توهم پولی، دستمزد، تورم ـــ برشی از کتاب: «درس‌گفتارهای کاپیتال»

دانش و امید، شمارهٔ ۲۹، اردیبهشت ۱۴۰۴ ــ  اوایل سال ۱۴۰۳،…

     انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت…

نویسنده: مهرالدین مشید انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه…

یوغلط خبر د جنجال منبع

نور محمد غفوری په دې ورځو کې د مغرضو او دروغجنو…

و.ای. لنین- وحدت فلسفه و سیاست

ترجمه. رحیم کاکایی اوگورودنیکوف ولادیمیر پتروویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور، رئیس کرسی…

ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

افغانستان؛ طعمه قدرت‌های منطقه‌یی و قربانی جنگ‌های نیابتی

چکیده افغانستان طی دهه‌های اخیر همواره درگیر جنگ، بی‌ثباتی و بحران‌های…

«
»

په خپل ځان عريضه کول

د هيواد د بهرنيو چارو سلب اعتماد شوی وزير او د جمعيت اسلامي ګوند مشر صلاح الدين رباني چې تېره ورځ بدخشان ولايت ته د خپل پلار برهان الدين رباني د وژل کېدو د شپږم تلين غونډه کې د ګډون لپاره تللی و؛ يو ځل بيا عجيبې او غريبې څرګندونې کړي. نوموړي يو ځل بيا پر هغه حکومت نيوکې کړي چې دی يې د ولسي جرګې لخوا د سلب اعتماد کېدو سره سره بيا هم په څوکۍ کېنولی او د وزارت امتيازات اخلي. رباني په ملي يووالي حکومت نېوکې کړي چې ګويا واک يې انحصار کړی او ټينګار يې وکړ چې چې په نظام کې انحصار باید پای ته ورسیږي.

بدخشان ولايت ته د رباني سفر ولې جالبه دی؟

لومړی خو دا چې بدخشان ته د نوموړي شخصي او ګوندي سفر د ټولو اصولو خلاف د ملي اردو په هغه الوتکه کې شوی چې د امریکا لخوا یواځې د امنيتي ځواکونو د مرستې لپاره ځانګړې شوې. په داسې حال کې ده چې د ملي اردو پولیسو ډيری ټپي سرتېري د الوتکو د کموالي له کبله د درملنې لپاره روغتونونو ته نه رسول کېږي او ډيری وختونه د وینې د ضایع کېدو له کبله په سنګرونو کې سا ورکوي. خو صلاح الدين بيا د خپل ګوندي فعاليت لپاره له خپلو ملګرو سره يو ځای د ملي اردو په الوتکه کې سفر کوي. تر دې هم بده يې لا دا چې بيا د حکومت په دې دومره لوی امتياز سره چې ده ته يې ورکړی دی؛ سترګې پټوي او دوباره پر حکومت نيوکې کوي چې ګويا واک يې انحصار کړی دی.

دويم دا چې بدخشان ته د صلاح الدين رباني سفر او کړې څرګندونې يې په دې جالبې دي چې نه د بهرنيو چارو وزارت په چوکاټ کې راځي او نه هم د حکومت د يو برحاله وزير په چوکاټ کې. يو خو دا چې نوموړی په داسې حال کې د بهرنيو چارو سرپرست وزير دی؛ په دغه غونډه کې يې ټولې خبرې او څرګندونې د بهرنيو چارو د وزير په توګه نه بلکې د حکومت د يو ګوندي مخالف او اپوزيسيون په توګه دي. دی د بهرنيو چارو سرپرست وزير دی خو خبرې يې د راتلونکو ټاکنو او په حکومت کې د نوموړي په باور د انحصار په اړه دي. له رباني څخه دا ډول خبرې اورېدل کوم نوی کار او لومړی ځل نه دی بلکې په هر وار چې نوموړي فرصت پيدا کړی؛ پر حکومت يې د سياسي مخالف په توګه ګوزار کړی دی.

