزارش شده است.
بنابر ادعای این روزنامه، اگرچه شاید میزان ضرر در هفته های بعد (به دلیل استفاده از بمب های خوشه ای توسط اوکراین) به ۱۰ درصد کاهش یافته است، اما با وجود تلفات، ارتش اوکراین تنها توانست فقط ۸ کیلومتر از تقریبا ۱۰۰ کیلومتری را که قصد داشت پوشش دهد، پیشروی کند.
تحلیلگران همچنین تایید می کنند که اوکراین دست کم ۲۴ تانک از جمله تانک های زرادخانه خود کیف و تانک های تامین شده توسط کشورهای غربی را از دست داده است. ۱۰ فرورند از انها تانک های لئوپارد و وسایل نقلیه مین زدایی المانی بودند.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه نیز در اواسط ماه ژوئیه گفته بود که ارتش روسیه بیش از ۲۶ هزار سرباز اوکراینی را کشته، یک هزار تانک لئوپارد، ۵ تانک چرخ دار AMX فرانسه و ۱۲ وسیله نقلیه جنگی پیاده نظام برادلی امریکایی را از زمان اغاز تهاجم به کیف نابود کرده است .
حتی “ولودیمیر زلنسکی” رئیس جمهوری اوکراین نیز توقف کوتاه در ضد حمله را تایید کرد و آن را به کمبود تجهیزات و مهمات مرتبط دانست و از متحدان غربی خواست تا ارسال تسلیحات را تسریع کنند.
در واقع شکست های پی درپی اوکراین در این جنگ و حتی عدم تمایل آمریکا برای ورد مستقیم به این جنگ، ولو با تشویق دیگران برای ادامه آن، همگی نشان از ضعف جبهه غرب می کند تا جایی که روزنامه “واشنگتن پست” آمریکا نیز روز جمعه مجبور شد اعتراف کند که “مشکلات نیروهای مسلح اوکراین در غلبه بر میادین مین نشان دهنده آسیب پذیری فناوری جنگ غربی از جمله نفربرهای زرهی و تانک ها، به ویژه خودروهای جنگی پیاده نظام آمریکایی بردلی و تانک های لئوپارد آلمانی است.”
در هر حال سرخوردگی اروپایئیان از ادامه جنگ فرسایشی اوکراین به تدریج می رود جبهه صلح طلبان اروپایی را به رغم اصرار آمریکا برای ادامه این جنگ، تقویت کند.
گزارش ها حاکی است که حتی دولت آلمان نیز که قدرت برتر اروپا به شمار می رود و به نوعی فرماندهی اروپایی ها در این جنگ را به عهده دارد و حتی از ابتدای جنگ اوکراین بیشتر متاثر از القائات جنگی آمریکا بود نیز امروزه به تدریج می رود رویه های جنگ طلبانه سابق خود را کنار بگذارد، چون به خوبی می داند که ادامه این جنگ به ضرر اقتصاد اروپا در رقابت با دیگر قدرت های جهانی خواهد بود.
(خانم) “انالنا بائربوک” وزیر امور خارجه آلمان به تازگی در مصاحبه مشترک با تارنمای دست راستی “ولت” و “بیلد” و “پولیتیکو” متعلق به انتشارات اشپرینگر کشورش اعلام کرد که اروپا هر روز تلاش می کند تا به مذاکرات عادی با روسیه بازگردد، اما متاسفانه این ممکن نیست.
ناگفته نماند ظاهرا وی فراموش کرده است که اروپائیان نیز ده ها بار تقاضای روسیه برای مذاکره و پاسخ به پیشنهادات این کشور قبل از درگیری در اوکراین از طرف غرب را بی پاسخ گذاشته بودند.
در هر حال طی چند ماه گذشته همه نشانه ها در جبهه غرب به ویژه در بین اعضای اروپایی ناتو حکایت از آن دارد که اروپائیان خسته از این جنگ تحمیل شده به آنها از سوی آمریکا علیه رقیب آمریکا (یعنی روسیه) به تدریج می روند به یک عقلانیتی دست یافته و با کنار گذاشتن روحیه ستیزه جویانه قبلی در مورد مناقشه اوکراین این بار موضع صلح طلبانه تری را به نفع برقراری آتش بس و آغاز مذاکرات صلح اتخاذ کنند تا هم از ضررهای بیشتر این جنگ فرسایشی علیه مردم کل قاره جلوگیری کنند و هم نگذارند این جنگ چرخ توسعه این قاره در اروپا را متوقف کند.
