از تمدن ها تا مخروبه ها
دردمند
خدا آن ملت را سروری داد
که تقدیرش به دست خویش نوشت
از آن ملت گهی راضی نباشد
که دهقانش برای دیگران کشت
به گرامی داشت از بیست جوزا (روز ملی پیشه وران افغانستان و روز صنایع دستی در جهان) به باور اگاهان صنایع دستی هنریست که هویت ملت ها و عملکرد سلاطین، زمامداران و رهبران را در مراحل معین تاریخ معرفی مینماید. پژوهش گران مراحل پروسه صنایع دستی را به سه مرحله: (دوره طلایی باختر، قرون وسطی، دوره درخشان هرات افغانستان تقسیم نموده اند!)
نظر به شهادت تاریخ و موقعیت جغرافیایی افغانستان مرکز تمدن های بشری بوده یکی از این خصوصیات راه توقف گاه ابریشم بود موجودیت چنین راه بزرگ تجارتی جهانی باعث گردیده بود که این کشور پیوند تمدن های هند، چین، اروپا، اعراب و بالاخره انگلیس گردد شاهان زمامداران که در این کشور فرمانروایی کرده اند به نشر تمدن های شان پرداخته اند!
از اختلاط آن تمدن ها، تمدن های جدید به میان آمد. آریایی ها در صنعت کشاورزی، یونانیان در صنعت معماری و ضرب سکه، مجسمه سازی کوشانیان در صنعت ظریفه، حکاکی، سنگتراشی، تیموریان و سایر دولت های قرون وسطی در معماری شرقی، کاشی کاری، نقاشی، گنبد سازی، مدارس قلعه ارگ سازی، راه سازی، کتاب و میناتوری، شاهنامه ها و شعر سرایی، موسیقی و غیره شهرت داشتند. کانون آریایی ها به حیث کانون پنجم تمدن بشری در جهان شناخته شده بود . آثاری که در سال 1358 هجری شمسی از طلا تپه و آی خانم به دست امده بنام گنج باختر شهرت دارد چندین سال میشود که در کشورهای غربی به نمایش گذاشته شده توجه جهانیان را به خود جلب کرده است.
تیموریان در نقاشی، مدارس شهرت داشتند در عهد غزنویان صنایع دستی به بلند ترین مدارج پیشرفت و انکشاف خود رسیده ود خصوصا در زمان امپراطوری سلطان محمود غزنوی افغانستان به مرکز علم و صنعت تبدیل گردیده بود. صنعت معماری، زرگری، کاشی سازی، منسوجات، حجاری بسیار پیشرفت کرده بود. صنعت اسلحه سازی از جمله شمشیر، خنجر آبدار در زمان غوریان شهرت به سزای کسب کرده بود. منار جام مسجد جامع هرات توسط غوریان اساس گذاشته شد بعدا ذریعه تیموریان هرات ترمیم و تغییر شکل یافت. روضه حضرت علی (ک) در مزار شریف و مسجد ابونصر پارس در بلخ در زمان تیموریان اعمار گردید. در زمان بابریان کانال کشی و باغداری رونق گرفت. باغ بابر در شهر کابل از آن زمان باقی مانده است.
نواسه بابر در استالف باغ داشت که به نام باغ صفا شهرت داشت. با تاسف در آن جای تاریخی تعمیر ولسوالی در سال های بعد از 1380 اعمار گردیده است.
در قرن هژدهم در حالی که افغانستان در گیر جنگ با بزرگترین امپراطور جهان بود. صنایع دستی، تربیه کرم پیله ابریشم، قالین، گلیم، نمد، سترنجی، لنگی و پتو رونق خوبی داشت.
