پرسش ۴: ساختار «پرس‌ومان» چگونه از گفت‌وگو به یک نظام…

-خراسان بزرگ دی‌‌روز، دانش‌مند، دانش و سبک کهنی نسبت به…

قهرمان‌پروری‌های احساسی و سقوط افغانستان در چنگال تروریسم

 نویسنده: مهرالدین مشید از اسطوره‌ پردازی های فریبنده تا بحران سیاسی…

پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

چشم اندازی بر نشست آینده ی مخالفان طالبان در پایتخت…

نویسنده: مهرالدین مشید نشست اسلام آباد ابزار فشار بر طالبان  یا…

طاق ظفر و منار معارف (شیر دروازه) پغمان – یادگار…

پس از به‌دست آمدن استقلال افغانستان در سال ۱۹۱۹م (۱۲۹۸…

پیشرفت های شگفت انگیز فناوری و چالش ها و خطر…

نویسنده: مهرالدین مشید رهایی یا زوال؛ فناوری و چالش‌های نوین جامعه…

استقلال و آزادی

عبدالصمد ازهر از ۲۸ اسد تا ۲۴ اسد هر روز، هر ماه…

وقتیکه تبصره وتحلیل از جمهوریت می نماید دقت کامل داشته…

در این روز ها تحلیل های سیاسی پیرامون سقوط ویا…

کمند غزل

رسول پویان غـزال غـزل ار کمند افکند دل شرزه شیران ببند افکند ز…

فروپاشی شرم آور در اوجی از فساد و خیانت  و…

نویسنده: مهرالدین مشید بازخوانی یک سقوط و روایت های دردناک آن  ۱۵…

ردپای خراب‌کاری آلمان برای کشور ما و حمایت از فروپاشی…

ره‌بران طالبان خواهان پناهنده شدن به آلمان بودند. مولوی دلاور…

اسباب و عوامل سقوط جمهوری تحت اشغال

ماه اسد ماه به زانو در آمدن دو قدرت امپریالیستی…

فراخوان بخاطر انفاذ قانون اساسی

بنام خداوند حق و عدالت بدون پرداختن به چگونگی سقوط سومین…

تقدیم به روح ببرک کارمل، آن کوه اندیشه و خرد…

رفیق کارمل گرامی:  ما آن‌‌چه را فرمودید، انجام دادیم:  درس بخوان= خواندیم  کارکن=…

اسدالله بلهار جلالزي

 له نوښتګر کیسه لیکونکي، څېړونکي، ژباړونکي، تکړه ادیب او ژورنالیست…

«
»

ټاپي (TAPI) به پاکستان وتړي

لومړی؛ د ټاپي سياسي ارزښت

کابو له پنځه ويشتو کلونو وروسته د افغانانو يو پخوانی خوب په حقيقت بدل شو. سره د دې چې کورنيو داړه مارانو يې د تخريب او د مخنيوي هڅه کوله؛ خو بيا هم د ټاپي پروژه په برياليتوب پرانيستل شوه. دغه پروژه د دې تر څنګ چې افغانستان ته اقتصادي اهميت لري؛ د سياسي ارزښت درلودونکې هم ده. د دغې پروژې په پلي کولو سره د افغانستان نېږدې دښمن پاکستان وتړل شو. په دې مانا چې اوس د پاکستان هغه مداخلې چې په افغانستان کې يې کولې؛ د ټاپي پروژې سره وتړل شوې. پاکستان تل د افغانستان په جګړه کې خپلې ګټې ترلاسه کړي دي خو د ټاپي پروژه به چې پاکستان يې هم يوه برخه ده؛ وکولی شي چې د افغانستان په اړه د پاکستان جنګي سياست په اقتصادي سياست بدل کړي.

د ټاپي پروژې اوس پاکستان داسې وتړلو چې مداخلې يې له اقتصادي ګټو سره وتړل شوې، اوس که پاکستان دلته په جګړه کې خپلې ګټې ګوري نو د اقتصادي ګټو د نزول په قيمت به ورته تمامېږي. پاکستان اوس ګوزار نه شي کولی، پاکستان اوس وتړل شو، پاکستان که دلته افغانستان کې مداخله کوي نو مستقيماً د دوی اقتصادي ګټې به هم ګواښل کيږي او همداراز له بل لوري به د ټاپي د شريکو هېوادونو له ډاره خپل ځان اصلاح کوي. ځکه که پاکستان له افغانستان سره بيا هم د خپل بد نيت د ښودلو نيت وکړي او د ټاپي د تخريب لپاره ګوزار کولو ته زړه وکړي نو دا به د ټاپي شريکو هېوادونو باندې ګوزار وي، او پاکستان نشي کولی چې هم مهاله هم له افغانستان او هم د ټاپي د نورو شريکو هېوادونو سره ټانټې وژووي.

بل لور ته مهم او د پام وړ ټکی له دغې پروژې د وسله والو طالبانو ملاتړ يادولی شو. طالبان هم د ټاپي پروژه د هېواد د اقتصادي بنسټ مهم عنصر بولي او وايې تر خپل کنټرول لاندې سيمو کې د دې پروژې له پلي کولو سره همکاري کوي. د طالبانو دا اعلان که د هر چا په خوښه او امر شوی وي خو له دريځه يې معلوميږي چې اوس وسله والو مخالفين هم د جګړې تر څنګ سياسي مبارزې ته هم پاملرنه کوي.

اوس که پاکستان هر څومره او په هره لاره، يا د طالبانو په وسيله او يا د هر بل عامل په وسيله د ټاپي د تخريب هڅه کوي نو د افغانستان په شمول به د هندوستان او ترکمنستان له غبرګون سره مخامخ کيږي. هر هېواد به د خپلو ګټو د تامين لپاره هم له دغې پروژې څخه کلکه ساتنه کوي.

دويم؛ د ټاپي اقتصادي ارزښت

د ټاپي ګازو نللیکه چې د افغانستان له هرات، فراه، نیمرزو، هلمند او کندهار ولایتونو تیریږي او له پاکستان نه په تېریدو د هند فاضلیکا ښار ته رسیږي، ټول اوږدوالی يې ۱۸۱۴ کيلومټره دی چې لويه برخه ۸۱۶ کيلومټره يې د افغانستان له خاورې تېريږي. دغه ستره ملي پروژه به په افغانستان کې په زرګونو خلکو ته د کار زمينه برابره کړي. دغه پروژه د افغانستان لپاره د سياسي ارزښت تر څنګ ستر اقتصادي ارزښت هم لري.

سربېره پر دې چې افغانستان به په کلني ډول د ټاپي له پروژې د حق العبور له درکه ۴۰۰ میلیونه ډالره لاس ته راوړي؛ د دغې پروژې په پلي کېدلو سره به د هغه ولايتونو چې دغه نلليکه پرې تېريږي؛ زرګونو خلکو ته د کار زمينه برابره شي، د سوېلي او مرکزي آسيا په تړل کېدو سره به افغانستان کې کورنيو او بهرنيو پانګوالو ته د پانګونې زمينه برابره شي، د برښنا سب سټيشنونه به جوړ شي او د افغانستان کورني عوايد به لوړ شي.

له دې ټولو سربېره به په کابل او ټول افغانستان کې د ګازو بيه راټيټه او خلکو ته به اساني برابره شي. په ټوله کې ويلای شو چې د ټاپي پروژه د سيمي د اقتصادي پراختيا، امنيتي وضعيت ښه والي او په سيمه ايزه کچه د ترهګرۍ پر وړاندې د ګډ دريځ رامنځته کولو کې پراخه ونډه لري.

لیکنه: خوشحال آصفي