واحد پول جهانی جایگزین دلار آمریکا
والنتین کاتاسانوف (Valentin Katasonov)، پروفسور، دکتر علوم اقتصادی، مدیر مرکز پژوهش‌های اقتصادی «شاراپوف» فدراسیون روسیه، پژوهشگر مسائل پشت صحنه
ا. م. شیری
۹۹ درصد از جمعیت جهان نمی‌دانند چه اتفاقی افتاده است
تمام جهان در تب ایجاد یک ارز رقومی بانک مرکزی می‌سوزد. حداقل صدها بانک مرکزی درگیر این موضوع هستند. پیشرفته‌ترین آن‌ها در این زمینه، عبارتند از بانک‌های مرکزی چین، هند، سوئد، قزاقستان، فدراسیون روسیه و برخی کشورهای دیگر. فعلاً مقامات دوازده کشور دیگر از کاربست یک ارز رقومی خبر داده‌اند. اما این‌ها عمدتاً کشورهای کوچکی هستند که به گفتۀ کارشناسان از آن‌ها به عنوان محل آزمایش استفاده می‌شود. در میان آن‌ها، فقط نیجریه یک کشور بزرگ است.
بانک تسویه حساب بین‌المللی در بازل با جدیت به موضوع ارز رقومی بانک مرکزی پرداخته و در عین حال، به بانک‌های مرکزی کشورها در آماده‌سازی پروژه‌های ارز رقومی کمک‌های مشورتی ارائه می‌دهد و همچنین طرح‌هایی را برای پیوستن سامانه‌های ارزهای دیجیتالی کشورها با چشم‌انداز استفاده از ارز رقومی به عنوان وسیلۀ تسویه حساب بین کشورها آغاز میکند. برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که بانک تسویۀ بین‌المللی اهداف گسترده‌ای برای ایجاد یک ارز رقومی واحد برای همۀ کشورها دارد – یک ارز رقومی جهانی که باید جایگزین دلار آمریکا بشود.
در مورد صندوق بین‌المللی پول، لازم به ذکر است که تا همین اواخر موضوع ارز رقومی بانک مرکزی در دایرۀ منافع آن بود. با این حال، در هفتۀ گذشته، صندوق بین‌المللی پول به سمت ارز رقومی متمایل شد. در ماه آوریل، نشست سالانۀ نهادهای مدیریتی صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در واشینگتن دی سی برگزار گردید که در آن یکسری سخنرانی‌ها در مورد موضوع ارز رقومی بانک مرکزی ایراد شد.
بو لی، معاون مدیر صندوق بین‌المللی پول در سخنرانی خود علاقه‌مندی «بی‌سابقۀ» بسیاری از کشورهای عضو صندوق به ارزهای دیجیتال را اعلام کرد. وی گفت که تا به امروز، حداقل ۴۰ کشور عضو در خصوص ارز رقومی بانک مرکزی و درخواست ارائۀ مشاوره با صندوق تماس گرفته‌اند. این مقام مسئول معتقد است که روند اجرای ارز رقومی بانک مرکزی در کشورهای مختلف در صورت امکان باید هماهنگ و یکپارچه باشد. صندوق در حال تهیۀ راهنمای مسائل مربوط به ارز رقومی بانک مرکزی است که به جلوگیری از اشتباهات احتمالی کمک میکند. لی، ساختار کتاب راهنما را که شامل ۱۹ فصل است و به بخش‌های گسترده تقسیم می‌شود، تشریح کرد. تهیۀ کتاب راهنما ظرف ۴-۵ سال طراحی و توسط ژاپن تأمین مالی شد. وب سایت صندوق بین‌المللی پول مطالبی دربارۀ رویکردهای صندوق به ارز دیجیتال بانک مرکزی منتشر کرده است. توسعۀ ظرفیت ایجاد ارز، در طرح چشم‌انداز کتاب راهنما ارائه شده است.