در سال های 1305 – 1306 غرض حمایت از تولیدات داخلی پوشیدن لباس از تولیدات داخلی برای مامورین اجباری گردید. همچنان نظامنامه تشویقیه صنایع به تاریخ اول ثور 1302 در زمان زمامداری غازی امان الله در چهار فصل و سی و یک ماده به تصویب رسید. در نظامنامه متذکره فیصله هایی از جمله معافیت از محصولات گمرکی، مالیات توزیع پنج جریب زمین طور رایگان و غیره به تصویب رسیده بود. بر علاوه صنایع ماشینی به صنایع دستی نیز توجه گردید. این کار سبب رشد بی سابقه صنایع گردید. ایجاد دستگاه های تولیدات صنایع دستی در مزار شریف، بغلان، کندز، بدخشان، کندهار، جلال آباد، کاشی کاری استالف، بافت جراب، جاکت، دستکش در هزاره جات غزنی سبب رشد صنایع گردیده بود. جهان گردان از بازار کوچه مرغ، چهار راهی صدارت ولایت شهر کابل، بازار استالف، غزنی، هرات، بلخ، صنایع دستی خریداری مینمودند!
در زمان رژیم جمهوری بعد از سال 1352 توجه بیشتر به رشد صنایع گردید. برای اولین بار قانون کوپراتیف ها نافذ با استفاده از آن کوپراتیف های بافندگی در ولسوالی استالف پوست قره قل در شبرغان و سایر ولایات به اشتراک صد ها تن ایجاد گردید.
بعد از تحولات هفتم ثور 1357 قانون جدید کوپراتیف ها در سال 1360 نافذ امتیازات بیشتری از جمله معافیت از محصول گمرکی مالیات، توزیع زمین دسترسی به قرضه با ربح عادلانه بازاریابی در مارکیت های داخلی و خارجی برای اعضای کوپراتیف از تولید کنندگان صنایع دستی داده شد.
با استفاده از آن کوپراتیف های پوستین دوزی استالف و چرمگری بریکوت در سال 1367 در جمله چهل کشور اشتراک کننده در کشور بلغاریا هر کدام مفتخر به مدال طلا و دیپلوم افتخاری شد. در هفته ده ها کانتینر تولیدات صنایع چرمی، قالین، گلیم، سترنجی، لباس، جاکت، جراب، دستکش، زیورات حکاکی، صنایع ظریفه به مارکیت های جهان صادر میگردید.
غرض معرفی و بازاریابی صنایع دستی یک مغازه بزرگ فروشات دایمی در مسکو ایجاد گردیده بود. موسسات تجارتی و تولیدی در خدمت پیشه وران بودند. همه روزه مواد مورد ضرورت آنها را به قیمت مناسب در اختیار شان قرار میدادند. بانک های صنعتی، پشتنی، تجارتی، بانک به بسیار آسانی قرضه مورد ضرورت را با ربح شش فیصد در اختیار صنعت کاران و پیشه وران قرار میداد.
غرض معرفی و بازاریابی تولیدات داخلی نمایشگاه ها در داخل و خارج کشور برگزار هزاران تن از پیشه وران در آن اشتراک مینمودند. ادارات و ارگان های داخلی غرض حمایت از تولیدات مکلف بودند اجناس و مواد مورد ضرورت خویش را از تولیدات داخلی خریداری نمایند. از تورید اجناس غیر ضروری، تجملی، اجناس و موادی که در داخل تولید خواست های هموطنان ما را مرفوع مینمود جلوگیری به عمل میامد. از همین لحاظ چهل فیصد عاید ناخالص ملی از تولیدات صنایع دستی و پیشه وری به دست میامد!