رباني څنګه په ځان عريضه کړې؟

راځو د صلاح الدين لخوا پر حکومت د انحصارګرايې تور ته. بدخشان ته د سفر په لړ کې چې ښاغلي رباني په حکومت تور پورې کړی چې ګويا واک يې انحصار کړی او باید په جوړښت کې يې بدلون راوړل شي؛ اصلاً پر خپل ځان يې عريضه کړې ده. په خپل ځان يې عريضه کول په دې معنا ، په داسې حال کې په خپله صلاح الدين د ولسي جرګې لخوا سلب اعتماد شوی دی خو نوموړي بيا پر څوکۍ ځان سرېښ کړی او پرېښودلو ته هيڅ زړه نه کيږي. له دې ورهاخوا که د بهرنيو چارو وزارت داخلي تشکيلاتو ته وکتل شي؛ واک حکومت نه بلکې پخپله وزير صاحب رباني په بهرنيو چارو وزارت کې انحصار کړی دی. تاسې ورشئ وګورئ چې په بهرنيو چارو وزارت کې او په نورو هيوادونو کې د سفارت خانو کارکوونکي اتيا سلنه څوک دي؟

په خپله بهرنيو چارو وزارت کابو ټول کار کوونکي د جمعيت ګوند اړوند او د يو ځانګړي ولايت او قوم خلک دي. همداراز په بهرنيو هیوادونو کې د افغانستان ټولې سفارت خانې هم د جمعيت ګوند له ځرو او د يو ځانګړي قوم له افرادو ډک دي. په دغو سفارت خانو کې ډيری هغه څوک دي چې د جمعيت ګوند او د خپل قوم ګټې ورته لومړيتوب لري او نور که د هرې ژبې او قوم يو څوک سفارت خانې ته خپل مشکل وړاندې کوي؛ دوی يې په قيصه کې نه دي. ښه بېلګه يې په سويډن کې د افغانستان په سفارت کې د يو کارکوونکي رويه يادولی شو چې د هيواد لوی قوم او ژبه يې د هیواد خلک او ملي ژبه نه و بللي او برعکس سپکې سپورې يې ورته ويلې وې.

له دې ټولو بدتر يې دا چې ښاغلي رباني د بهرنيو چارو وزارت څخه سم د جمعيت ګوند سياسي دفتر جوړ کړی دی، د ګوند اړوند غونډو پلانونه او هماهنګي يې له همدې ځايه پر مخ وړي. د دې تر څنګ مالي او اداري فساد په دغه وزارت کې خپل اوج ته رسېدلی دی. همدا تېره ورځ هم سرخط ورځپاڼې د بهرنيو چارو وزارت له ستر مالي فساده پرده پورته کړه. سرخط په يو خبر کې ويلي و چې د دغې وزارت اداري او مالي مرستيال نصير اندېشه د اسټراليا له سفير سره د ملاقات له‌پاره، دوه بيرغونه په يو سل او څلور دېرش زره او اووه سوه او پنځوس افغانۍ پېرلي. همداراز په کابل کې د سولې کنفرانس لپاره يوازې دوه بېنرونه په څلور سوه او پنځه اويا زره افغانۍ چاپ شوي دي. په داسې حال کې چې په بازار کې دغسې بېنرونه چې نرخ يې بېخي اسمان هم ته ورسېږي، ايله پنځه زره افغانۍ کېږي.

نو هيله ده د بهرنيو سلب اعتماد شوی وزير ښاغلی صلاح الدين رباني که په حکومت کې د واک انحصار او فساد له منځه وړل غواړي نو لومړی دې له خپل ځان او شاوخوا څخه پېل وکړي. که رباني صاحب بايد په دې پوه شي چې که يوه ګوته بل ته نيسي نو درې ګوتې يې په خپل لور راتاويږي.

لیکنه : خوشحال آصفي