رویداد دیگری در حاشیۀ نشست بهار صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی طنین‌اندازتر شد: صندوق در نظر دارد ارز دیجیتال «واحد پول جهانی» (UMU) یا (Unicoin) را راه‌اندازی کند. درست است، که صندوق بین‌المللی پول این خبر را تصحیح کرد و گفت که پیشنهاد واحد پول جهانی از طرف صندوق ارائه نشده است. این پیشنهاد از سوی ادارۀ پولی ارز رقومی به صندوق ارائه شد. نمایندگان ادارۀ پولی ارز دیجیتال اطمینان دادند که واحد پول جهانی جایگزین ارزهای معمولی کشورهای عضو صندوق نخواهد شد. بلکه، تنها مکمل آن‌ها خواهد بود و پرداخت‌ها مطمئن‌تر و سریع‌تر انجام خواهد شد. به گفتۀ دارل هابارد، مدیر اجرایی ادارۀ پولی ارز رقومی و معمار ارشد واحد پول جهانی می‌گوید:«این اداره در تلاش برای نابودی نظام پولی بین‌المللی نیست. در واقع، با کمک به صندوق بین‌المللی پول در انجام وظایف اعلام شده خود برای تضمین ثبات اقتصادی و مالی اعضای خود، آن را تقویت میکند».
حیرت‌انگیزترین مسئله این است که تا به حال تقریباً هیچ کس نام ادارۀ پولی ارز رقومی را نشنیده است. این اداره، اطلاعات بسیار مختصری درباره خود ارائه می‌دهد. همین قدر: «ادارۀ پولی ارز رقومی رهبر جهانی در حمایت از نوآوری ارز دیجیتال برای نهادهای پولی است. مأموریت ما تضمین جهانی شدن تجارت از طریق ادغام پولی پرداخت‌ها و تسویه حساب‌های بین‌المللی و در عین حال، تقویت حاکمیت پولی اقتصادهای ملی است».
همانطور که می‌بینید، ادارۀ پولی ارز رقومی پیشتر ارز دیجیتال واحد پول جهانی را توسعه داده و در وب‌سایت آن چند عبارت مختصر در مورد این ارز درج شده است: «ارز جهانی را می‌توان به عنوان ارز رسمی برای تسویه معاملات تجاری و به عنوان ارز ذخیرۀ پولی بانک مرکزی برای تضعیف اثرات کاهش فصلی و نظام‌مند ارزش پول‌های ملی پذیرفت». همچنین: «ارز جهانی را می‌توان به پول ملی هر اقتصاد ملی خریداری کرد. این امر حاکمیت پولی بانک مرکزی را تقویت میکند. بانک‌های مرکزی می‌توانند با استفاده از واحد پول جهانی بر سر یک توافق دوجانبه مذاکره کنند…».
در مورد ادارۀ پولی ارز رقومی، هیچ اطلاعات قابل فهمی در هیچ جا وجود ندارد.
اولین نظرات در مورد ارز جهانی قبلاً اظهار شده است. ۱۳ آوریل، صندوق بین‌المللی پول با انتشار مقاله‌ای، یک «ارز جهانی» جدید، موسوم به «واحد پولی جهانی» را معرفی کرد، که قرار است «اقتصاد جهانی را انقلابی کند». نویسندۀ آن، مایکل اسنایدر، مقاله را اینگونه آغاز میکند: «یک ارز جهانی جدید به تازگی راه‌اندازی شده است. اما، ۹۹ درصد از جمعیت جهان نمی‌دانند چه اتفاقی افتاده است». و در ادامه می‌نویسد: «این باید زنگ خطری برای همۀ ما باشد. زیرا، معرفی گستردۀ یک ارز جهانی جدید گامی عظیم به جلو برای دستور کار جهانی‌سازی خواهد بود. صندوق بین‌المللی پول این ارز جدید را ایجاد نکرد، اما در نشست بزرگ صندوق بین‌المللی پول در اوایل هفته جاری معرفی شد…».
اسنایدر اعتراف میکند که تا کنون نمی‌دانسته که سازمانی به نام ادارۀ پولی ارز رقومی وجود دارد. اما او بررسی‌های خود را انجام داد و نتیجه گرفت: «ادارۀ پولی ارز رقومی یک رهبر جهانی در حفاظت از ارزهای دیجیتال و نوآوری در سیاست‌های پولی برای دولت‌ها و بانک‌های مرکزی است. ادارۀ پولی ارز رقومی شامل دولت‌های مستقل، بانک‌های مرکزی، بانک‌های تجاری و خرده‌فروشی و سایر مؤسسات مالی است».
به نظر می‌رسد که دنیای ارز رقومی بانک مرکزی نیز تئوری‌های توطئه خاص خود را دارد. نویسنده طی یک مقالۀ با احساس در مورد پروژۀ واحد پولی جهانی نتیجه‌گیری میکند: «یک گروه مخفی از بانک‌های بین‌المللی و دولت‌های ملی توطئه کردند تا این ارز جدید را به گلوی ما فرو کنند».
نقل از: بنیاد فرهنگ راهبردی
۲۸ فروردین-حمل ۱۴۰۲