رهبری دولت وقت با درک و احساس عالی از مقام و جایگاه پیشه ور در جامعه داشت غرض انسجام بهتر آنها به تاریخ 9 میزان سال 1366 اولین کنگره یا مجمع عمومی پیشه وران را به اشتراک 610 تن نمایندگان پیشه وران سراسر کشور در انستیتوت پل تخنیک کابل دایر در جلسه متذکره عده از رجال برجسته حزبی و دولتی نیز اشتراک نموده بودند بعد از یک جر و بحث اساسنامه اتحادیه تصویب شورای مرکزی هیئت اجراییه مرحوم تمنا به حیث رئیس، محمد حسن سپاهی، انجینیر سیف الرحمن و مرحوم عبدالرسول حبیب زاده به حیث معاونین در فضای آزاد و دموکراتیک انتخاب شدند. در جلسه وظایف عمده اتحادیه به مثابه یک سازمان اجتماعی در امر همکاری همه جانبه به منظور ارتقای موثریت کار ازیاد تولید و بهبود محصولات، تشخیص اساسات حقوقی، دفاع از از منافع اجتماعی و اقتصادی پیشه وران طرح ریزی گردید و نقش پیشه وران در سهم گیری اقتصاد ملی برجسته گردید. در اکثریت ولایات و عده از ولسوالی، شوراهای ولایتی پیشه وران ایجاد، به کار خویش آغاز، خدمات بزرگ را برای شهروندان انجام دادند. بعد از تحولات 1371 و گسترش جنگ های قدرت طلبی برای شهروندان از جمله پیشه وران ضربات مهلک وارد گردید و مرحوم داکتر عزیز مرزی به صفت رئیس شورای مرکزی تعیین تا آخرین دوره کارش خواست خدمات خوبی را به پیشه وران انجام دهد. بعد از به قدرت رسیدن طالبان سرزمین انگور از جمله ولسوالی استالف که یکی از مراکز عمده صنایع دستی در تاریخ کشور محسوب میشود به سرزمین سوخته مبدل، بت های بامیان که در منطقه و جهان نظیر نداشت منفجر گردید. سایر دستاورد ها نیز مورد ضربات کشنده قرار گرفت میلیونها شهروندان از جمله پیشه وران به کشورهای همسایه پناهنده و مهاجر شدند!
بعد از تحولات در سال 2001 میلادی در کشور به وقوع پیوست پیشه وران مثل سایر شهروندان از زیر توده های خاکستر و مخروبه ها سربلند کرده غرض احیای مجدد دستگاه های تولیدی خویش کار را آغاز نمودند با استفاده از قانون اساسی، قانون سازمان های اجتماعی کار را غرض احیای مجدد اتحادیه خویش دست به کار شدند.
یکی از دستاورد ها مهم و سهم اتحادیه در تثبیت موقعیت اجتماعی پیشه وران در جامعه به اساس قانون و مکلف ساختن دولت در اتخاذ تدابیر به سود پیشه وران درج ماده سیزدهم در قانون اساسی است که به اساس تلاش های رهبری وقت پذیرفته شد مبتنی بر این ماده دولت در قبال رشد صنایع و انکشاف فعالیت های پیشه وری موظف گردید. بخاطر انسجام بهتر پیشه وران به دور اتحادیه مجمع عمومی یا کنگره در سال 1387 دعوت به اشتراک نمایندگان اکثریت ولایات و شورای شهر کابل دایر تعدیلات را در اساسنامه تصویب شورای مرکزی هئیت اجراییه، رئیس و معاون شورای مرکزی در فضای آزاد انتخاب شدند.
در حالی که مرحوم تمنا یکبار دیگر به حیث رئیس شورای مرکزی انتخاب به نسبت مریضی که عاید حالش گردید به تاریخ 2/4/1394 به جهان ابدیت پیوست روحش شاد و پیشه وران با سپاس و حق شناس خدمات وی را فراموش نکرده به ارواحش دعا مینمایند.
رهبری اتحادیه ملی پیشه وران تحت رهبری محمد حسن سپاهی از تدویر کنگره دوم تا الحال توانسته خدمات قابل ملاحظه را برای شهروندان از جمله پیشه وران انجام دهد. چند مثال آنرا خدمت خوانندگان گرامی یادآور میشوم.
- دفاع از حقوق و منافع پیشه وران و رسانیدن مساعدت های لازم مادی و معنوی، رشد و انکشاف و خدمات.
- انسجام و تشکیل پیشه وران به دور اتحادیه در اکثریت ولایات، عده ولسوالی ها، شهر کابل به کمیت یک صد هزار نفر در 986 اتحادیه یا صنف.
- بلند بردن مهارت های مسلکی جهت دستیابی به مارکیت های داخلی و خارجی تدارک و تهیه قرضه مورد نیاز غرض خریداری ماشین آلات، مواد خام مورد ضرورت و بازاریابی، محل مناسب کار، بهتر شدن محیط زیست
- امضا تفاهم نامه ها بین معینیت تخنیکی وزارت معارف، اداره GIZ بخاطر تدویر کورس های استاد شاگردی، آموزش های حرفوی در شهر کابل، ولایات هرات، بلخ و سایر ولایات
- کسب عضویت در اتاق تجارت و صنایع افغانستان کمیته اقتصادی شورای وزیران، شورای خبرگان شاروالی شهر کابل، اداره محیط زیست
- توانمند سازی در بازار رقابت و دسترسی به شغل های با مزد بهتر می باشد که در سال 1394 جمعا 1200 شاگرد، در سال 1395 900 شاگرد در رشته های مختلف در ولایات بلخ، هرات و شهر کابل آموزش دیده اند. در بخش آموزش های حرفوی 250 شاگرد حرفوی در رشته های کمپیوتر، ترمیم موبایل، خیاطی و آرایشگری فارغ شده اند.
به اساس سعی رهبری روسای اصناف شهر کابل در ماده 74 و 75 قانون مالیات پنجاه فیصد کاهش به عمل آمده لایحه جواز صنفی در سه درجه تنظیم گردیده، بوت و سایر محصولات چرمی از جمله شامل لباس های مورد نیاز ادارات دولتی جدا شده برای اولین بار مرکز کوچک بوت دوزی به همکاری اداره انسجام و تشبثات کوچک وزارت تجارت و صنایع ایجاد گردید.
در نتیجه تلاش های مشترک رهبری اتحادیه پیشه وران صنعت کاران، اتاق تجارت و صنایع و ارگان های ذیربط دولتی حکم رئیس جمهور در مورد پانزده فیصد امتیاز در خریداری محصولات داخلی و کاهش محصولات گمرکی ماشین آلات و مواد خام مورد نیاز صنایع صادر گردید. بخاطر معرفی و بازاریابی نمایشگاه های موبل فرنیچر، چرم، تولیدات ناب محل گل و نهال های زینتی در شهر کابل به همکاری مالی اداره GIZ دایر هزاران تن در نمایشگاه های که در ولایات هرات و بلخ تدویر گردیده بود اشتراک نمودند.
صد ها تن در نمایشگاه های هندوستان، پاکستان، دوبی، چین، تاجکستان، فدراتیف روسیه و ایران معرفی شدند. رئیس ولایت هرات چندین مرتبه غرض بازاریابی به ایران و ایتالیا سفر نموده هیات ایران نیز به ولایت هرات سفر، تفاهم نامه های همکاری را با شورای ولایتی پیشه وران امضا نمودند. هئیت های بدخشان، کندز، تخار غرض بازاریابی به تاجکستان سفر نمودند.
ایجاد انجمن موتر سایکل سواران کشور و مبدل شدن آن به فدراسیون موتر سایکل سواران نیز یک دستاورد برای اتحادیه و ریاست المپیک میباشد. برای اولین بار کشتارگاه بهداشتی در شهر کابل ایجاد گردید. به اساس سعی و تلاش آمریت تغییر تکنالوژی ریاست اقتصاد شورای مرکزی هزاران دستگاه های خبازی، حمام ها، قصابی و رستورانت ها با تکنالوژی جدید دستیاب خدمات خوبی را غرض جلوگیری از آلوده شدن هوا و خرابی محیط زیست انجام داده اند. بخاطر پاک کاری در کارهای دواطلبانه اشتراک ده ها هزار نهال را در شهر کابل و ولایت هرات غرس نمودند.
به همکاری مالی GIZ ورکشاپ ها در شهر کابل، بلخ و هرات غرض بلند بردن سطح آگاهی و مدیریت سالم راه اندازی شده هزاران تن آرایشگران شهر کابل، هرات و بلخ با سپری نمودن دوره سه ماهه و پنج ماهه آموزشی به همکاری اداره صحت محیطی توانسته اند خدمات خوبی را برای شهروندان انجام دهند. غرض رعایت نورم های بهداشتی با شاگردان قصابی ها، هوتل ها و رستورانت ها، کورس های آموزشی دایر گردید.
به اساس پیشنهاد رهبری اتحادیه ملی پیشه وران افغانستان بیستم جوزا که روز صنایع دستی در جان میباشد به نام روز ملی پیشه وران به تاریخ 17/3/1390 در کمیته اقتصادی شورای وزیران جمهوری اسلامی افغانستان به تصویب رسید که همه ساله از آن در مرکز و عده از ولایات تجلیل به عمل میاید رهبری اتحادیه در برگزاری روز های ملی، مذهبی و گرامی داشت از شخصیت ملی، مذهبی، مبارزین راه آزادی سهم فعال گرفته است.
به اساس سعی و تلاش هئیت اجراییه شورای ولایتی هرات محترمه حسینا رئیسه پیشین پیشه وران زنان ولسوالی استالف شورا های متذکره مالک تعمیر شده اند.
خلاصه این که اسناد و شواهد تاریخی و چشم دید مردم ثابت میسازد که مردم با عزت و شرافتمند افغانستان از جمله پیشه وران در زمان های مختلف با وجود تجاوز غارتگرانه سران کشورها از جمله چنگیز، سکندر، تیمور، انگلیس، عرب و غیره توانسته بودند با انجام کارنامه ها و افتخارات کشور و مردم خویش به حیث پنجمین کشور، متمدن جهان در چندین قرن قبل معرفی نمایند.
خلاصه این که اسناد و شواهد تاریخ کشور پر افتخار ما ثابت میسازد که مردم با عزت و شرافتمند افغانستان از جمله اصناف مختلف پیشه وران به شمول زنان و مردان در هر زمان با وجود تجاوزات چپاول گرانه و غارتگرانه سران و قوت های اشغالگر از جمله چنگیز، تیموریان، سکندر، عرب ها، انگلیس ها و غیره توانسته اند با انجام کارنامه های افتخار آفرین صد ها سال قبل سرزمین ما را در جمله پنجمین کشور های متمدن جهان معرفی و افتخارات از خود به جا گذاشتند که آثار طلا تپه و سایر دستاورد ها اثبات ادعای ماست با تاسف هزاران تاسف با مسلط شدن ارواح خبیثه یعنی مداخلات یک عده ادارات استخباراتی کشورهای منطقه و جهان در قرن بیست و یک توانستند با همکاری افراد و گروهای که متهم به مافیای مواد مخدر، اقتصادی جنگی، مالکین اقتصاد جنگی، غیر مشروع، غاضبین میلیونها جریب زمین، عاملین فساد گسترده، ناقضین حقوق بشر، عاملین تجاوز بالای یک عده زنان، کودکان، خشونت های خانوادگی، دامن زدن خصومت های قومی، لسانی، سمتی، مذهبی، تنظیمی، حزبی، غارت به ارزش هزاران میلیارد ها دالر ثروت های مادی و معنوی کشور و مردم قاچاقبران سنگ های قیمتی آثار باستانی، استخراج غیر فنی و غیر قانونی هزاران معادن، پول شوئی، قاچاق اسعار خارجی، احتکار، انحصار، قانون ستیزی، مردم ستیزی، فرهنگ ستیزی، زن ستیزی، لیلام نمودن هزاران موسسات بزرگ و کوچک، دولتی، مختلط زیر نام خصوصی سازی، عدم حمایت از تولیدات داخلی جنگ های غارتگرانه و قدرت طلبانه در کشور میباشند کشور ما را در ردیف دومین فاسدترین کشورهای جهان، تهیه کننده نود فیصد مواد مخدر، میدان نبرد، آزمایش انواع ایدولوژی ها، سلاح های پیشرفته زمینی و هوایی، تهیه کننده مواد خام، بازار مصرفی و اکثریت مراکز آثار باستانی را به مخروبه ها مبدل سازند.
مردم می پرسند غرض بیرون رفت از وضع موجود چه باید کرد؟
به باور ما وقت آن رسیده که تمام نیروهای سالم اندیش کشور بخاطر بیرون رفت از وضع موجود و زنده ساختن افتخارات نیاکان خویش وظایف ایمانی و وجدانی خویش را انجام دهند.
